Çocukların Sosyal Medya Hesapları Olmalı Mı?
Yazar Ramazan Saygın Şimşek • Psikolog • 18 Kasım 2020 • Yorumlar:
Çocuklar için açılan sosyal medya hesapları ya da kanallar gün geçtikçe artıyor. Çocuklarına tablet, cep telefonu alan aileler artık sosyal medya hesapları da açmaya başladılar. Bazı ünlü kişilerin çocukları için açtıkları hesaplar bu durumun yayılmasına neden oluyor. Yayılıyor yayılmasına ama konu çocuk olunca kılı kırk yarmak da gerekiyor.
EBEVEYNLERİN ÇOCUKLARI İÇİN SOSYAL MEDYA HESABI AÇMALARININ ALTINDA NASIL BİR PSİKOLOJİ YATIYOR?
Bu soruyu ebeveyn tarzları altında açıklamaya çalışalım.
Yatırımcı ebevenyler: Bu tarzda olan ebeveynler çocukları için gelecekte karlı olacağını düşündükleri şeylere yatırım yaparlar. Altın biriktirmek, gayrimenkul almak, fon hesabı açmak gibi yatırımları fırsat görenler olduğu gibi gittikçe yaygınlaşan sanal âlem araçlarını da fırsat olarak gören ebeveynler olabilir. Yatırımcı ebeveynler çocukları için fırsat gördüğü instagram gibi popüler olan uygulamalarda hesap açıyorlar.
Anı biriktirici ebeveynler: Bazı ebeveynler çocuklarının her halini fotoğraflayıp biriktirmek ister. Bu ebeveynler genellikle fotoğraf ve video depolama sıkıntısı yaşarlar. Yüksek kapasiteli hard disk alsalar da bu cihazların bozulma ya da virüs gibi riskleri vardır. Bu ebeveynler için en kolay, silinme riski çok az olan yer neresidir? Facebook, instagram gibi sosyal medya hesapları.
El alemci ebeveynler: Uzaktaki akrabalar ve tanıdıklarla bağların kopmaması için çocukların önemli günlerini, gelişimlerini paylaşan tarzda ebeveynlerdir. Bu ebeveynler aynı zamanda önemli gelişmeleri yakından takip edip paylaşan haberciler gibi çocuklarının önemli günlerini de konu komşuyla anında paylaşırlar.
Takdirci ebeveynler: Bu ebeveynlerin temel duyguları takdir edilme ve beğenilme arzusudur. Çocuklarına sosyal medya hesabı açanların büyük bir bölümünü bu tarzda olan ebeveynler oluşturur. Çocuklarının en güzel fotoğraflarını, en iyi yerlerde çekilmiş olanlarını paylaşırlar. Çocukları giydirirken, gezdirirken ya da bir etkinlikteyken akıllarında genellikle sosyal medyada paylaşım düşüncesi vardır. Anı yaşamaktan çok kare yakalama derdindedirler. “Çocuğun özeli, mahremiyeti” gibi konular onlar için çok önemli değildir. Aslında çocuğu bahane ederek gizli gizli kendi beğenilme ya da takdir edilme arzusunu gidermeye çalışırlar.
ÇOCUKLARA SOSYAL MEDYA HESABI AÇMAK ONLARIN GELİŞİMİNE NASIL BİR KATKI SAĞLAR?
Her hangi bir katkı sağlamaz.
ÇOCUKLARA SOSYAL MEDYA HESABI AÇMANIN NE GİBİ SAKINCALARI VARDIR?
1. Öncelikle güvenlik sakıncaları vardır. Çocuğun hesabının olması biz yetişkinler gibi sanal saldırılara açık olduğu anlamına gelir. Telefonları dinlenebilir, konumu öğrenilebilir ve tüm bilgiler hack’lenebilir.
2. Bir diğer önemli sakıncası çocuğun mahremiyet duygusuna zarar vermesidir. Bilmediği, tanımadığı binler belki milyonlarca kişi onu görmektedir. Herkes tarafından izlenme, bilinme ya da tanınma bir çocuğun mahremiyet ve kendi sınırını koruma becerisini zayıflatır. Çünkü internette sınır yoktur. Sosyal medya hesabınızın olması demek bir şekilde tüm dünyaya açık olmak demektir.
3. Küçük yaşta olan çocukların doğal olarak iradeleri dışında bir hesap açılıyor. Çünkü bu kararı verecek yaşta değiller. Bu nedenle kişilik gelişimleri adına olumsuz bir durumdur. Bazı aileler çocuklarının istediğini öne sürmektedir. Çocukların isteği bile olsa yapılması gerektiği ve iradeleri altında olduğu anlamına gelmez. Burada kararı ebeveyn verir. Sağlık, eğitim ve gelişim gibi birçok konu ebeveyn kararı ile alınır ancak burada bir fayda bir mecburiyet değil keyfiyet vardır.
4. Sosyal medya kullanıcıları bilir ki “like alma” yani Türkçesiyle beğenilme bu işin önemli bir parçasıdır. Hatta birçok site varlığını bunun üzerine kurar. “Tıklandığınız kadar varsınız, beğeni aldığınız kadar başarılısınız.” cümleleri işin özünü oluşturur. Yetişkinler bile bunun şehvetine kapılmışken çocukları henüz bu yaşta beğeni hastası yapmak kişilik gelişimleri açısından ciddi riskler barındırır. Bir tür kişilik bozukluğu olan narsisizmin tohumları çocuk yaşta atılmış olur.
5. İlerleyen yıllarda kişiler çocukluk fotoğraflarının görünmemesini isteyebilirler. Bu insanların en doğal hakkıdır. Çocuğun adına sosyal medya hesabı açmak bu hakkı ellinden almış olma anlamına gelir.
6. Görselliğin belirleyici unsur olduğu sosyal medya fiziksel görünümü kutsallaştırır. Çünkü sosyal medya kurucuları ve bunların üzerinden satış yapanları ekmeğini görselliğe borçludur. Bir şey (ne olduğu önemli değil) yeter ki güzel olsun, alımlı olsun, janjanlı olsun. İçerik, kalite, nitelik değil görselliktir önemli olan. Fiziksel olarak kusursuz olmaya çalışmak kişinin kendi ile barışık olmamasına doğal olarak da bazı psikolojik sorunlara yol açmaktadır. Avrupa ülkelerinde sağlık dışı estetik cerrahi yaşının 15’lere kadar inmesinde sosyal medyanın en önemli etken olduğunu araştırmacılar vurgulamıştır.