Çocuk-Ebeveyn-İlişkisi (FİLİAL) (Ç-E-İ) Eğitimi

Nedir?

Çocuk-Ebeveyn-İlişkisi (Ç-E-İ) Eğitim programı araştırmalarca çocuk ruh sağlığında etkinliği ortaya konulmuş oyun temelli bir ebeveyn eğitimidir. Oyun çocuklar için önemlidir çünkü onlar için iletişim kurmanın en doğal şeklidir. Oyuncaklar çocuklar için kelimeler gibidir ve oyun onların dilidir. Yetişkinler deneyimlerini, düşüncelerini ve duygularını anlatırlar. Çocuklar yaşadıkları deneyimleri keşfetmek ve düşüncelerini ifade etmek için oyuncakları kullanırlar. Bu nedenle ebeveynlere bu yolu öğreterek ilişkinin güçlenmesi amaçlanmaktadır. 1960’lı yılların ortalarında Bernard ve Louse Guerney tarafından geliştirilen ebeveyneğitimini model almıştır. Landreth ve Bratton bu modeli geliştirerek yapılandırmış 10 seanslık ebeveyn çocuk ilişki (filial) eğitimi yaklaşımını ortaya koymuşlardır.

Amaçları

Ebeveyn- çocuk arasındaki ilişkiyi güçlendirmeyi amaçlayarak bakım verenlere hem duygusal destek sağlar hem de onlara, ebeveyn olarak çocukta yaşanan problemlerin çözümünde ne kadar etkin olabileceklerine dair farkındalık kazandırır.

Yaklaşım Nasıl Uygulanır? Süreç Nasıl işler?

Haftada bir 30-dakikalık oyun vakitleri kullanarak ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişkiyi güçlendirmeye yarayan 10-oturumlu özel bir ebeveyn eğitim programı uygulanır. Eğitim programında, sağlıklı sınırlar oluşturmak, gelişimsel bağlanma süreçleri, mahremiyet eğitimi, duygular ve baş edebilme becerileri, öfke krizleri gibi temel konular ve çocuk merkezli yaklaşımın temel ilkeleriyle nasıl oyun oynanabileceği ve oyuncu ebeveynlik yolları anlatılır. Ebeveynlere, çocukları ile evlerinde oynamaları için dikkatlice seçilmiş bir takım oyuncaklarla, özel bir şekilde düzenlenmiş 30-dakikalık oyun vakitlerinin olması öğretilir. Bu özel oyun vakitleri sırasında ebeveynler çocuklarının duygularına empatik bir şekilde tepki vermeyi, çocuklarının özsaygısını geliştirmeyi, çocuklarının kendini kontrol etmeyi ve kendinden sorumlu olmayı öğrenmesine yardım etmeyi, ve bu özel oyun vakitleri sırasında terapisel sınırlar koymayı öğreniyor. Her hafta 30 dakikalığına, çocuk ebeveynin evreninin merkezi oluyor. Bu özel zaman içerisinde, ebeveyn, çocuğun oyun şekliyle kendini ifade etmesini tamamen kabul ettiği ve kendini güvende hissettiği bir ilişki yaratır- korkular, beğendikleri, beğenmedikleri, istekler, kızgınlık, yalnızlık, neşe, ya da başarısızlık duyguları. Bu alışılmış tarzda bir oyun vakti değil. Bu çocuğun yönlendirdiği ve ebeveynin takip ettiği özel bir oyun vaktidir. Bu özel ilişkide şunlar yoktur:

+ Azarlama

+ Aşağılama

+ Değerlendirme 

+ Zorunluluk (bir resmi belirli bir şekilde çizmek, vs.) 

+ Yargılamalar (çocuk hakkında ya da oynama şeklinin iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış olması)

Özel oyun vakitlerinde ebeveyn çocuğun sorununa odaklanmaktansa çocuğa odaklanmayı öğrendiğinde, çocuk değişik tepki göstermeye başlayacak çünkü çocuk nasıl davrandığı, nasıl düşündüğü, ve okulda nasıl performans sergilediği, kendi hakkında nasıl hissettiği ile doğru orantılıdır. Çocuk kendini daha iyi hissettiği zaman, kendini yenilgiye uğratmaktansa kendini daha çok geliştirecek şekilde davranacaktır.

Hangi Durumlarda uygulanılır?

Ebeveyn çocuk arasındaki ilişkinin gelişmesi şu problemlerin çözümünü destekleyecektir:

•    Uyku problemleri

•    Davranış sorunları

•    Akran zorbalığı

•    Sosyal fobi

•    Kaygı

•    Öfke kontrolü

•    Akademik başarısızlık

•    Okul başarısı

•    Kardeş kıskançlığı

•    Korkular

•    Ayrılık kaygısı

•    Enkopresiz ( Kaka kaçırma)

•    Enüresiz (Alt ıslatma)

•    Kaka- çiş tutma

•    Çocukluk çağı depresyonu

•    Özgüven problemleri

•    Arkadaşlık kurmada zorluk

•    Travma, İstismar

•    İnatçılık

•    Sınır problemleri

•    Tırnak yeme – Parmak emme

•    Yemek yeme sorunu

•    Çocukluk çağı mastürbasyonu

•    Fiziksel şiddet

•    Ekran & oyun bağımlılığı

•    Yalan söyleme

Yaklaşım kimlere uygulanır?

2-10 yaş aralığında tüm çocuklara uygulanabilir. Çocuğun oyuna karşı ilgisinin başlamış ya da devam ediyor olması önemlidir.

Yaklaşım süresi Ne kadardır?

Çocuk-Ebeveyn İlişki eğitim 1o oturumluk yapılandırılmış bir yaklaşımdır. 10 hafta boyunca aynı gün ve saatte grup ya da bireysel olarak uygulanabilir. Oturumlar 90 dk’ dır. İlk 4 oturumda ebeveynlere psikoeğitim ve oyunun nasıl oynanacağı anlatılır, son 6 oturumda ise psikoeğitim konularının yanında ebeveynlerin oyun uygulaması esnasında çektiği videolar üzerinden değerlendirmeler yapılır.