Çocuklarda Ritim Bozuklukları Belirtileri

Çocuklarda ritim bozuklukları için tıpta yaygın olarak aritmi terimi kullanılır. Kalpte ritim bozukluğu çoğunlukla kalpte bir tür kısa devre sonucu meydana gelir.

Kalp normalde devamlı ve düzenli atar. Aritmi de ise kalp çok yavaş (bradikardi), çok hızlı (taşikardi) veya düzensizdir. Bu ritim bozuklukları halsizlik, baş dönmesi ve göğüs ağrısı gibi belirtilere neden olur. Aritmilerin çoğu tedavi gerektirmez, bazıları ise sağlık sorunlarına yol açar ve tetkik ve tedavi edilmelidir.

Çocuklarda Ritim Bozuklukları Neden Olur?

Kalpte mevcut olan ileti sistemi kalp ritminin düzenli olmasını sağlar. Elektriksel uyarı ilk olarak sağ atriumda olan ve bir grup hücrenin meydana getirdiği sinüs düğümünden (sinüs nod ‘da denilir) başlar. Sinüs düğümü kalp pili (pacemaker) gibi davranır. Kalbin devamlı ve düzenli atmasını sağlar. Normalde sinüs düğümünden uyarı sıklığı egzersiz ve stres gibi durumlarda artar ve kalp hızlanır. Uykuda ise uyarı sıklığı azalır ve kalp atışı yavaşlar. Kalpte ritim bozuklukları kısa süreli ya da devamlı olabilir. Doğuştan yani konjenital olabildiği gibi daha sonradan da (edinsel) çıkabilir.

Kalbin ileti sistemi uyarıcı elektirksel akımın milisaniyeler içinde kalbin tüm kaslarına yayılmasını sağlar Kalp Ritim Bozuklukları Belirtisi
Kalpte ritim bozukluğu kalbin fonksiyonunu bozar, beyin ve diğer organlara kan akımını aksatır. Kalp çok hızlı attığında kalbin odacıkları dolmaya fırsat bulamaz. Çok yavaş attığında da yine vücuda yeterince kan gönderemez.

Dolaşımın aksamasına bağlı olarak şu belirtiler çıkar:

• Baş dönmesi
• Yorgunluk
• Kuvvetsizlik
• Sersemlik hissi
• Bayılma
• Çarpıntı (göğüste kanat çırpması ya da vurma hissi)
• Nefes darlığı

Aritmi devamlı olabilir ama kestirilemez biçimde aniden başlar ve biter. Bazısının hiçbir belirtisi olmaz. Bu vakalarda ritim bozuklukları sadece muayene sırasında ya da testler sırasında saptanır.

Normal Nabız Sayısı Kaç Olmalı?

Nabız sayısı bir dakika da kalp atışı sayısını ifade eder. Normal nabız sayısı bireyin yaşına ve yaşam aktivitelerine göre değişir. Çocuk büyüdükçe normal nabız sayısı azalır.

Çocukların istirahatteki normal nabız sayısı:

Bebek (0-3 ay): 100-150/dakika
Küçük çocuk (1-3 yaş): 70-110/dakika
Çocuklar <12 yaş: 55-85/dakika

Büyük çocuk ve erişkinin kalp atış hızı dakikada 50’nin altına indiğinde belirtiler çıkabilir. Buna karşın genç sporcularda nabız daha da yavaş olabilir, belirtisi olmaz ve normal kabul edilir.

Kalpte Ritim Bozukluğu Tipleri

Birçok aritmi tipi vardır.
Ekstrasistoller (Atrial Erken Vuru ve Ventriküler Erken Vuru)
Ekstrasistoller bunlara prematür yani erken vurularda denilir. Çoğunlukla minör kalpte ritim bozuklukları olarak kabul edilir. Hasta göğsünde kanat çırpması ya da vurma hissedebilir. Atrial ve ventriküler erken vuru çok sıktır ve kalp atım duraksaması gibi de hissedilir. Halbuki ekstrasistol beklenen normal vurudan daha erken olur. Erken vurular sık karşılaşılan bir durumdur ve genellikle normal kabul edilir. Ancak bazen altta yatan sağlık sorunu ya da kalp hastalığının ilk işareti olabilir.

Taşikardi

Taşikardi kalp atışının anormal derecede hızlı olması, kalp çarpıntısıdır. Taşikardiler başlıca 2 tiptir.

Supraventriküler Taşikardi (SVT)

Kalbin üst odacıklarından kaynak alan aşırı hızlı kalp atışıdır. SVT aniden başlayabilir ve birkaç saniyeden birkaç güne kadar da devam edebilir. Sık tekrarlaması ve uzun sürmesi durumunda SVT nin tedavi edilmesi önerilir.

