Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Yazar Kartal Şahin • Psikolog • 4 Kasım 2022 • Yorumlar:
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?
DEHB aşırı hareketlilik, dikkat sorunları ve istekleri erteleyememe (dürtüsellik) belirtileriyle kendini belli eden nörogelişimsel bir rahatsızlıktır. DEHB’nin temel belirtileri, aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği ve dürtüselliktir. Bu belirtiler bir arada görülebileceği gibi ayrı ayrı da ortaya çıkabilmektedir. DEHB daha çok 6 ila 12 yaş arasında teşhis edilmektedir ve DEHB yaşayan çocuklar, davranışların hakimiyetini sağlamakta zorlanmaları oldukça belirgindir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklar Neler Yaşar ve Nasıl Etkilenir?
DEHB yaşayan çocuklar okul, ev ya da sosyal hayatları ile ilgili sorunlar yaşayabilir. Okul, ve benzeri kurumlardaki kurallara ve ya disipline ayak uydurmakta zorlanabilir, bu kuralları düşünmeden hareket ederek bozabilir ve bu nedenle yanlış anlaşılabilirler. Okulda, akademik başarıları yaşıtlarından daha geride kalabilir, dikkatle ilgili yaşayabilecekleri sorunlar derslerde öğrenmelerini güçleştirebilir, ödevlerinin başına oturmakta ve tamamlamakta zorluk çekebilirler. Aynı zamanda arkadaşlarının, yaşıtlarının oyunlarını düşünmeden bölebilir ya da oyunun kurallarına ayak uydurmakta zorlandıkları için pes edebilirler. DEBH yaşayan çocuklar, kendilerine verilen görevlerin bir kısmını unutabilir, eşyalarını sık sık kaybedebilir, başladıkları işleri tamamlamakta zorlanabilir ve dış uyaranlarla nedeniyle dikkatleri kolayca dağılabilir. Genelde ufak-tefek kazalar atlatabilir ve “sakar” ya da “çok hareketli” olarak nitelendirebilirler. Bazen düşünmeden konuşabilir, uyum sorunları yaşayabilir ve çevrelerindeki insanları kırabilecek şeyler söyleyebilirler. Tüm bunlar DEHB yaşayan çocukların günlük yaşamında, sosyal ilişkilerinde ve okul başarısında olumsuz etkilere neden olur.
Neler Yapılabilir?
DEHB yaşayan bir çocuğunuz varsa onunla nasıl iletişime geçeceğinizi ve bu iletişimi nasıl geliştirebileceğinizi öğrenmek oldukça önemlidir. Bu konuda çocuk ve ergenler üzerine çalışan psikologlardan destek almak ve iş birliği içerisinde çalışarak çocuğun davranışlarını sosyal hayatına uyum sağlayabilecek şekilde düzenlenmeye çalışmak, çocuğun gelişimi için önemli bir fark yaratabilmektedir. Aynı zamanda, çocuk ile yapılan oyun terapisi seansları ve bireysel görüşmeler ile çocuğun yaşadığı uyum sorunları üzerine çalışılabilmektedir.