Çocuk Ürolojisi
Yazar Yılmaz Salatan • Ürolog • 18 Temmuz 2019 • Yorumlar:
Başlıca çocuk ürolojisi hastalıkları, teşhis, tanı ve tedavi yöntemleri :
1.Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonları
İlk bir yaş içerisindeki çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları böbrek üzerinde hasar bırakma riskleri yüksek olduğu için çok önemsenmelidir. Altta yatan gelişimsel bir bozukluk idrar yolu enfeksiyonunun nedeni olabilir. Ülkemizde ne yazık ki böbrek yetmezliğinin en sık nedeni hala vezikoüreteral reflüye bağlı idrar yolu enfeksiyonlarıdır…
2.Prenatal Hidronefroz
Gebelik takibi sırasında annenin ve babanın en son duymak isteyeceği şey bebeklerinde gelişimsel bir bozukluk olabilme ihtimalidir. Ne yazık ki çocuk ürolojisi ile uğraşanların en sık gördüğü problem anne karnında bebeğin böbreklerindeki büyüme ya da diğer adıyla prenatal hidronefroz‘dur. Her 100 gebelikten birinde rastlanan bu anormallik neyse ki çoğu zaman kendinden düzelen bir gelişimsel varyasyon olsa da bazı özel durumlarda bebeği riske sokacak bir hastalık habercisi olabilir…
3.Üreteropelvik Bileşke Darlığı (UPJ Darlığı)
Çocuklarda en sık izlenen gelişimsel böbrek hastalığı böbrek havuzcuğu ile idrar yolunun bileşkesindeki darlıktır (Üreteropelvik bileşke darlığı – UPJ darlığı). Anne karnında rastlanan böbrek büyümesinin (Prenatal hidronefroz) en sık nedenidir. Bu darlık ilk saptandığında böbrek üzerindeki hasarın anlaşılabilmesi için bir kaç tetkikin bir arada yapılması gerekir. Öncelikle ultrasonda böbrek boyu, havuzcuk çapı, böbreğin etli kısmının kalınlığı, daha sonra ise nükleer tıp tetkiki (diüretikli renogram) ile böbreğin kanlanma ve idrarı süzüp havuzcuktan idrar yoluna iletebilme yeteneği araştırılır…
4.Vezikoüreteral Reflü (VUR)
Ülkemizde ne yazık ki böbrek yetmezliğinin en sık nedeni hala vezikoüreteral reflü‘ye bağlı idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Vezikoüreteral reflüde mesanedeki idrar hata ile böbreğe geri kaçar ve mikroplu idrar böbrekte hasar oluşturur. Vezikoüreteral reflü sıklıkla kendini ateşli idrar yolu enfeksiyonu veya prenatal hidronefroz ile gösterir. Teşhisi işeme sistoüretrografisi ya da voiding sistoüretrografisi olarak adlandırılan mesaneye idrar yolunda ince bir sonda yardımı ile boyalı bir sıvının verilmesi esnasında çekilen röntgen filmi ile konulur…
5.Posterior Üretral Valv (PUV)
Çocukluk yaşı böbrek yetmezliğinin en önemli nedenlerinden biri idrar yolundaki perdeciklerdir. Posterior üretral valv olarak adlandırılan işemeyi engelleyen bu perdecikler çocukluk yaşlarının prostat hastalığı olarak da düşünülebilir. Prenatal hidronefroz ile yakalanabildiği gibi, ileri yaşlarda sadece işeme bozukluğu yakınmaları ile de saptanabilir…
6.Megaüreter ve Üreterosel (Renal Duplikasyon)
Renal duplikasyon kendi başına bir hastalık olmasa da beraberinde vezikoüreteral reflü, üreterosel veya megaüreter hastalıklarını taşıyabilir. Üreterosel idrar yolunun mesane içerisinde baloncuk yapmasıdır ki bazen bu baloncuk böbreğin idrarın idrar yolundan mesaneye geçişini engelleyebilir. Bu durumda böbrek havuzcuğu şişer ve bazı durumlarda idrar yolu da şişerek megaüreter halini alır. Megaüreter, Üreterosel, Renal Duplikasyon
7. İnmemiş Testis
Gıdalarımızın genetiği değiştirilmiş ürünler ve koruyucu kimyasalların etkisinde olmasının diğer bir sonucu yine bebeklerimizin genital organlarından testisleri üzerindeki etkisidir. Bozulan hassas hormonal denge nedeniyle erkek bebeklerin testisleri torbaya kadar inmeyebilir. Bebeğin testisinin torba içinde olmaması durumuna inmemiş testis adı verilir…
8. Hidrosel
Erkek çocukların bezleri değiştirilirken annelerin en sık dikkat ettiği şey çocuğun torbasıdır. Yaşamın ilk bir yılı içerisinde olan torba şişlikleri genellikle yumurta çevresinde su birikmesidir ki buna hidrosel adı verilir. Hidrosel çocuklarda kasık bağının kapanmaması sonucu olur. Çocuklar genellikle 2 yaşına kadar bu rahatsızlıktan kasık bağının kendiliğinden kapanması sonucu kurtulurlar. İki yaş sonrası bu durumun kendinden düzelme şansı yoktur ve operasyon ile bu bağın kapatılması gereklidir…
