Çocuk Psikoloğu ve Çocuk

Çocuklar psikologları oyun ablaları ya da ağabeyleri olarak gördüklerinde çabuk bağ kuruyorlar. Çünkü işini iyi bilen uzmanlar çocuğa oyun yoluyla ulaşırlar. Çocuklarla nasıl iletişim kuracaklarını bilirler. Çocuk psikoloğu çocukla konuşmaktan çok oyunla onu anlamaya çalışır. Çocukların en sevdiği ve en iyi bildiği şey oyun olduğu için kolay işbirliği yaparlar. 

Bazı anneler çocukla sadece konuşulacağını düşür. Okul öncesi dönemde çocukların dili oyundur. Her şey oyunla çözülür. “Benim çocuğum oyun kuramıyor ya da oyunu sevmiyor!” diye düşünebilirsiniz. Çocuğunuzun zaten bunun için orada olduğunu unutmayın. Bilmeniz gereken şeylerden birisi de; psikologların elinde sihirli değneği yoktur. Sorunun hemen çözüleceğini beklemeyin. Sabırlı davranın. Bu süreç, anne-baba, okul, psikolog işbirliği içinde çözülebilmektedir.

Çocuk psikoloğuna gitmeden önce çocuğunuzu uygun bir biçimde hazırlamalısınız. Yoksa psikolog çocuğun direncini kırmakta zorlanabilir.

Psikoloğa giderken ne söylemelisiniz? 

Okul öncesi dönemde bazı nedenlerden dolayı çocuk psikoloğuna gitmeniz gerekebilir. Anne-babalar psikoloğa gitmeden önce çocuklarına nasıl bir açıklama yapacağı konusunda kararsız kalabilirler. 3-4 yaş dönemi çocuklara farklı bir açıklama, 5-6 yaş dönemi çocuklara farklı açıklama yapmanız daha sağlıklıdır. 

Küçük yaş dönemine oyun yerine gittiğinizi, onu çok merak eden bir abla olduğunu, tanımak istediğini, oyunlar oynamak için beklediğini söyleyebilirsiniz. Çocuğunuza oyun oynarken dışarıda beklediğinizi ve oyun bitince beraber eve gideceğinizi anlatabilirsiniz. Belki ilk görüşmede sizi de yanında isteyebilir. O zaman ilk görüşmede onunla birlikte bir süre gireceğinizi daha sonra dışarıda bekleyeceğini söyleyebilirsiniz. Merak ettiğinde gelip size bakabileceğini, daha sonra tekrar oyun odasına gitmesi yönünde teşvik edebilirsiniz. 

5-6 yaş dönemi çocuklar yaşadığı problemin farkında olmaya başlarlar. Kendi kararlarını almaya başlayan bu yaş dönemi çocukları gitmek istemediğini söyleyip direnç gösterebilirler. Bu yaş gurubuna var olan problem söylenmeli ve oyunla bunu çözebileceği anlatılmalıdır. Gideceği yerde oyun ablasıyla sadece oyun oynayacağı söylenebilir. Hem de oynayacağı oyunları kendisinin seçeceği de belirtilmelidir.

 Psikologla bağ kurması ilk zamanlar için oldukça önemlidir. Psikologla arasındaki bağın ilk günden de gerçekleşmesini beklememek gerekir. Çocuğunuzun psikoloğa güven duyması için beklemeniz en doğrusudur. Gittiği yerde sadece oyun oynadığını deneyimlediğinde ve olumlu duygularla ayrıldığında tekrar gitmek için sabırsızlanacaktır. Hatta zaman kavramı olmadığı için her gün gidip gitmeyeceğini sormaya başlayacaktır. 

Terapi sürecinde nasıl destek olabilirsiniz?

Çocuğunuz terapi sürecine başladıktan sonra evde de yapmanız gerekenler son derece önemlidir. “Çocuğum nasılsa terapiye gidiyor, düzelecek” diye düşünülmemelidir. Ailenin desteği olmadan hiçbir terapi uzun vadede etkili olmayacaktır. Kaygılı bir çocuğunuz olduğunu düşünün. Aile de kaygılı biri olduğunda çocuk terapisti ne kadar çalışırsa çalışsın sonuç almakta zorlanır. Kaygılı anne babanın yanında tetiklenirler. 

