Çocuklarda Tüberküloz Menenjit

Tüberküloz menenjit ülkemizde bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Son yıllarda ülkemizde tüberküloz vakalarında belirgin azalmanın bildirilmesine rağmen çocukluk dönemi tüberküloz menenjit vakalarında değişikliğin olması dikkat çekicidir. Bir çocukta tüberküloz enfeksiyonu ya da hastalığı bize bu enfeksiyonun kısa süre önce toplumdan kazanıldığını göstermektedir. 2012 yılı verem savaş dispanseri verileri incelendiğinde, 2002 yılında çocukluk yaş grubunda 29 vaka görülmüş, 2009’da ise bu sayı 36’ya yükselmiştir. Veriler incelendiğinde tüberküloz menenjit esas olarak 0-5 yaş olduğu görülmektedir. Diğer bir bakış açısında erişkinlerde azaldığı bildirilen tüberküloz vakalarının aksine çocuklardaki tüberküloz menenjit vakalarında azalmanın olmaması önemlidir.

Tüberküloz menenjitli çocuklarda klinik bulgular üç evrede incelenmektedir.

1- Evre 2 ile 3 hafta sürer. Halsizlik yorgunluk, baş ağrısı, yüksek olmayan ateş ve kişilik değişmesi görülür.

2- Evre Menenjit bulguları ve nörolojik belirtiler ortaya çıkar. Baş ağrısı, kusma, nöbet geçirme, ve sinir felçleri görülür.

3- Evre Felçlerin geliştiği dönemdir. Klinik tablo süratle ilerler, şuur bulanıklığı ve koma görülmektedir.

Birinci evredeki belirtilerin özgün olmayışı tüberküloz tanısının göz ardı edilmesine neden olmaktadır.

Erken dönem tüberküloz menenjit’te beyin omurilik sıvısının incelenmesi önemlidir. Tanı tüberküloz mikrobunun gösterilmesi ve üretilmesi ile konulmaktadır. Bu testlerin yapılması güç ve zaman alıcı olduğundan tanıya gidebilmek ve tedaviye başlamak için yardımcı laboratuar testlerinden faydalanılmaktadır. PCR yöntemi ile yapılan nükleik asit testleri erken tadına yardımcı olmaktadır. Tanıda yardımcı olan diğer testler radyolojik incelemelerdir. Akciğer grafisi, Kraniyel CT ve özellikle Kraniyel MR tanıda önemlidir.

Tüberküloz menenjit vakalarında tedavi ne kadar erken başlanırsa, sonuç o kadar yüz güldürücüdür. Tedavi süresi hastanın klinik durumuna göre 7 10 ay devam etmektedir. Gereken vakalarda ilaç tedavisine ilave olarak cerrahi tedaviden faydalanılabilir.

Verem (BCG) aşısı tüberküloz menenjit korunmada çok önemlidir.Verem aşısının koruyuculuğu hakkındaki tartışmaların aksine aşılı olan çocukların tüberküloz menenjitten korunduğu bilinmektedir.Çocukluk dönemi tüberküloz menenjitten en sık 1-5 yaş arasında olduğunu göz önüne alırsa,çocuklara enfeksiyonu bulaştıran tüberkülozlu erişkinlerin tanımlanması ve tedavisinin önemlidir.Çocuklukta geçirilen tüberküloz menenjitin çok ağır seyretmesi,yaşam boyu etkileyecek sekellere neden olması dolayısıyla bu vakaların titizlikle tedavisi ve takiplerin yapılması gerekliliği aşikardır.

Çocuklarda menenjit                                                                                        

Tüberküloz

Tüberküloz menenjit  

Prof. Dr. Nuran Gürses

Çocuk ve Çocuk Enfeksiyonları Hastalıkları Uzmanı