Çocuklara Savaşı Anlatmak

Her akşam haberleri açtığımızda karşımıza bizde kaygı yaratacak birçok haber görüyoruz. Pandemi, doğal afetler, terör saldırıları... Ebeveynlerin ve eğitimcilerin çocuklara başa çıkabilmeleri için pek çok trajedi ve endişeyi doğru anlatması gerekir.

Son günlerde televizyonda ve sosyal medyada sık gördüğümüz Rusya-Ukrayna savaşı haberlerini çocuklardan saklamak ve bu durumu konuşmaktan kaçınmak doğru değildir. Çocuklara mutlaka bu konu ile ilgili cevap vermemiz ve açıklama yapmamız gerekir. Bu nedenle bu durumun çocuklarla nasıl konuşulması gerektiğine dair şu noktaları izleyebiliriz;

Çocuğun yönlendirmesine izin verin.

Çocuklar savaşı haberlerden, arkadaşlarından, ailelerinden veya uzak çevresinden duymuş olabilirler. Bu durumda soru sormaları olağandır. Çocuklar size savaş ile ilgili bir takım sorular sorduğunda özgürce soru sormasına izin vermelisiniz. Çok fazla bilgi vermeyin, çünkü bu çocuğun anlaması için çok zor olabilir. Bunun yerine, sorularını yanıtlamaya çalışın. Dürüst ve açık bir şekilde cevap vermek için elinizden gelenin en iyisini yapın. Her şeye cevap veremiyorsanız sorun değil; önemli olan çocuğun yanında olmak olduğunu unutmayın.

Tam olarak ne biliyor, saptayın. 

Sordukları tüm sorularda veya verdikleri tüm cevaplarda neyi nasıl algıladılar ve ne kadar biliyorlar anlamaya çalışın. Size sordukları tüm soruları cevaplamaya çalışmayın.  Gerekiyorsa ‘Bilmiyorum’ diyebilirsiniz. Ancak bilmiyorum deseniz bile sorudan hareketle gidebileceğiniz noktalara değinin. Değindiğiniz noktalar olumlu olsun. Örneğin konuyu hep barışa ve güvende olmasına getirin. Bildiğiniz tüm cevapları da mümkün olduğunca somutlaştırarak ve basitleştirerek anlatın.

Duyguları hakkında konuşun.

Çocukların duyguları hakkında konuşmak onlara destek olmanın en iyi yoludur. Sorduğunuz sorularla size kaygılarını, korkularını veya beklentilerini anlatmalarına olanak tanıyın. Duygularını ifade etmelerine izin vererek ve onları cesaretlendirerek, gelecekte onlara yardımcı olacak başa çıkma becerilerini ve zorlukların üstesinden gelebileceklerine dair güvenlerini geliştirmelerine yardımcı olabilirsiniz. Duygularını ifade edebilmesi için resimler çizebilir veya mutlu olacağı hikayeler anlatabilirsiniz.

Güvende olduklarını hissettirin.

Çocukların bütün duyduklarının yanı sıra en çok endişelendikleri konu güvende olup olmadıklarıdır. Konuyu duyguları hakkında konuştuktan sonra güvende olduklarına dair örneklere getirin. Bu durumun günlük hayatını etkilemeyeceğinin telkininde bulunarak rahatlamalarını sağlayın. Çocuklar genelde en çok böyle bir şeyin başlarına gelip gelmeyeceğine odaklanırlar. Bu nedenle, çocuğa bu tür olayların ne kadar olağandışı olduğu ve bu tür şeylerin olmasını önlemek için alınan güvenlik önlemleri konusunda güvence vermeniz ve tüm bunları basitleştirerek anlatmanız önemlidir. 

Kitle iletişim araçlarını kontrollü açın.

Televizyonda yayınlanan haberleri sürekli açık bırakmama veya internet kullanımlarına dikkat etmek bu dönemde büyük önem taşımaktadır.  Özellikle uzmanlar bu dönemde 7 yaş altı çocukların yanında hiç televizyon açmamanın daha sağlıklı olduğunu söylüyorlar. Çocukları medyadaki şiddet görüntülerinden uzak tutmak, bu sahnelerin çocukta travma etkisi yaratmasını önlemenin en önemli adımıdır. 

Kendi duygularınız konusunda dürüst olun.

Çocuklar ortada bir sorun olduğunu biliyorlar ve durumun farkındalar. Size endişeli olup olmadığınızı sorduklarında dürüst olmanız gerekir. 'Evet, öyleyim ama bu durum bitecek.’ diyebilirsiniz.  Ya da ‘Bunun üstesinden gelebiliriz.' diyebilirsiniz. Üzgün ​​olup olmadığınızı çocuklara söylemenizde bir sakınca yoktur, ancak en önemli noktası çocukla travmatik bir deneyim hakkında oldukça duygusal bir şekilde konuşursanız bu durum onu kaygılandırabilir. Bunun yerine sakin kalırsanız, neyin önemli olduğunu daha kolay anlayacak ve mevcut durumu daha doğru aktarmanıza olanak sağlayacaktır.

Ebeveynler ve eğitimciler olarak çocuklar için yapabileceğimiz en iyi şey tüm bu kriz durumlarında çocuklara en sağlıklı şekilde başa çıkmalarına ve güçlü olmalarına yardımcı olmaktır.