Çocuklarınıza terapi sürecinde destek olmanız süreci hızlandıracaktır. Bu süreçte, anlık değişimler beklemeyiniz. Çocuk terapistinin kullandığı yöntem, çocuğun problemi, ailenin yapısı gibi birçok faktör terapinin gidişatını etkileyecektir. 

Çocuk terapistinin tespitleri sonucu ailenin de terapi almasının sağlıklı olacağı önerilebilir. Çocuğunuzun sağlıklı gelişimi için halledilmemiş konularınızı çalışmanız önemlidir. Çocuğunuz terapi alırken sizin de destek almanız iyileşme durumunu hızlandıracak ve sağlamlaştıracaktır.  

Çocuğunuzun sorunları dönemsel olarak değişebilir…

Bazı aileler çocukları terapi sürecinden geçtikten sonra bir daha sorun yaşamayacağını düşünebiliyorlar. Çocuklar büyüdükçe yaşadığı problemlerde değişkenlik gösterebiliyor. Aile içindeki değişimlerden etkileniyorlar. 

Çocuklar zaman zaman bazı problemlerle baş edemeyebilirler. Aile ya da okulda davranışlarında farklılıklar görülmeye başlar. Bu süreçte, kanayan yaralarının tedavi edilmesi önemlidir. Bazı yöntemler yara bantı görevini almaktadır. Yara bantından çok bir cerrahın operasyonuna gerek duyulduğunda uzmanlar devreye girmektedir. Problemi en temelinden çözerek kanamayı durdurmaya çalışırlar. 

Çocuklar her problem yaşadığında psikoloğa götürülmesi çok sağlıklı olmayabilir. Bu süreçte gözlem ve takip çok önemlidir. Bu problem yaşına göre normal mi? Çocuğunuzun davranışlarında farklılıklar gözlemliyor musunuz? Bu davranışları uzun süredir devam ediyor mu? Baş etmekte zorlanıyor mu? gibi sorularla gözlem yapabilirsiniz. 

Psikolog seçerken nelere dikkat etmelisiniz?

Psikoloğa gitmeye karar verdiğinizde öncelikle çevrenizdekilere danışın. Başkalarının memnun kaldığı ve sonuç aldığı psikologları araştırın. Çocuğunuzun okulundaki öğretmeni ya da psikoloğundan referans isteyebilirsiniz. İnternetteki yazılan yorumlara itibar etmeyin. Çoğu gerçek dışı olabilir. Alanında çok iyi psikologların genelde olumlu tavsiyelerini internette bulamayabilirsiniz. Psikolog araştırması yaparken; eğitimini iyi araştırabilirsiniz. Çocuğunuzun problemiyle gideceğiniz psikoloğun uzmanlık alanının örtüşüp örtüşmediğine dikkat edin. Psikoloğun çocuğunuzla bağ kurup kuramadığına, ilgili olup olmadığına, durumu anlayıp anlamadığına iyi bakın. Siz çocuğunuza destek olabilecek birisini arıyorsunuz. Ancak gitmeden önce sizin içinize sinip sinmediğine bakın. Çünkü çok fazla psikolog değiştirmek sağlıklı değildir.

Çocukların problemleri konusunda en önemli ayrıntı; sorun gerçekten çocukta mı? Bunun kararını iyi vermelisiniz. Aile içi çatışma çok, eşlerden biri psikolojik sorun yaşıyor ve diğerlerine zarar veriyorsa öncelikle bu kişinin bir uzmana gitmesini sağlamaya çalışın. Eşler arasında bir sorun varsa çocukla uğraşmak yerine eşler aile terapisini yönelmeliler. Bu gün birçok sorun aile terapistleri tarafından çözülebilmektedir. 

Çocuk her zaman özen ister. Ne gereksiz yere bir uzmana götürülmeli ne de gerektiğinde uzmana götürmekten kaçınılmamalıdır.