Çocuk Diş Hekimliği ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Bebeğimin dişlerini fırçalamaya ne zaman başlamalıyım?

Bebeklerde fırçalama ilk süt dişi çıktığı andan itibaren yapılmalıdır. Arka bölgedeki dişler çıkıncaya kadar fırçalama için en uygun araç eczanelerde kolaylıkla bulabileceğiniz parmak fırçalarıdır. Sonrasında ise çocuğun yaşına uygun bir diş fırçası ile bu işleme devam edilmelidir. Sabah kahvaltıdan sonra ve gece uyumadan önce olacak şekilde florürlü diş macunları ile günde en az 2 kez dişler anne, baba veya bakıcılar tarafından fırçalanmalıdır.

2. Çocuk ağız bakımında diş fırçası ve macunu nasıl tercih etmeliyim?

Çocuğun yaşına ve ağzının büyüklüğüne göre yumuşak kıllı diş fırçası tercih edilebilir. Hijyen açısından diş fırçasının üç ayda bir değiştirilmesi gereklidir. 2 yaşından küçük çocuklarda diş macunu yutma riskinden dolayı pirinç tanesi kadar florürlü diş macunu ile fırçalama önerilmektedir. 2-6 yaş arası çocuklarda ise bezelye büyüklüğünde florürlü diş macunu kullanımı önerilmektedir. Diş fırçalamanın günde iki kez ve ebeveyn gözetiminde yapılması önem taşımaktadır.

3. İlk diş hekimi muayenesi ne zaman yapılmalıdır?

İlk süt dişinin sürmesinden itibaren 1 yıl içerisinde bebeklerin diş hekimine getirilmeleri uygundur. Bu sayede diş sorunları oluşmadan kontrol altına alınabilir. Bebeklerde ağız bakımı ve beslenmenin çürük oluşumu üzerindeki etkileri gibi pek çok konuda aileler bilgilendirilebilir. Çocuğun çürük risk grubuna göre belirli aralıklarla diş hekimi kontrolüne devam edilir.

4. Çocuklarda dişlenme ne zaman başlar?

Süt dişleri genellikle bebek altı aylıkken çıkmaya başlar. Yaklaşık olarak 3 yaşında iken süt dişlerinin sürmesi tamamlanır. Bu dönemde ağızda 20 süt dişi bulunmaktadır. Süt dişleri yapısal farklılıklarından dolayı aşınmaya ve çürüğe daha yatkındır. 6 yaşına gelindiğinde süt dişleri yerlerini daimi dişlere bırakmaya başlarlar. Bu durum ortalama 13 yaşına kadar devam eder. Süt dişlerindeki mevcut çürükler, yeni süren daimi dişlerin sağlığını da olumsuz etkiler.

5. Biberon çürüğü nedir?

Biberon çürüğü özellikle uykudan önce çocuğun süt veya mama ile beslenmesi sonucu oluşan erken çocukluk çağı çürükleridir. Dişler sürdükten sonra karbonhidrat ağırlıklı gıdalarla beslenme çürük oluşumuna neden olur.

6. Biberon çürüğünü önlemek için neler yapılmalıdır?

Bebeğin biberonla uyumasını engellenmek ilk alınacak önlemdir. Biberondaki gıdaya bal, şeker, pekmez gibi tatlandırıcılar eklenmemelidir. Gece beslenmesinden sonra mümkünse bebeğe su içirilmeli ve ağzı mutlaka ıslak bir tülbent bezle silinmelidir. İlk dişler sürdükten sonra parmak fırçası ve pirinç tanesi kadar bir florürlü diş macunu ile dişler fırçalanmaya başlamalı ve bebeğin ilk diş hekimi kontrolü yaptırılmalıdır.

7. Süt dişleri tedavi edilmeli midir?

Süt dişleri daimi dişler kadar önemlidir. Çürük dişler, ağrıya ve yemek yeme, konsantre olma, uyuma gibi birçok günlük faaliyetlerin olumsuz etkilenmesine sebep olur. Tedavi edilmemiş çürük süt dişleri iltihabi durumlara yol açabilir ve genel sağlığı etkileyebilecek enfeksiyon hastalıkları gelişebilir. Düşme vaktinden erken kaybedilen ya da çekilen süt dişleri daimi dişlerde çapraşıklık ya da gömük kalma gibi sorunlara yol açabilmektedir.

