Çocuk Diş Hekimliği (Pedodonti)

Bebekler ve çocukların ağız ve diş sağlığı ile ilgili tüm sorunlar ve tedavilerle ilgilenen diş hekimliğinin anabilim dalı çocuk diş hekimliğidir. 

Süt Dişlerinin Önemi
Ebeveynde önemsenmesi gereken en önemli konuların başında süt dişleri gelmelidir. Süt dişlerinin önemli görevleri bulunmaktadır. İlk görevi çocuğun düzgün bir şekilde beslenmesini sağlamasıdır. Düzgün beslenme sağlayan dişlerin sağlığı çocukların düzgün konuşmadaki gelişimini de büyük ölçüde etkilemektedir.
Bu dişler ebeveyn tarafından genellikle geçici dişler olarak düşünülür ve gerekli özen gösterilmediği takdirde dişlerde zamanla çürükler gözlenmektedir. Önemsenmeyen ve tedavi edilmeyen süt dişleri de; ağız kokusu, çiğneme fonksiyonlarında bozukluk, beslenme bozuklukları, kötü görüntü ve kalıcı dişlerin çıkışında önemli derecede çene bozukluklarına yol açabilmektedir.

Çocuklarda İlk Diş Hekimi Ziyareti Ne Zaman Olmalıdır?
İlk diş hekimi muayenesi diş hekimi tarafından ilk süt dişinin sürmesini takiben (Genellikle 6 ay- 1 yaş arasında) yapılması önerilmektedir. İlk randevu sadece muayene için olmalıdır. Acil bir duruma kadar kesinlikle beklenmemelidir. Randevudan önce muayene konusunda çocuğa kısaca bilgi verilmelidir. Bu konu üzerinde aşırı durulmamalı ve çocuğun zihnini bulandıracak terimler kullanılmamalıdır. Ağız muayenesi çok doğal bir şey olarak yansıtılmalıdır. Ebeveyn kendi korkularını ve tedirginliğini çocuğuna yansıtmamalıdır. Çocuğun 'hiç acımayacak' , 'korkma'  ifadelerine tepkisi tam aksi yönde  olabileceği unutulmamalıdır.

Çocuklarda Ağız Bakımı
Çocuklarda diş fırçalama ne zaman başlamalıdır?
Bebek 6-8 aylıkken, (yani ilk dişler ağızda göründüğünde) temizleme işlemi başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri (en azından çiğneme yüzeylerinin) temiz bir gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur.
Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 - 3 yaşında ) başlanması uygundur.
Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra ebevenyn kontrolü iyi olur.  

Çocuklar için nasıl bir diş fırçası seçilmeli?
Çocuğun ağız büyüklüğüne uygun, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı için kullanımı uygun değildir. Fırça kılları aşınır aşınmaz  mutlaka değiştirilmelidir.
 
Bebeklik döneminde ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez. Diş macunu kullanımına üç yaşından sonra başlanmalıdır. Bir leblebi kadar macun fırçalama için yeterli olacaktır. 
Diş macunu kullanımına başlandığı dönemde, florürlü diş macunlarından herhangi biri tercih edilebilir. Önemli olan çocuğun seçilen macunun tadını sevip istek duymasıdır. 
Fırçalama işleminde macundan çok, etkili bir fırçalama işleminin önemli olduğunu unutmamak gerekir.

Çocuğuma dişlerini günde kaç kez fırçalatmalıyım?
Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce, sadece üçer dakikalık etkili bir fırçalama işlemi yeterlidir. Her iyi alışkanlık gibi diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde kazanılacaktır.

Çocuklarda Tedavi Uygulamaları
Flor Uygulaması 
Flor doğadaki suda ve yediğimiz yiyeceklerde bulunan bir elementtir. Vücudumuzda ise en fazla kemik ve diş gibi sert dokularda birikmektedir. Flor, diş minesinin olgunlaşmasının yanında bakteri plağı ve diş çürüğünü engellemede de etkilidir. Flor, içme suyu, tuz, süt, damla ya da tabletler ile sistemik olarak alınabilirken, diş macunu, gargaralar, jel ya da solüsyon, cilalar, sakızlar ve diş dolguları aracılığıyla topikal olarak da uygulanabilmektedir. Topikal uygulamaların, sistemik uygulamalara kıyasla daha etkili olduğu araştırmalar tarafından desteklenmiştir. Çocuğun sağlığı açısından herhangi bir risk teşkil etmeyen bu uygulama diş hekiminiz tarafından 3-6 ayda bir kontrollü olarak uygulanabilmektedir. 

Fissür Örtücü 
Dişlerin çiğneyici yüzeyindeki oluklara (girinti) fissür adı verilmektedir. Fissürlerin düzensiz ve dar yapıları fırçanın ulaşmasını imkansız kılarak bakteri ve plak birikimi için ideal bir ortam yaratmaktadır. Ayrıca bu bölgelerde mine kalınlığı azaldığından çürük dentine daha hızlı ilerlemektedir.

Yeni çıkmış dişler çürüğe daha dayanıksız olduğundan fissür örtücü dişin ilk sürdüğü zamanlarda uygulanabilmektedir. Fissür örtücü uygulaması, ağrısız ve çok kolay bir işlemdir. Uygulamanın hemen sonrasında çocuk bir şeyler yiyip içebilmektedir. Fissür örtücü süt azı dişler için 2-3 yaşında, daimi 1.Azı dişler içinse 5-7 yaş arasında uygulanabilmektedir. Diş yüzeyindeki oluklar özel bir dolgu materyali ile kapatılmakta böylece daha kolay temizlenebilir bir yüzey elde edilmektedir. Fissür örtücüler diş sıkma ve gıcırdatma nedeniyle zamanla aşınabilmektedir ve 3-6 ayda bir yapılan rutin kontroller ile fissür örtücüde kırılan herhangi bir yer olup olmadığı kontrol edilmektedir.