Çocuklarda Yeme Sorunları

“Çocuğumun aç olduğunu biliyorum ama reddediyor”,

“Çok yavaş yemek yiyor”,

“Yemek saatinde sofraya oturmuyor”,

“Tv izlemeden yemek yemiyor”,

“Çok fazla yemek seçiyor”…

Birçok ebeveyn çocuklarının az ya da yeterli yemek yemediğini düşünür ve endişelenir. Bu noktada endişelenmeye gerek olup olmadığını anlamak için birkaç durumu iyi anlamak gerekir. Özellikle çocuğunuz 6 yaş öncesi dönemdeyse bir yerde uzunca süre oturmak ve beklemek ona zor geliyor olabilir.  Bu yaşlarda çocuklar daha hareketli, daha az sabırlı olabilir ve çevredeki birçok uyaranla aynı anda meşgul olmak isteyebilir. Bunlardan ötürü çocuğunuz yemek yemek yerine tv izlemeyi, oyun oynamayı, konuşmayı ve sık sık sofradan kalkmayı seçebilir.

Bunun yanı sıra, çocuğunuz belirli yaşlarda ve zamanlarda kimi tatları severken, bazı tatları sevmeyebilir. Çocuğunuzun damak zevki sizi şaşırtacak derecede değişkenlik gösterebilir. Ebeveynlerin çocuklarının yemek yeme davranışıyla ilgili endişeleri, çocuklarının yemesi gerektiğini düşündükleri miktar ve besin türü ile ilgili gerçeklik dışı varsayımları nedeniyle ortaya çıkar. Eğer çocuğunuz bazı yiyecekleri yiyorsa, sevmediği bir yemeği yememesinde herhangi bir sorun yoktur.

Çocuklarda Yemek Yeme İsteği

0-2 yaş aralığında çocuğunuzun bedeni hızla gelişirken, 2 yaş sonrası bu hızda bir azalma görülür ve daha durağan bir gelişim daha az enerji gerektirdiği için aslında normal olan ama kimi ailelere göre “iştahsızlık” gibi bir sorun olarak görülen bu durum endişe yaratabilir. Bu sebeple, belirli yaşlarda çocuğunuzun daha az yiyeceğe ihtiyacı olduğunu unutmamalısınız. 

Çocukların yemek yemeyi reddetmesi bir tür bağımsızlık ihtiyacı olarak da görülebilir. Çocuğunuzun, böyle durumlarda yemek yemeyi istememesi ya da herhangi bir yemekten nefret ettiğini söylemesi ve hatta yememe konusunda ısrar etmesi, sizden bağımsız olduğunu kanıtlamak ve bir birey olarak var olduğunu gösterebilmek için sergilediği bir durum olabilir. Önemli olan bu gibi davranışları “inatçılık” olarak görmemek ve bu durumu savaş haline çevirmemektir.

Ebeveynler bu tür durumlarda, hissettikleri kaygıyla birlikte, çocuklarını tehdit edebilir (yemeğini bitirmezsen parka gitmiyoruz gibi), çocuklarını yemek yemesi için zorlayıcı davranışlarda bulunabilir (elde kaşık, tabak çocuklarının peşinde koşabilir) veya ceza verebilirler. Bu tür tutumlar,  çocuğunuzun duygusal ve zihinsel gelişimini olumsuz etkileyebilir. Özellikle ailelerin “ Yemeğini yersen sana çikolata vereceğim” gibi ödüller kullanmaları, çocukların sürekli olarak şeker tüketmesi gibi sağlıksız bir sonuç ortaya çıkarabilir.  Bu nedenle, anne baba olarak bu gibi özendirici tavırlardan kaçınılmalıdır.

Ayrıca, ebeveynler tarafından çocukları yemek yemeye teşvik için kullanılan  “Eğer bunu yersen kocaman olursun” tarzındaki cümleler gerçeklikten uzaktır. Bu tür cümlelere çocuğunuzun inanmadığını ve bu yüzden çocuğunuzun yeme davranışını değiştirmeyeceğini mutlaka aklınızda tutun.

Çocuğunuzun yeme alışkanlığını düzenlemek için;

• Yemek saatlerini netleştirin. Özellikle sabah, öğle, akşam yemeği saatlerini netleştirip rutin hale getirin.

• Yemek zamanlarında çocuğunuzun tabağına koyacağınız miktarı ve hangi yemeği yemek istediğini çocuğunuza sorun. Ne yiyeceğine ve ne kadar yiyeceğine kendisi karar verirse yemek alışkanlığını daha kolay kazanacaktır.

• Yemek sırasında uygulanacak belirli kuralları netleştirin. Örneğin; ağızda yemek varken konuşulmaması, yemek yerken tv seyredilmemesi, yemek bitene kadar masadan kalkılmaması gibi.

• Yemek yemek için gerekli süre ortalama 20 ya da 30 dakikadır. Bu süre bitince sofranın kaldırılacağını belirtin ve çocuğunuz yemeğini yesin ya da yemesin sofrayı toplayın. Bir süre sonra yanınıza gelip acıktığını söylerse yarım bıraktığı yemeği ısıtıp sunun. Acıktığını uzunca süre söylemezse endişelenmeyin, açlığa belli bir noktaya kadar dayanabilecektir.

• Öğünler arasında atıştırmalık yemeyi kısıtlayın. Böylece acıktığı zaman yemek yiyecektir.

• Yemek sırasında çeşitli sağlıklı yemek seçenekleri sunup, çocuğunuzu masadakilerden istediğini yemesi konusunda serbest bırakın.

• Ebeveynler olarak çocuğunuza yeme alışkanlıkları konusunda iyi örnek olmaya çalışın. Atıştırmalık abur cuburlardan uzak durun, çocuğunuzun yanında yemekler hakkında yakınmaktan kaçının, sağlıklı besinler tüketin. Unutmayın ki çocuğunuz sizin her davranışınızı örnek aldığı gibi, yemek yeme davranışlarınızı da örnek alacaktır.

• Eğer çocuğunuz okul öncesi bir yaş grubundaysa, onu da alışveriş, yemek seçimi ve yemek yapma gibi durumlara dahil edin. Bu sayede çocuğunuzun damak zevki hakkında bilgilenmiş olursunuz.

• Bırakın kontrol çocuğunuzda olsun, böylece yemek yeme saatlerinin bir savaş olmaktan çıktığını göreceksiniz.

Çocuğunuz büyüdükçe yemek yeme isteği ve damak tadı değişecektir.  Zaman içerisinde yemek yeme alışkanlıklarının da düzene girdiğini göreceksiniz.