Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Süreci

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi; Sevgili anne babalar… Havaların ısınmasıyla birlikte çocuklarınıza tuvalet eğitimi verme dönemi de gelmiş bulunmaktadır. Tuvalet eğitimi, yaz mevsiminde verilmesi daha sağlıklı olan hassas bir süreçtir. Her çocuğun farklı gelişim dönemleri olduğunu unutmadan, çocuğunuzun mizaç özelliklerini de göz önünde bulundurarak doğru bir eğitim verilmelidir.

Çocuğun hazır olup olmadığını bilmek ilk aşamadır. Hem fizyolojik hem de duygusal olarak çocuğunuzun hazır olup olmadığını iyice değerlendirmelisiniz. Çocuğunuzun hareketlerinde sinyalleri takip edin. Kakayı, çişi merak ediyorsa; bu konuda sorular soruyorsa ve artık bezine yapmaktan rahatsızlık duyuyorsa; bu tip davranışlar hazır olduğunun göstergesidir.

Çocuğunuz hazırsa, yaz döneminden daha güzel bir zaman yoktur. Tabi ki bu, yazı sürekli tatilde geçirenlerden değilseniz geçerli… Eğer sabit bir yerde kalarak bir yaz tatili geçirmeyi düşünmüyorsanız ya da hayatınızda bir değişim var ise (taşınma, şehir değişikliği gibi) size tavsiyem, bu döneme girmemeniz olacaktır. Çocuğun bu süreçte kendini güvende hissetmesi, yapılan müdahalelerin de herkes tarafından aynı olması çok önemlidir. Ebeveyn kaygılıysa çocuk da kaygılı olacaktır.

Tuvalet Eğitimini olağanüstü hal ilan etmeyin!

Genellikle bazı ebeveynler için bu süreçte olağanüstü bir durum ilan edilir. Aşırı hassasiyet, günlük hayatımızdaki rutinlerden vazgeçme veya çocuğu sürekli göz markajında takip etme, aşırı ilgilenme… Çocuk bu süreci doğal süreçten farklı yaşamamalı… Aile aşırı abartılı ilgiden çıkıp her zamanki gibi olağan bir duyguyla yaklaşmalıdır çocuğa. Yoksa çocuk, abartılı ilgiyi kakayla ya da çişle kodlayacaktır. O da aynı abartılı ilgiyi kakasına ve çişine yöneltecektir. Bu da başka sorunları doğurabilir.

Lazımlık seçimi çocuğa bırakılmalıdır!

Bilişsel olarak iyi bir bilgilendirme yapıldıysa ve artık çocuğun zihninde tuvalet eğitimiyle alakalı bir şeyler oluşturduysak; ikinci aşama lazımlık ya da tuvalet alışverişi olacaktır. Çocuklarınıza alternatif çözümler sunarak tuvaletini lazımlığa veya klozete yapabileceğini söyleyebilirsiniz. Klozet adaptörü veya lazımlık alışverişini çocuğunuzla birlikte yapabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuzu oturtup hangisinde rahat ettiğini sorabilir ve çocuğunuza seçme şansı sunabilirsiniz.

Diğer bir yandan çocuk, kontrolü elinden bırakmaz istemez. Özerklik kazanmaya başladığı bu dönemlerde çocuğun kendi lazımlığı hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Bu bağlamda lazımlığını kurcalayabilir, neresinde ne var bakabilir; parçalarını takıp çıkartabilir. Bilirsiniz ki çocuklar tamir işlerini sever. Neden mi? Çünkü çocuk kurcalayabildiği şeylere, tamir edebildiği eşyalara karşı aidiyet hisseder. Aidiyet hisseden çocuk da fazlasıyla önemser bu olayı. O zaman merak eden, kurcalayan, takıp çıkartan çocuklar yetiştirelim. Daha çok soru, daha çok hissetme ve daha çok ait olma… Vee tabii ki daha çok kaka…

Aşırı titizliği bırakmalısınız!

Evet sevgili ebeveynler… Çocuklarda tuvalet eğitimi sürecinde takıntılarımızı artık bir kenara koymalıyız. Aşırı temizlik takıntısı yaşayanlar için oldukça zor bir süreç bu ama korkmayın, belki de bu süreç sizi iyileştiren; tedavi eden bir süreç de olabilir. Bu süreçte yapılan hatalardan biri de çocuğun oynadığı, oturduğu, yattığı birçok şeyin altına kat kat bir şeyler sermek… Bu durum çocuğun işlevselliğini bozduğu gibi aynı zamanda çocuğa rahatlık da sunmayacaktır. Rahat olmayan çocuk da kakası geldiğinde ya tutacaktır ya da saklanma, gizlenme gibi davranışlar gerçekleştirecektir.

Tuvalete ya da lazımlığa oturması için cazip oyunlar veya yaratıcı faaliyetlerde bulunun!

Düzenli oturma alışkanlığı da en az zamanı keyifli hale getirmek kadar önemlidir. Çocuklarınızı tuvalete düzenli ve mutlu bir şekilde oturtun. Bir şey yapması gerekmiyor, alışması önemli. Günde 3 kez oturtmayı hedefleyin. Genelde yemeklerden sonra midenin dolu olduğu tuvalet zamanını avantaja dönüştürebilirsiniz.

Diğer bir yandan da üzerinde durduğum konu, bu eylemi eğlenceye dönüştürmek… ‘’Lazımlıkta oturmaya ne dersin’’.  ‘’Sana çok güzel bir hikaye okuyacağım’’ gibi cümlelerle çocuğu eğlendirmek… Çocuğun tuvalete oturma zamanını yavaş yavaş artırın. Tuvalete otururken kullanmak için banyoda bir oyun ya da özel bir kitap bulundurun, şarkılar söyleyin. Mutlaka çocuğun orada oturma gayretini övün, onunla övünün. Daha sonra eğer çocuğunuz kakasını ya da çişini yaparsa, birlikte oyun şeklinde tuvalete bırakın ve sifonu çekin. Çocuklar giden kakalarını izlemekten çok hoşlanırlar. Zaman zaman da çocuğunuzun psikolojisi ile oynayın. Onun bu hareketi ile olumlu düşündürecek ipuçları verin. Örneğin: “Eğer kakanı yaparsan tüm bezlerini atacağız ve çamaşırları büyüteceğiz.”

Son olarak her şeyi denediniz ve hala bir yerlerde sıkıntı yaşıyorsanız ve çocuğunuz bu sürece direnç gösteriyorsa, yine çok sabırlı olmalısınız. Bazı çocuklar ne kadar istese de bezin konforundan çabucak çıkamıyorlar. Ya da tuvaletle alakalı bazı korkular geliştirmiş olabilirler. Böyle bir durumla karşılaştığınızda kısa süreli bir psikolog desteği alabilirsiniz. Bu sizleri hem ebeveyn olarak rahatlatacak hem de çocuğunuzun bu süreçte neye ihtiyacı olduğunu keşfedeceksiniz.

Mutlu sona gelindiğinde abartılı ödüller veya aşırıya kaçan mutluluk göstergesi yapmayın!

Çocuğunuz artık tuvaletini söylüyor ve tuvaletini yapıyorsa, her şeyde olduğu gibi heyecanın da aşırısına kaçmayın. Çocuğunuza pahalı hediyeler, oyuncaklar almaya gerek yok. Onu takdir edin, onu çok sevdiğinizi söyleyin. ‘’Bak başardın, başarılı oğlum/ kızım benim ‘’ gibi sonuç odaklı cümleler kurmayın. Süreci takdir edin, destekleyin.