Çocuklarda Bronşektazi

Bronşektazi akciğer içindeki hava yolları (bronş) harabiyeti sonucu bronşların anormal ve kalıcı genişlemesidir.

Bronşektazi akciğerin bir bölümünde oluştuğu gibi, her iki akciğerde de gelişebilir.

Bronşektazi bir kez oluştuğu zaman bu tabloyu geriye döndürmek zordur.

Bronşektazi tanısı çoğu kez erişkin hastalarda konulursa da , esas olarak bronşlardaki harabiyetin çocukluk döneminde başladığı bilinmektedir.

Çocuklarda bronşektaziye yol açan esas nedenler enfeksiyonlardır.

Bakteriyel enfeksiyonların yanı sıra virüs ve mantar enfeksiyonları bronşektaziye yol açar. Özellikle ağır olarak geçirilen alt solunum yolu enfeksiyonlar sonucu bronşektazi gelişebilir.

• Zatürre

• Tüberküloz

• Boğmaca 

• Kızamık önemlidir. Adenovirüs , İnfluenza ve mantar enfeksiyonları  bronşektaziye yol açabilir.

Enfeksiyon dışında birçok nedenle de bronşektazi gelişebilir.

• Doğumsal olarak akciğer gelişimi yetersiz çocuklar.

• Kistik fibrozis

• Primer siliyer diskinezi

• İmmun yetmezlik

• Alpha1 – Antitripsin eksikliği

• Yabancı cisim aspirasyonu ve  

• Gastroözafagial  reflüsü olan çocuklarda bronşektazi gelişebilir. Bu hastalarda bronşektazi görülme  sıklığı enfeksiyonlara kıyasla oldukça azdır.

Bronşektazinin klinik belirtileri

• İnatçı öksürüğü olan çocuklarda bronşektazi düşünülmelidir. 

Bu çocuklarda kış aylarında ve enfeksiyonları takiben öksürük nöbetleri artar. 

Balgamlı öksürük görülür bazen kanlı balgam da tabloya eşlik eder. Balgam çıkaramayan çocuklarda öksürük nöbetlerini takiben kusma da görülebilir. 

• Bronşektazili  çocukların çabuk yorulduğu ve aktivite sonrası  hırıltı nöbetlerinin ortaya çıktığı görülmektedir.

• Astım tanısı ile takip edilen çocuklarda astım tedavisine yanıt yeterli değil, sık akciğer enfeksiyonu geçiriyor ve sarı yeşil renkte mukuslu balgam çıkarıyorsa bu durumda bronşektazi  düşünülmelidir.

Bronşektazide tanı:

Hastanın öyküsü çok önemlidir. Dikkatle öksürüğün vasfı , öksürük şekli ve geçirdiği enfeksiyonlar irdelenmelidir.

Hastalarda; 

• Balgam incelemesi

• Ter testi

• Bağışıklık sistemini tanımlamak için kan testi 

• Bronkoskopi yapılabilir.

Esas tanı koydurucu yöntem bilgisayarlı akciğer tomografisidir. High- resolution computer tomografi (HRCT) tanıda yardımcıdır. Bronşektazi şüphesi olan her hastada bu test yapılmalıdır.

Oluşmuş bronşektaziyi ortadan kaldırmak mümkün değildir. Akciğer de hasarı oluşturan etmen tanımlanmışsa bu faktörün ortadan kaldırılması önemlidir.

Aktif enfeksiyonun tedavisi ivedilikle başlanmalıdır. Antibiotik tedavisi bronşektazide önemlidir. Uzun süreli antibiotik tedavisi ve gereken vakalarda antibiotik  profilaksisi önerilebilir.

• Antibiotikler

                Ağızdan 

                    Damar yoluyla

                   Nebulize (buhar içinde)olarak verilebilir.

Nebulizer  tedavisi bazı  antibiotikler için söz konusudur ve bu yaklaşımda antibiotiklerin sistemik etkisinin olmadığı ve sadece akciğerlere etki ettiği varsayımı ile önerilmektedir.

• Mukolitik ajanlar (balgam sökücü)

• Bronkodilatatörler verilerek hastadaki yoğun balgamın hafiflemesi amaçlanır.

• Gereken vakalarda cerrahi tedavi yapılmalıdır.

Bronşektazi çocuklarda akciğer fizyoterapisi önemlidir. Fizyoterapist eşliğinde solunum egzersizleri  ile değişik pozisyon vererek balgamın yumuşatılması ve atılması amaçlanır.