Çocuklarda Spor ve Kalp

Günümüzde özellikle büyük şehirlerde yaşayan ailelerimiz çocuklarını herhangi bir spor branşına yönlendirme konusunda daha şanslı olup spor öncesi değerlendirmede biz çocuk kardiyoloji hekiminlerine ulaşabilmektedir. Sporcu kalbinde sporun türüne bağlı fizyolojik olarak kalpte birçok değişiklik meydana gelmektedir. Bunlar hem yapısal olup kalp ultrasonunda (ekokardiyografi) bazı bulgularla karşımıza çıkmakta hem de elektriksel olarak elektrokardiyografi’ye (EKG) yansımaktadır.

Antrenmanın süre ve sıklığına bağlı olarak kalbin sol karıncığında basınç ve volüm yükünde artış, sol karıncık duvar kalınlığında artış (kızlarda 11-13 mm, erkeklerde 13-15 mm), kas kütlesinde ve odacık boyutunda artış olmakta buna bağlı kalbin iş yükü ve maksimum atım hacmi artmaktadır. EKG’de vagal tonus artışına bağlı sinüzal bradikardi, atriyal ve ventriküler ektopi, sinüs aritmisi, gezici supraventriküler pacemaker, 1.derece kalp bloğu, 2.derece kalp bloğu, T dalga değişiklikleri, QRS voltajında artış, inkomplet sağ dal bloğu görülmektedir.

Amerikan Kalp Cemiyeti (American Heart Association) ve American College of Cardiology (ACC) sporun statik ve dinamik içeriğine göre spor türlerini sınıflandırmış ve spora katılım öncesinde kardiyovasküler tarama için 14 maddelik bir kılavuz yayınlamıştır.

Kişisel öyküsünde; 1. Göğüs ağrısı, egzersizle göğüste sıkışma ve rahatsızlık hissi 2. Açıklanamayan senkop veya bayılayazma 3. Egzersizle birlikte nefes darlığı, sık nefes alıp verme, halsizlik veya çarpıntı 4. Kalpte üfürüm işitilmesi 5. Artmış kan basıncı varlığı 6. Daha öncesinde spora katılıma engelin olması 7. Hekim tarafından kardiyak testlerde saptanan anormallik

Aile öyküsünde; 8. Ailede birinci derece akrabalarda bir veya daha fazla bireyde 50 yaşından önce açıklanamayan ani ölüm öyküsü 9. Yakın akrabalarda 50 yaşın altında kalp hastalığı öyküsü olması 10. Aile bireylerinde hipertrofik veya dilate kardiyomyopati, uzun QT sendromu, diğer iyon kanalopatileri, Marfan sendromu veya klinik olarak anlamlı olabilecek aritmi öyküsü

Fizik incelemesinde; 11. Kalpte üfürüm varlığı 12. Femoral nabızlarda anormallik (aort koarktasyonu için) 13. Marfan sendromuna ait fiziksel işaretler 14. Oturur pozisyonda brakial arter kan basıncı ölçüm anormalliği

Bu 14 maddelik öyküye göre her bireye detaylı kardiyak değerlendirme yapılmalıdır. En başta dikkatli ve detaylı bir fizik incelemenin ardından EKG ve ekokardiyografinin yanında gerek görülürse eforlu EKG, bazı özel hasta grupları için genetik aritmi testleri, ritim Holter, tansiyon Holter, solunum fonksiyon testleri, akciğer grafisi ve bazı biyokimyasal ve genetik kan tetkikleri planlanmalıdır.

Son yıllarda atletlerde ani kardiyak ölüm bildiriminde artış mevcuttur. Egzersiz sırasında görülebilecek ani ölümlerin önüne geçilebilmesi için kalp hastalıkları açısından tüm yakın taramalar yapılarak bu risk en aza indirilmelidir. Spor yapılan alanlarda ve özellikle okullarda defibrilatör bulundurularak ve bunun eğitimi verilerek ani kalp durmalarında hayat kurtarmak mümkün olabilmektedir. Çocuklarımızın sağlıklı bir spor geleceği olması ve gönül rahatlığı ile spora devam edebilmeleri için lütfen gerekli periyodik kalp kontrollerini yaptırınız.