Çocuklarla Etkileşimli Kitap Okuma

Çocuklarla etkileşimli kitap okuma yöntemi nedir? Çocuğun gelişimine faydaları nelerdir?

Ebeveynler olarak birçoğumuz okul öncesinde olan çocuğumuzun rahatça konuşabilmesini, anlaşılır cümleler kurabilmesini, kendisini ifade edebilmesini isteriz. Bunun için çocuğumuza kitaplar okur, masallar ve hikâyeler anlatırız. Fakat burada çocuk bir dinleyici ve dolayısıyla pasif bir konumdadır. Pasif olmak ise çocuğun; zihnini çalıştırmasına, öğrenmek veya dikkat etmek için özel bir çaba sarf etmesine gerek duymadığı bir durumdur.

Henüz okuma yazma bilmeyen okul öncesi dönem çocuğumuzun kendini ifade etme, rahatça konuşabilme, anlaşılır cümleler kurabilme, anlatmak istediğine uygun kelimeleri seçip kullanabilme becerilerini geliştirmek için onun ilgisini çekmemiz, dikkatini sürdürmesini sağlamamız ve onu etkinliğe dâhil etmemiz gerekmektedir. Etkileşimli Kitap Okuma; çocuğun bu becerileri geliştirmesinde oldukça etkili bir yöntem olmaktadır. Etkileşimli kitap okuma ile bir yandan çocuğun gelişimsel becerilerine destek olurken diğer yandan ebeveyn-çocuk bağlarımızı güçlendirebilir; bu şekilde çocuğumuzun güvenli bağlanma kurmasına katkıda bulunabiliriz.

Etkileşimli kitap okumanın temelinde üç ana fikir bulunmaktadır. Bunlar; (1) çocuğu kitap okuma sürecine dâhil etmek; (2) çocuğa geri bildirim sağlamak ve (3) yetişkinlerin kitap okuma tarzını çocukların dil becerilerine uyarlamasıdır. Bu şekilde çocuk pasif dinleyici olmaktan çıkıp sürece katıldığı aktif bir dinleme durumuna geçiş yapar. Etkileşimli kitap okumanın yollarından bazıları ise;

• Kitabı okurken bazı yerlerde açık ve kısa uçlu sorular sormak,

• Çocukların sorularını, ek sorularla devam ettirmek,

• Çocuğunuzun bildiği kelimeler olduğunda, o kelimenin ne demek olduğunu sizin bilemeyip çocuğunuza kelimenin anlamını sormaktır.

“Evet-Hayır” gibi kapalı uçlu sorular yerine 5N1K (Ne, Nasıl, Nerede, Ne zaman, Neden, Kim) gibi kısa cevaplı ve açık uçlu sorular sormak; çocuğu düşünmeye ve konuşmaya teşvik ederek dil becerilerini kullanmasını sağlamaktadır.  Bunun yanı sıra geri bildirimlerle birlikte çocuğa yeni bilgiler öğretilebilir ve bu şekilde çocuk söylediklerini yeniden biçimlendirme, mevcut bilgiye yeni bilgiler ekleme, yanlış öğrenilen düzeltme becerilerini geliştirebilir ve kendini ifade etmesine yönelik özgüvenini artırmaya katkıda bulunabiliriz.

Çocuktan bir öyküdeki bir ifadeyi veya cümleyi tamamlamasını istemek, öyküdeki karakterlerin kim olduklarını veya karakterlerin özelliklerini sormak, resimli bir öyküde resme bakıp resmin ne ifade ettiğini anlatmasını istemek, gerçek hayatınızda ilişkilendirdiğiniz bir olay varsa öykü ile gerçek hayat arasında bağlantı kurmasını sağlamak gibi yöntemleri, etkileşimli kitap okumak için kullanabilirsiniz. 

Bu gibi etkinlikler, çocuğun yalnızca bir dinleyici olduğu durumdan onu çıkarıp; bir okuma olmasa bile kitaba dâhil etmemizi sağlar. Bu şekilde henüz okuma yazma bilmeyen çocuk; paylaşımlı, etkileşimli ve ilgisini sürdürdüğü bir aktiviteye katılabilir. Bu da çocuğun okul öncesinde ve okul döneminde kuracağı sosyal iletişim becerilerinin, erken okuryazarlık ve okula yönelik akademik becerilerinin, dikkat becerilerinin, alıcı ve ifade edici dil becerilerinin, kendini ifade edebilme becerilerinin, sesbilgisi ve kullandığı kelime haznesinin ve özgüveninin gelişmesine katkıda bulunur. Konu ile ilgili daha fazla bilgi almak için gelişim alanında çalışan uzmanlardan destek alabilirsiniz.

Çocuğunuzla Birlikte Keyifli Okumalar,