Çocuklarda Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?

Son zamanlarda sıkça duyduğumuz uyku eğitimi yöntemleri gerçekten etkili mi? Etkili değilse uykusuz geçen geceler için anne babalar hangi çözüm yollarına başvurmalı?

Bebeğin doğumundan okula başlama yaşına kadar ebeveynler birçok uyku problemiyle karşılaşmaktadır. Gelişen dünyanın hızında da kısa zamanda etkili bir yöntem olan çeşitli uyku eğitimlerini denemektedirler. Ancak çocuğu ağlatarak veya yaşının ihtiyaçlarını bilmeden gerçekçi olmayan beklentiler içine girmek hem çocuğu hem anne babaları yıpratmaktadır. Uyku eğitimleri kısa vadede çözüm gibi görünse de uzun vadede eskisinden daha kötü bir hal alabilmektedir. O nedenle çocuklarınızın yaşlarına uygun sağlıklı bir uyku almaları için birkaç ipucu vereceğim.

Çocuğunuzun uykusundan beklentiniz nedir?

Hepimizin kafasında hangi yaşta çocuğun günde kaç saat uyuyacağı ile ilgili bir tablo beliriyordur. Ancak bu gerçekçi mi? Bazen farkında olmadan çocuklarımızdan daha fazla uyumasını bekliyoruz veya gece boyunca hiç uyanmamasını.

0-3 aylık bebeklerin günde uyku süreleri 14 ile 16 saat arasında değişmektedir. İlk bir ayda bebek gece üç dört kez uyanırken bu durum aydan aya azalabilmektedir.

3-6 aylık bebeklerin geceleri sık sık uyanmaya devam ettikleri görülmektedir. 6 aylık olduklarında bir günde ortalama 14 saat uyurlar. 4-6 aylık bebeklerin gündüzleri yaklaşık 3 saat uyudukları görülmektedir.

6-12 aylık bebekler yaklaşık günde 13 saat uyurlar. Unutmayın ki, bu süre daha az veya daha çok olabilir. Verilen saat sadece bize ortalamayı gösterir. 12 aylığa doğru bebeklerde gece uyanmaları 6 aylık civarındaki durumuna göre artış gösterebilir.

1-2 yaşındaki çocuklar bir günde yaklaşık 13 saat uykuya devam ederler. Ancak gündüz uykuları giderek azalmaya, uykunun büyük kısmını gece almaya başlar.

2-3 yaşındaki çocuklar bir günde yaklaşık 12 saat uyurlar. Gece uyanmaları hala olabilir, ancak gündüz uykusu yaklaşık 1 saate kadar düşebilir.

3-5 yaşındaki çocuklar bir günde yaklaşık 11 saat uyurlar. 3 yaşındaki bir çocuk gündüz uykusuna ihtiyaç duyabilirken 5 yaşına geldiğinde genellikle gündüz uykusuna ihtiyaç duymamaktadır. Kabuslar ve gece korkuları bu yaş aralığında yaygındır. Yatak ıslatma da bu yaş aralığında yaygındır. Bu gibi durumlar çocukların uykusunu etkileyebilir.

Yatma Zamanı Rutini Belirlemek

Her insanın bir yatma zamanı rutini vardır. Dişini fırçalamak, duş almak gibi birçok şey sayılabilir. Çocuklar için de yatma zamanı rutini oluşturmak, çocukların neyle karşılaşacağını bilmesini ve uykuya geçmesinin kolaylaşmasını sağlar. Gece yatmadan kısa bir hikaye okumak, dişlerini fırçalamak, ılık bir duş almak çocukların yatma zamanı rutini için ilk akla gelenlerdir. Kendinize ve çocuğunuza uygun düzenlemelerle siz de bir rutin oluşturabilirsiniz.

Beslenmenin Uykuya Etkisi

Anne sütü sindirilmesi çok kolay bir besindir. Bu nedenle anne sütü ile beslenen bebekler daha sık acıkırlar. Bunun aksine mama ise daha zor sindirilen bir besindir. Bu nedenle bazen anneler gece daha az uyanması için bebeklerine özellikle mama vermeyi tercih edebiliyorlar. Ancak bebekler sanıldığının aksine sadece acıktıklarında uyanmazlar. Bebeklerin günlük düzenli bir uyku ritmi olmadığından mama da olsa anne sütü de olsa gece uyanmaları devam edebilir.

Yapılan araştırmalar 6 aydan önce katı gıdalara geçmek astım, egzama, alerji ve sindirim problemleri gibi riskler taşıyor. Bu da bize gösteriyor ki 6 aydan önce mecbur kalınmadığı sürece bebeği anne sütü ile beslemek en sağlıklı olanıdır. Bir başka araştırma, yüksek triptofan alımının uyku halini arttırdığını göstermektedir. Triptofan et, peynir, yumurta, ayçekirdeği, susam, balık ve kümes hayvanları gibi yüksek oranda protein içeren gıdalarda bulunur.

Teknolojik Araçların Uykuya Etkisi

Çağımızda hayatımıza giren televizyon, tablet ve akıllı telefonlarla çocuklar çok erken yaşta tanışıyorlar. Çocuklar için eğlenebilecekleri birçok uygulama, oyun ve içerikler mevcut. Bu durumda çocukların bu araçlarla geçirdikleri süre yaşın da artması ile birlikte uzayabilmektedir. Ancak, teknolojik araçların çocukları eğlendirmenin yanı sıra birçok zararı da vardır.

2013’teYeni Zelanda’da yapılan bir araştırmaya göre, yatmadan önceki bir buçuk saatte çocukların %50’si yarım saat kadar televizyon izliyor. Yatmadan önceki bir-iki saatte televizyon izleyen çocukların izlemeyenlere göre daha geç uyudukları görülmüştür. Benzer etkiler bilgisayar veya akıllı telefonda oyun oynayan çocuklar için geçerlidir. Bu nedenle uyku saatinden 2 saat önce teknolojik araçlar kapatılmalı, kullanılmamalıdır. Aynı sebeplerden ötürü yatak odalarında da televizyonun olmaması gerekmektedir.

Rahat Bir Uyku İçin İpuçları

- Çocuğunuzun günde en az 20 dakika dışarıda gün ışığını almasını sağlayın. Araştırmalar, özellikle öğleden sonra doğal ışık alan bebeklerin daha iyi uyuduğunu göstermektedir.

- Yapay ışıklarından(beyaz ışık, özellikle enerji tasarruflu led ampulleri) mümkün olduğunca uzak durun. Akşamları çocuğunuzun odasında ışığı olduğunca kısık tutun ve mümkünse kırmızı ışık kullanın.

- Yatmadan önceki iki saat televizyon, tablet, telefon gibi araçlardan uzak olsun.

- Gündüz uykularında perdeler açık olacak şekilde uyusun. Günlük ritmini kaybetmemesi ve gece-gündüz algısının karışmaması açısından bu önemli.

- Eski bir kıyafetinizi üst üste birkaç gece giyin, sonra çocuğunuzun bunu yatarken yanına almasına, sarılmasına izin verin.

- Çocuğunuza yatmadan önce lavanta yağı veya farklı bir şeyle yatma zamanı rutini olabilecek şekilde masaj yapın. Araştırmalar, lavantanın bebekler üzerinde rahatlatıcı etkisi olduğunu göstermektedir.

- Bebeğiniz için uyumadan önce ninni söyleyin. Daha büyük çocuklarla ise birlikte bildiğiniz veya uydurduğunuz şarkılar söyleyin.