8. Çekilen süt dişlerinin boşluğu korunmalı mıdır?

Her süt dişi, kendisinden sonra gelecek olan daimi diş için yer tutucu görevi yapar. Normal düşme zamanından önce çekilmiş bir süt dişinin kapladığı yerin kaybolmaması için, çekim sonrası oluşan boşluklar korunmalıdır. Bu boşluklar “yer tutucu” adı verilen apareylerle korunabilmektedir.

9. Yer tutucu nedir?

Yer tutucu, herhangi bir sebepten dolayı normal zamanından önce kaybedilen süt dişlerinin yerinde oluşacak yer kaybını önlemek için daimi dişlerin sürme zamanına kadar uygulanan sabit veya hareketli apareylerdir. Bu apareyler ağızdan ölçü alınarak çocuğun ağzına özel olarak diş teknisyenleri tarafından yapılmaktadır. Sabit veya hareketli olabilirler. Sabit apareyler ağızda var olan dişlere yapıştırılır. Çürük veya dişeti problemlerine neden olmazlar. Hareketli apareyler takıp çıkarılabilir aygıtlardır. Yemek yerken çıkarılmalıdır. Yemeklerden sonra diş fırçalanıp, ağız içine tekrar yerleştirilmelidir.

10. Yer tutucu yapıldıktan sonra nelere dikkat edilmelidir?

Yapışkan yiyeceklerden (sakız, jelibon, lokum gibi) uzak durulmalıdır. Bu tarz yiyecekler apareye ağızdan uzaklaşma yönünde bir kuvvet uygulayacağından apareyin yerinden çıkmasına sebep olabilirler. Düzenli bir şekilde yer tutucular fırçalanmalıdır. Hareketli yer tutucular hekimin önceden belirttiği şekilde takıp çıkarılmalıdır. Apareylerin ağızda kalma süresi hekim tarafından belirtilir. Bu süreçte diş hekimine düzenli kontrollere gidilmelidir.

11. Kimlere genel anestezi altında diş tedavileri yapılabilir?

Sistemik ya da zihinsel herhangi bir problemi bulunan ve yapılması gereken diş tedavileri sırasında yeterli uyumu gösteremeyen çocuklar için genel anestezi altında gerekli diş tedavilerinin yapılması mümkündür.

12. Engelli bireylerde ağız diş sağlığı nasıl korunmalıdır?

Engelli çocuklar ağız diş sağlığını ve kişisel bakımlarını tam olarak ya da etkili gerçekleştiremeyebilirler. Bu nedenle ebeveyn ya da bakıcı yardımı belli konularda önem kazanmaktadır. Dişler her yemekten sonra yapılabiliyorsa fırça ile yapılamıyorsa tülbent ile temizlenmelidir. Beslenmelerinde şeker ve nişasta içerikli besinlerin azaltılması, ara öğünlerde bu tip gıdaların tüketilmemesi önerilmektedir. Engelli bireylerde çürük riskini azaltmak adına üç aylık rutin kontroller önem taşımaktadır.

13. Fissür örtücü nedir, kimlere yapılır?

Fissür örtücü uygulaması çocuklarda azı dişlerine uygulanan koruyucu bir uygulamadır. Azı dişlerindeki pit ve fissürlere uygulanarak bu bölgelerde besin birikimini önler ve çürüğe yatkın olan bu bölgelerin izolasyonunu sağlar. Dişte aşındırma gerektirmeyen bu uygulama, çürüksüz ve sürmesini dört yıldan önce tamamlamış dişlere kolaylıkla uygulanabilmektedir.

14. Florür uygulaması nedir, kimlere yapılır?

Çürükten korunma ve başlangıç çürüklerinin ilerlemesi amacıyla uygulanan koruyucu bir uygulamadır. Hekimin önerisi doğrultusunda ve çocuğun çürük risk profiline göre florür uygulaması üç ya da altı aylık periyotlarla uygulanabilmektedir.