Çocuklarda Depresyon

Çocuklarda depresyon görülür mü?

30-40 yıl öncesine kadar bilim dünyasında, önemli nesnel kayıplar olmaksızın, çocukların depresyona girmeyeceklerine dair yaygın bir inanış vardı. Psikanalitik kuramın öncülük ettiği bu inanışa göre , ergenlik öncesinde üstbenliğin henüz yeterince gelişmemiş ve içselleştirilmemiş olmasının, çocuğu depresyona karşı koruduğu düşünülmekteydi.

Ancak günümüzde bir çok bilimsel çalışma, çocuklarda depresyon görülmeyeceğine dair inanışın bir yanılgı olduğunu, yaşam olaylarına karşı çocukların hüzünlerinin sığ veya geçici olmayıp onları depresyona sokacak düzeyde yoğun olarak hissedilebileceğini net olarak göstermiştir.

Hangi çocuklar depresyon açısından rik altındadır ?

Çocuklarda depresyon açısından en önemli risk, anne veya babada psikiyatrik bir hastalığın (m.depresyon, panik bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu) olmasıdır. Anne babada psikiyatrik hastalık varlığı iki farklı yol ile çocukta depresyon riskini arttırmaktadır.

1.Genetik yatkınlık: Anne yada babada özellikle de major depresyon var ise, çocuğun depresyona girme ihtimali belirgin olarak arttığı gibi, belirtiler daha erken yaşta ve daha şiddetli olmaktadır.

2.Olumsuz sosyal çevre: Anne yada babanın ruh sağlığının bozuk olması genetik yatkınlığın yanısıra; çatışmalı aile ortamına, ebeveyn çocuk arasında sağlıksız etkileşime, çocuğun ihmaline hatta fiziksel duygusal istismarına neden olarak depresyon riskini arttırmaktadır.

Anne baba psikopatolojisi dışında en önemli depresyon nedenleri; boşanma, kardeş doğumu, taşınma nedeniyle sosyal ortam ( il, okul, öğretmen, ev ) değişimi, çocukta veya anne babada kronik gidişatlı fiziksel bir hastalığın olması gibi stres verici yaşam olaylarıdır.

Çocuklarda depresyon belirtileri nelerdir.

Çocukluk çağı depresyonu, okul öncesi dönem de dahil olmak üzere tüm yaş gruplarında, bulunulan yaşın gelişimsel özelliklerine göre farklı belirtilerle kendini göstermektedir.

Okul Öncesi Dönemde Anneye Yapışmada Artışa Dikkat !!!

Bu yaş grubunda sözel ifade gelişmediği için yüz ,fadesi, beden duruşu ve ses tonu önemlidir. Üzgün ve çökkün görünme, oyun oynamada isteksizlik, en küçük şeylere bile ağlama, uykuda bozulma, gece korkuları, yeme sorunları ve kilo alamama, baş ve karın ağrısı gibi somatik belirtiler görülebilir. Rahat hareket edebilmeye başlamışken aniden başlayan anneye tekrar yapışma, anneden ayrılamama depresyon belirtisi olabilir.

Okul çağı çocuklarında ders başarısında düşmeye dikkat !!!

Okul çağı çocuklarında sözel iletişim olanakları daha iyi kullanlabildiğinden duygular daha iyi ifade edilmeye başlar. Mutsuz görünme, öfke kontrolünde zorlanma, dikkat dağınıklığı ve takip eden ders başarısında düşme, arkadaş ve sevilen etkinliklere ilgi kaybı  görülebilir.

Ergenlikte Davranışlarda Bozulmaya Dikkat !!!

Ergenliğe doğru düşük özgüven ve azalmış benlik saygısı daha yoğun olarak hissedilmeye başlar. Sigara/alkol/madde ve internet  kullanımı ve kendine fiziksel zarar verme gibi riskli davranışlar daha sık görülür. Uyku, iştah ve dikkat problemlerine, okuldan ve evden kaçma,  öfke nöbetleri gibi davranışsal sorunlar eklenebilir.  Aile desteği yeterince iyi değilse, umutsuzluk düşünceleri belirgin ise İntihar düşüncesi ve girişimi depresyonun en istenmeyen sonuçları olarak karşımıza çıkabilir.

Sonuç:

Depresyon, yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da, Dünya Sağlık Örgütü tarafından en önemli sağlık problemlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Yaşam koşulları, hayata dair zorluklar, stres ve travmatik yaşantılarda artış ile öğretmen, arkadaş, ebeveyn tutum ve sorunlarına bağlı olarak  çocuklarda görülen depresyon, tahmin edilenden çok daha fazla ve yaygın olarak ortaya çıkabilmektedir.

Çocukluk dönemi depresyonu, çocukların sosyal, duygusal ve bilişsel gelişiminin aksamasına yetişkinlik dönemine diğer psikiyatrik hastalıkların tabloya eklenmesine neden olabilir.