Çocuklarımızı Nasıl Beslemeliyiz?

Beslenmeyi, sakın açlığımızı bastırmak veya karnımızı doyurmak olarak algılamayın. Beslenme; insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olması hayatını uzun sürdürebilmesi için gerekli olan besinleri tüketmesidir.

Sağlıklı beslenme, sosyal, ruhsal ve bedensel gelişimine büyük katkıda bulunmaktadır. Sağlıklı beslenme, ancak yeterli ve dengeli beslenmekle mümkün olur.

Çocuklarda Yeterli Beslenme

Vücudun yaşaması ve çalışması için ihtiyacı kadar olan besinin tüketilmesidir.

    Vücudun ihtiyacı zamanla değişmektedir. Büyüme ve gelişme çağındaki çocuklar için besin ihtiyacı yetişkin bir bireye göre daha fazla olduğu için besin ihtiyacı da daha fazladır. Her çocuğun yiyeceği besin miktarı çok farklı olmasa da kilo, boy ve yaş gibi faktörlerine bağlı olarak değişecektir.

Çocuklarda Dengeli Beslenme

Çocuğun yaşı, aktivitesi, hastalık durumu, cinsiyeti, genetik özellikleri, büyüme ve gelişme gibi fizyolojik faktörler göz önünde bulundurularak gün içersinde besin ögelerinin her birinin yeterli miktarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır. Dengeli beslenme ruh ve beden sağlığı için önemlidir. Çocuğunuzun günlük aktiviteleri, yeme alışkanlıklarını ve zevklerini düşünerek günlük beslenme ihtiyacını dengeli olmasını sağlayın.

Besin Ögeleri

Çocuğunuzun yeterli ve dengeli beslenmesi için;

• vitamin ve minerallerin yeterli düzeyde alınması,

• yağ ve şekerin sınırlandırılması,

• lif ve posa kaynaklı

• 4 besin grubunu içine alan; yeterli ve dengeli besinlerden oluşmalıdır.

Bu besin grupları; et-yumurta-kurubaklagiller grubu, süt ve süt türevleri, ekmek ve tahıl grubu, sebze ve meyve grubunu oluşturmaktadır. Herhangi bir sağlık sorunu yaşamayan çocukların genelde tüketmesi gereken öğün grupları ve porsiyon ölçülerini belirtelim.

Et-yumurta-kurubaklagiller grubu:

Et, tavuk, balık, yumurta, mercimek, nohut, bezelye, fasülye gibi kurubaklagillerden oluşan besin gruplarını içerir. Çocuklarınıza günlük sabah kahvaltısında bir adet yumurta, diğer öğünlerde 1 kepçe kurubaklagillerden, 1 köfte ölçüsü kadar et\tavuk\balık tüketmesini öneriyorum. Bu şekilde çocuğunuzun tüketmesi gereken bu besin grubu 3-4 porsiyon ölçüsü önerilmektedir. Her gün kurubaklagil tüketimi zor olacağından bunun yerine et grubundan kıyma, kuşbaşı, soteyi ek olarak tüketmesi de uygundur. Yalnız hafta da 2 kez balık tüketimine dikkat edin.

Süt ve süt grubu:

Süt ve sütün bulunduğu peynir, yoğurt, ayran gibi besinlerdir.  Günlük tüketim miktarı 3-4 porsiyon önerilmektedir. Bu gruptaki besinlerin 1 porsiyon ölçüsü; 4 yemek kaşığı yoğurt, 1 su bardağı süt, 1 kibrit kutusu kadar peynir, 1 su bardağı ayran.. Sabah kahvaltısında 1 kibrit kutusu peynir tüketen çocuğunuz öğün arasında süt ve ayranı rahatlıkla tüketebilir.

Ekmek ve tahıl grubu:

Ekmek, makarna, pirinç, bulgur, erişte, yufka gibi benzerlerden oluşan tahıl grubu günlük ihtiyacımızın büyük bir kısmında yer almaktadır. Günlük tüketim miktarı 6-8 porsiyon önerilmektedir. Bu besinlerin 1 porsiyon ölçüsü ise; 1 ince dilim ekmek, yarım kase erişte, makarna, 5 adet bisküvi, 3 yemek kaşığı bulgur\pirinç pilavı, ¼ yufka şeklindedir. Büyüme ve gelişme çağındaki çocuğa kepekli ekmek önermiyorum. Tam tahıllı ürünleri tüketebilirler. Protein ve vitamin içeriğini artırmak için diğer besinlerle tüketmesini tavsiye ediyorum.

Sebze ve meyve grubu:

Tüm sebze ve meyvelerden oluşan grup günlük tüketim miktarı 2 porsiyon meyve, 3 porsiyon sebze olarak toplam 5 porsiyon önerilmektedir. 1 porsiyon meyve; 1 küçük boy armut, portakal, elma, 2 küçük boy mandalina, 3-4 taze\kuru kayısı, 2 küçük boy kuru\taze incir. Meyvelerini ikindi, akşam yemeğinden en az yarım saat sonra tüketebilir. Sebze de kalori miktarı oldukça düşüktür. Yemeklerin yanında mevsim salatası, sabah kahvaltılarında domates, salatalık, yeşillik istediği kadar tüketebilir. 4 yemek kaşığı bamya, taze fasülye gibi sebze yemekleri 1 porsiyon miktarındadır.

Bahsettiğimiz bu besinlerin haricinde yağ ve şekerden de bahsedelim.

Yağ- şeker:

Zeytinyağı, ayçiçeği yağı, tereyağ, reçel, bal, pasta, kek, çikolata gibi besinleri içerir. Bu besinlerin günlük tüketim miktarı diğer besinlere göre azdır. Günlük tüketim miktarı yağdan 6 porsiyon, şeker grubundan 1-2 porsiyon önerilmektedir. 1 porsiyon yağ; 1 tatlı kaşığı sıvı yağ, tereyağ, 5-6 siyah zeytin, 3-4 ceviz, 5-6 fındık/ badem olarak, 1 porsiyon şeker ise; 1 tatlı kaşığı bal, 1 yemek kaşığı pekmez/reçel/marmelat olarak sayılabilir.

Su:

Diğer besinler kadar önemli bir yere sahip olan su hayati öneme sahiptir. Çocuk vücudunun yüzde yetmişinde su bulunması aslında suya ne kadar çok ihtiyacımız olduğunu göstermektedir. Gün içerisinde hareketli olan çocuklarınız özellikle hava ısındığı zaman terleyerek daha çok su kaybedecektir. Besinlerin sindiriminde, nefes yollarında, idrarda sürekli su çıktığı için su takviyesi yapılmalıdır. Bu yüzden günlük 2-2,5 litre su tüketmesini sağlayın. Eğer ateşi ve ishali varsa su miktarını daha fazla artırın. Çünkü vücut normalinden daha fazla su kaybedecektir.

Her defasında susamasını beklemeyin, alışkanlık haline getirmesi için yanında suyu sık tüketin. Mutlaka suluğu veya şişesinin yanında bulunmasını sağlayın.

Posa:

Posalı besinler; sebzeler, meyveler ve kabuğuyla yenilebilenler (elma, armut, ayva, incir, çilek, Kuru kayısı, marul, kereviz. Karnabahar ,ıspanak, havuç, patates), kurubaklagillerden bezelye, mercimek, nohut, kuru fasülye, barbunyadır.

Posa alımı uzun süre tok kalmayı sağladığı için öğün aralarında çocuklarınıza meyve tüketmesini sağlayabilirsiniz. Elma, armut gibi besinlerin içerdiği lif kabızlığı önlemeye yardımcıdır.