9. Hipospadias (Peygamber Sünnetli)
İdrar deliğinin olması gerekenden daha aşağıda olması genel olarak hipospadias olarak adlandırılır. Eşlik eden diğer bulgu ise sünnet derisinin alt bölgede gelişmemesidir. Eksik sünnet derisi halk gözünde kısmi sünnetli ya da peygamber sünnetli olarak nitelendirilmektedir. Eşlik eden diğer bir anormallik ise eğri pipinin olmasıdır ve tipik olarak pipi öne kanca şeklinde eğiktir…
10. Sünnet ve Sünnet Hataları
Ülkemizde uygulanan en sık cerrahi girişim sünnettir ama ne yazık ki hak ettiği önemi ancak istenmeyen sonuçlar ortaya çıktığında görmektedir. Aileler sıklıkla hekimlere sünnet derisinin el ile sıyrılamaması veya pipi ucundaki beyaz renkli iltihabi görünüm nedeniyle acil sünnet istemi ile başvurmaktadır. Sünnet derisinin sıyrılabilirliği ve iltihab görünümlü beyaz sıvı uzman olmayan kişilerce acil sünnet gerektiği söylenerek suistimal edilebilmektedir…
11. Labial Adhezyon Kız çocukları ilk 7 – 9 yaş içinde vücutta yeterli kadınlık hormonu olmadığı için vajen yanındaki küçük dudaklar birbirine yapışık durabilir. Bu durum bir çeşit erkek çocuklarında görülen fimoza benzer. Yapılan en büyük hata idrar yolu enfeksiyonuna neden olmayan bu normal durumun hemen elle ayırma yapılarak düzeltilmeye çalışılmasıdır…
12. Kısa Penis, Gömük Penis ve Eğri Penis
Erkek genital organlarında aileleri en sık endişeye sürükleyen şey penis boyunun kısalığıdır (kısa penis). Bilinmesi gereken şey penisin hastalıklı ufaklığı yani mikropenisin son derece nadir bir hastalık olduğudur. Genellikle nedeni kromozomal veya hormonal hastalıklardır. Yapılan hormon tedavileri ile oldukça iyi sonuçlar alınabilmektedir. Ülkemizde en sık gördüğümüz pipi bozukluğu ise sünnet sonrası sünnet hatası olarak gözlenen gömük penis durumudur. Özellikle kilolu çocuklarda sünnet yapılırken pipiyi vücut dışında tutan bağlara dikkat edilmez ve sünnet sonrası pipi göbeğin içine yağ katmanlarına kaçar…
13. Yatak Islatma (Enüresis Noktürna)
5 yaş üzerindeki çocukların bir ayda iki kezden fazla yatak ıslatması tıbbi olarak yatak ıslatma olarak adlandırılır. Tüm çocukların yaklaşık %15 ‘i 16 yaşına kadar yatak ıslatabilir. Özellikle anne babasında yatak ıslatma olan çocuklarda daha sık olarak bu rahatsızlık görülür…
14. İşeme Bozuklukları ve Gündüz İdrar Kaçırma
Çocukların ortalama çiş eğitimi yaşı 2-3 tür. Çocukların zorlanarak çiş eğitimi verilmeye çalışılması daha sonradan şiddetli işeme bozuklukları ve bununla beraber gelişen sık idrar yolu enfeksiyonları ve vezikoüreteral reflüye neden olabilir. En sık görülen işeme bozukluğu sık sık ve az miktarda işemektir. Bu durum sıklıkla ani işeme isteğinin gelmesi ve tuvalete gidene kadar gündüz idrar kaçırma ile beraber olur…
15. Spina Bifida ve Nörojen Mesane
Son 30 yıl içinde çocuk ürolojisinin en büyük başarılarından biri de belinde kese ile doğan (miyelomeningosel) çocukların böbrek yetmezliğine bağlı ölümlerini engellemesidir. Bu şanssız çocuk ve aileler çocuktaki bacak tutmaması ve yürüyememe ya da kafa içinde su birikmesi (hidrosefali) gibi hastalıklarla uğraşırken idrar kaçırma, idrar yolu enfeksiyonu, vezikoüreteral reflü gibi daha az önemsenen problemleri göz ardı etme eğilimindedirler. Ancak ne yazık ki spina bifidalı çocuklar en sık bunlara bağlı böbrek hasarından kaybedilmektedir…
16.Sorunsuz Sünnet
Sünnet, penis başını kaplayan derinin çıkartılmasına denilir.Sünnet tüm insanlık tarihi boyunca hep var olmuştur.Eski Mısır'lılara ait sünnet figürleri bulunmuştur.Dini açıdan Müslümanlar ve Yahudiler için sünnet farz kılınmıştır.Son 10 yılda Amerika Birleşik Devletlerinde sünnet oldukça yaygınlaşmıştır.Hatta bazı sigorta şirketleri sünnet olmayan çocukların penis ile ilgili hastalıklarını ( örneğin iltihab gibi) kapsam dışı bırakmışlardır.