Çocuklar ve Öfke

Çocuklar ve öfke.. Kimi için bu ikili asla yan yana gelemez, kimi için ise içinden çıkılamayan bir durum.

Öfke hayattaki en önemli duygulardan biridir. Öfke insan ruh sağlığı için koruyucu bir duygudur. Kişi öfkelendiğinde bedeninde hormonâl değişimler meydana gelir. Bu değişimler kişiyi kendini koruyama iter. Bu sebeple öfke her zaman algıladığımız üzere kötü bir duygu değildir. Özellikle çocuklar için olması gereken, kıymetli bir duygudur.

Biz yetişkinler gün içinde bir çok şeye öfkelenirken, çocuklar öfkelendiğinde ortada çok büyük bir problem varmış gibi hissederiz. Bazen çocukların öfkelenmeye hakkının olmadığını bile düşünebiliriz. Bizim hissettiğimiz tüm duygular çocukların içsel süreçlerinde de vardır. Hatta çocukların deneyimledikleri duygular bizimkilerden daha yoğundur.

Çocuklar çoğunlukla duygularının farkında varamazlar, anlamlandıramazlar. Çocukların hissettikleri duygular bedenlerine yansır ve bedensel bir şekilde tepki verirler. Tüm duygularına karşılık “içimde bir şey oluyor” dediklerini duyarsınız. Çocukların anlamlandıramadıkları duyguları onları gerer ve öfkelendirir..

Öfke her zaman tek bir duygu olarak yaşanmaz. Özellikle çocuklar için genellikle öfke, yaşanılan duyguların anlamlandırılmaması sonucunda çocuğun gergin hissetmesi ve bunu dışa vurmasıdır. Öfke, dışarı yansıtılması en kolay duygudur çocuklar için. Diğer duygular içeride karmaşa yaratırken, öfke kolaylıkla dışarı çıkabilir. Bu sebeple çocuklar öfkelendiğinde altında başka duygular da yatıyor olabilir. Öfkelenen bir çocuğa iyi kulak vermek gerekir. Acaba ne hissediyor? Ne oluyor? Bu gerçekten tek başına bir öfke duygusu mu? Yoksa farklı duyguların öfke ile dışa vurumu mu?

Çocuklar Öfkelendiğinde Ne Yapmalıyız?

- Öncelikle çocukların öfkelenmeye hakkının olduğunu bilmeliyiz ve kabul etmeliyiz. Çocuk duygularının bir çoğu biz yetişkinlerin onlara duygusal ve fiziksel alan sunmadığımız için ortaya çıktığını unutmamak gerekir. 

- Çocuğu öfkelendiren şey nedir? Gerçek anlamda bunu düşünmeli ve merak etmeliyiz. 

- Yaşadığı şey gerçekten bir öfke mi? Yoksa altında başka duygular mı yatıyor? 

- Öfkenin koruyucu bir duygu olduğunu unutmamak gerekir. Güvende hissetmeyen çocuklar öfkelenir. Çocuğum yeteri kadar güvende hissediyor mu?

- Duygusunun anlaşıldığını ifade etmek. Çocuklar anlaşıldıklarını hissettiklerinde sakinleşirler. “Öfkelendiğini biliyorum, bu olay seni çok kızdırdı” vb. duygu yansıtmaları çocuğa anlaşılmış hissettirir.

- Duygunun boşaltılmasına izin vermek. Çocuklar duygularını konuşarak ve eyleme dökerek boşaltırlar. Vurma, tekmeleme vb. gibi eylemlere bu sebeple yönelirler. Duygusunu boşaltmak için ona fiziksel alan sunmak önemlidir. Yastık tekmelemek gibi.

- Çocuklar duyguları ile mücadele ederken fiziksel olarak onların yanında olmak önemlidir. Odasına göndermek, ceza vermek, öfkeden ağlarken videosunu çekmek çocuğu yalnız bırakmaktır. Her şeyi bırakıp, çocukla beraber o duygunun kucaklanması önemlidir.