Çocuk Resimlerindeki Renklerin Mesajı

Bu yazımız da renklerden ve renklerin çocuk psikolojisindeki etkilerinden bahsedeceğiz. Acaba çocukların, resimlerinde kullandıkları renklerle bizlere vermek istediği mesajlar olabilir mi?

Renk, insanlar için gündelik yaşamda bir hatırlama, adlandırma ve anlamlandırma; kendini ifade etmenin bir aracı olarak yerini almıştır. Renklerin bu özelliği çocukların öğrenme sürecinde daha etkilidir. Çocukların öğrenme sürecinde renklerle olan ilişkisi renkleri, zihinsel ve sanatsal gelişimin izlendiği bir özne konumuna kadar yükseltir. Çocukların renk tercihleri, karmaşık dünyasını açıklama biçimi ve zihinsel gelişiminin bir göstergesidir. Okul öncesi çocukları, kullandığı renkler ile farklı mesajlar iletmektedirler. Seçtikleri her renk, onları anlamamızı sağlayan simgelerdir (Tutumlu,2019).

Hayatımızda, dünyamızda renklerin olmadığını, her şeyin renksiz olduğunu hiç düşündünüz mü? Böyle bir durum pekte mümkün değildir. Aksi halde, gökyüzünün, denizin, toprağın, ağaçların, gündüzün ve gecenin bir anlamı kalmazdı. Sebebini tam olarak bilmesek hayatımızda bazı renkleri daha çok, bazı renkleri ise daha az kullanmaktayız. Günlük hayatımızda psikolojimiz üzerinde büyük etkisi olan renkler, aynı zamanda vücudumuzu etkilemekte ve davranışlarımızı yönlendirmektedir. İnsan yaşamında renklerin özellikleri, işlevselliği ve etkileri belirleyici bir özellik taşımaktadır. Bu özellikler ve etkiler, insan psikolojisi ve duyuları üzerinde eskiden beri bilinmektedir. İnsan psikolojisini ve fizyolojisini korumak ve geliştirmek amacıyla ışık ve renklerden yararlanma yolları aranmıştır (Tutumlu,2019).

PEKİ, ÇOCUKLAR RENKLERİ NASIL KULLANIR?

Çocukların kullandıkları renkler 4 yaşından sonra psikolojik anlamlar taşımaya başlarlar. Bundan dolayı çocukların renk seçimlerinin 4 yaşından sonra anlam ifade edebildiğini unutmamak gerekir. Okul öncesi dönemde çocuğun seçtiği renklerin, her zaman gerçekle bir bağlantısı yoktur. Çocuk beğendiği, sevdiği renkleri sevinçle kullanır. Örneğin mavi bir güneş, mor bir kedi, pembe bir insan yapabilir. Çocuk çok sevdiği birinin resmini yapmak istediğinde, en çok sevdiği rengi seçecektir. Çocukların kullandıkları renkler psikolojik anlamlar taşırlar. Bu anlamlar çocuktan çocuğa değişebilir. Çocuk içinden gelen coşkuyla renk seçtiği zaman, müdahale edilmemeli, özgür bırakılmalıdır (Tutumlu,2019).

Bazı çocuklar resim yaparken kırmızı, turuncu gibi canlı renkleri tercih ederken bazıları yeşil, mavi gibi daha soluk renkleri tercih eder. Doğal büyüme süresi içinde, çocuğun renk seçiminin soğuk renklerden sıcak renklere doğru değiştiği görülmektedir.

Araştırmalara göre canlı ve sıcak renkleri seçen çocuklar daha işbirlikçi, sıcakkanlı iken soğuk renkleri seçen çocuklar daha uyumsuz ve içe dönük olurlar. Soğuk renkleri sık seçen anaokulu çocuklarında, duygularını saklama ve açığa çıkartmama yönünün de olduğu anlaşılabilir. 

Çocukların duygularını renkleri ile ifade etmesi, bazen konuşmasından daha önemlidir. Duygularını dil aracılığı ile ifade edemeyen ya da ifade etmek istemeyen çocuklar renklere anlam verirler. Sevmedikleri kişileri, olumsuz resimleri boyarken koyu renkleri, sevdikleri kişileri ya da resimleri boyarken kırmızı, turuncu gibi sıcak ve canlı renkleri kullanmaktadırlar. Sevgiyle büyütülmemiş, içe dönük, mutsuz, psikolojik ve fizyolojik ihtiyaçları karşılanmamış, eğlenemeyen çocukların resimlerinde koyu renkler egemen olmaktadır (Tutumlu,2019).

Çocuğa, ağır bir sorumluluk verildiğinde, kendisinden isteneni yapamayacağı kaygısını yaşadığında bunu, mor renk kullanarak gösterebilir. Anne babanın yardımına ve güven vermesine ihtiyacı olan çocuklar da renk tercihlerinde mor rengi sıklıkla seçebilmektedir (Çankırılı, 2012: 209-211).

Çocuklar rahatlama ve huzur maviyle ifade teme yolunu seçeler. Mavi rengi kullanan çocuk duygularını daha rahat kontrol edebilmektedir. Çocuk resimlerinde mavi renk genellikle deniz, göl ve bulut resimlerinde kullanılmaktadır (Çankırılı, 2012: 209-211).

Ve bir diğer önemli konuysa: Renklerde cinsiyet ayrımı olmaz. Yalnızca çocukların enerjisine ya da içe kapanıklığına göre ya da dikkat problemi olan çocuklar için bazı renkler daha fazla tavsiye edilir, bu da cinsiyet ayrımına göre yapılmaz. Her rengin kendine göre bir güzelliği vardır.

Renkler çocuklar için oyun gibidir. Hayata renkler ile başlayan çocuklara, hayallerindeki kadar güzel bir dünya bırakmak umuduyla...

Sevgiler…

Psikolog Merve İZBUL