Ventriküler Taşikardi (VT)

Ventriküler taşikardi kalbin alt odacıklarından kaynaklanır. Nadir görülen ancak oldukça tehlikeli bir kalp çarpıntısıdır.

Bradikardi

Bradikardi kalp atışının aşırı derecede yavaş olmasıdır. Başlıca bradikardi yapan nedenler şunlardır.

Sinüs Nod Disfonksiyonu

Hasta sinüz sendromuda denilen durum sinüs düğümünün iyi çalışmamasıdır. Genellikle doğumsal kalp hastalığı ameliyatı sonrası karşılaşılan bir komplikasyondur.

Kalpte Blok

Kalbin iletisi üst odacıklardan alta odacıklara geçememesi durumu kalpte bloğudur. Çoğunlukla doğumsal kalp hastalığı ile birlikte olur. Ayrıca başka hastalıklar ve hasarlar sonucu da meydana gelir.

Kalpte Ritim Bozukluğu Tanısı

Tanı için birçok yöntem kullanılır. Çocuğun hastalık ve aile öyküsü (anamnez) çok önemlidir. İlk doktor muayenesinde öykü ve fizik muayene ile değerlendirme başlar.

Aritmiden kuşkulanılırsa kalbin elektriksel aktivitesini değerlendirmek için elektrokardiyogram (EKG) çekilir. EKG çekilirken çocuk sırt üstü yatar ve göğüse elektrodlar yapıştırılır. Elektrodlardan kablolarla makineye akımlar iletilir. Kalbin sinyalleri kısa süreyle genellikle 10 saniye kadar kayıt edilir. Bilgiler bilgisayara iletilir, burada yorumlanır ve grafi çizilir.

Çocuklarda Ritim bozuklukları araştırmasında diğer EKG testleri de istenebilir:

İstirahat EKG: Kalp atış hızı ve ritim 1 dakika süreyle istirahatte iken kaydedilir.
Egzersiz EKG: Stres test de denilen bu tip EKG kalp atış hızı ve ritim bisiklet sürer iken ya da koşu bandında yürürken kaydedilir.
Sinyal ortalamalı EKG: İstirahat EKG testine benzer ve kalp atış hızı ve ritim 15-20 dakika monitorize edilir.
Holter EKG: Genellikle 24 saat ve daha uzun süreli EKG kaydıdır. Portable EKG cihazına kayıt alınır. Çocuğun normal günlük aktiviteye devam etmesi istenir. Yüzme, duş alma alınmaması, elektrodların ıslatılmaması önerilir. 2 tip holter EKG kaydı vardır. Devamlı kayıtta holter cihazı devamlı kayıt alır. Event holter EKG ise çocuk sadece çarpıntı hissettiğinde EKG kaydı alınır.

Kalpte Ritim Bozuklukları Tedavisi

Aritmilerin çocuğu tedavi gerektirmez. Gerekenlerde ise tedavi seçenekleri şunlardır.

İlaç Tedavisi:

Antiaritmik ilaçlar aritminin türüne göre belirlenir. Bazen ilaçlar belirtilerin artmasına ve yan etkilere neden olur. Bu nedenle antiaritmik ilaç kullananlar yakından izlenmelidir.

Pacemaker (Kalp Pili):

Pacemaker küçük bir pille çalışan ve cerrahi köprücük kemiği yakınına yerleştirilen bir cihazdır. Kalbe bir kablo ile temas eder, kalp hızı çok yavaş olduğunda algılar ve kalp atış hızını arttırır.

Defibrilatör:

Küçük bir pille çalışan İngilizce adı implantable cardioverter defibrillator olup yaygın olarak ICD kısa adı kullanılan bu cihazda kalp piline benzer ve köprücük kemiği yakınına yerleştirilir. Kablo ICD den kalbe uzanır. Kalp atış hızı tehlikeli şekilde hızlı veya düzensiz ise bunu algılar ve elektirik akımı -şok- göndererek kalp hızını normale döndürür.

Kateter Ablasyon:

Bacaktaki venden kalbe ince uzun bir tel ilerletilir. Aritmiler genellikle kalp kasındaki mikroskobik defektlerden kaynaklanır. Problemli bölge saptandıktan sonra kateter bu bölgeyi dondurarak ya da ısıtarak etkisiz hale getirir.

Kateter ablasyon işleminin şematik görünümü

Cerrahi Tedavi:

Diğer seçeneklerin hepsinin etkin olmadığı durumda cerrahi tedavi düşünülebilir. Genel anestezi altında iken aritmiye neden olan bölge çıkarılır.

Kalpte Ritim Bozuklukları Belirtisi

Kalpte ritim bozukluğu kalbin fonksiyonunu bozar, beyin ve diğer organlara kan akımını aksatır. Kalp çok hızlı attığında kalbin odacıkları dolmaya fırsat bulamaz. Çok yavaş attığında da yine vücuda yeterince kan gönderemez.