Çocukta Küfür

İnsanlar öfkeli anlarında öfkelerine yenik düştüklerinde, kızdıklarında, gergin olduklarında ya da engellenme yaşadıklarında olumsuz içerikli kelimeler kullanabilirler. Bu kelimelere küfür denir. Küfür; bazen beddua kelimeleri, bazen cinsel içerikli kelimeler, bazen de hayvan isimlerini içeren kelimeler kullanılarak edilir. Yetişkin kullandığı bu kelimeler ile karşısındakini kırmayı ya da sinirinden arınmayı hedefliyordur. Fakat çocukta durum biraz daha farklıdır. Çoğu zaman çocuk anlamını bilmediği hoş olmayan; biz yetişkinlerin küfür olarak adlandırdığı bu kelimeleri dikkat çekmek için ya da rol model olan yetişkini taklit etmek için kullanabilir. Elbet çocuk küçükken önlem alınmaz ise yaş büyüdükçe kasıtlı söyleme görülecektir.

Yetişkin çocuğun küfürlü konuşmasını elbet istemez. Fakat dolaylı olarak çocuğun bu kelimeleri öğrenmesine ya da pekiştirmesine neden olabilir. Çocuğun ebeveyninden duyduğu küfürlü konuşmayı taklit edişinde ebeveyn gülerse ya da çocuğun istediği tepkiyi verirse elbet bu durum çocukta pekişmiş olacaktır. Yine dolaylı olarak öğrenme şekline ebeveynin kızgın olduğunda çocuğun duyacağı şekilde küfürlü konuşmasını ve çocuğun bunu duyarak öğrenmesine imkân tanımasını söyleyebilirim. Unutmayalım çocuk en çok ebeveyninden öğrenir.

Her çocuk dikkat çekme ihtiyacı duyar. Fakat ilgi göremeyen çocukta dikkat çekme isteği daha fazladır. Kimi zaman çocuk dışardan öğrendiği küfür içeren kelime ya da cümleleri evde kurup ebeveyninden tepki görüyorsa da bu davranışı pekiştirir. Çünkü bu sayede dikkat çekmeyi başarmıştır. Ve bu şekilde başlayan dikkat çekmeyi başarma süreci ile olumsuz davranışın pekişerek ev içinde ebeveyn çocuk arasında çatışmaların yaşanmasına neden olan süreç çocuk için ilgi çekme aracı haline gelir. Küfür eden çocuk ne acı kifark edilmeye başlanmıştır…

Bu arada unu hatırlatmakta fayda var. Çocuk fotoğraf makinası gibidir, kayıt cihazı gibidir. Gördüğünü duyduğunu çeker. Yani ebeveyni küfürlü konuşan çocuğun başka şansı yoktur ama ebeveyn kendini fark edemeyerek çocuğun küfürlü konuşmasından şikayet edebilir.

ÇOCUKLARDA KÜFÜRÜN NEDENLERİ NELERDİR?

Her çocuk zaman zaman stres yaşar. Çocuğun dünyasında büyüttüğü durum stres yaşamasına neden olmaktadır. Bu stres çocukta; küfür, saldırganlık, iştahsızlık, inatçılık, vurma vb. davranışlarla kendini gösterir. Böylesi zamanlarda çocuğun sakinleşmesi sağlanarak konuşmasına imkan sağlanmalıdır. Yaşadığı bu stres ebeveyn desteği ve ilgisiyle çözüme kavuşturulmalıdır. Kimi çocukların sıklıkla küfür ettiğine şahit oluruz. Hayatı taklit ve model alma ile öğrenen çocuk küfür ediyorsa nedenler irdelenmeli ve önlem alınmalıdır. Çocukta küfür etme nedenlerine bakacak olursak;

• Çocuğun ebeveyni veya etrafındaki yetişkinlerin küfür içeren söylemlerini taklit etmesi

• İlgi çekme isteği

• Baskıcı-otoriter ebeveyne karşı duyduğu öfke veya intikam alma duygusu

• Ebeveyn çocuk iletişim eksikliği

• Yetersizlik hissi

• Çocuğa sürekli sınır koyma

• Akademik başarısızlık

• Aile kuralların katı oluşu

• Çocuğun duyusal, fiziksel istismara maruz kalması 

• Çocuğa üstesinden gelemeyeceği sorumlulukların verilmesi

• Kızgınlık ve öfke durumlarında ağızdan kaçırıverme yaşaması (bu aile içinde küfürlü konuşan ebeveyn varlığından ya da aşırı engellenmeden kaynaklanan gerginlik anında görülür)

• Küfür eden akranları arasında kabul görme isteği

• Küfürlü konuşmalar ile büyüdüğünü ispat etme çabaları (burada sigara kullanımını da anabiliriz)

• Savunma ihtiyacı hissetme ya da bağımsızlığını kabul ettirme çabaları 

KÜFÜRLÜ KONUŞMAYI ÖNLEMEK İÇİN EBEVEYNLERİN YAPMASI GEREKENLER

• Çocuğa olumlu model olunmalı. Eğer ebeveyn küfür ederse çocuğunda küfür etmeme ihtimalinin olmadığı unutulmamalı

• Çocuğun ebeveyne varsa kızgınlığı ya da kırıldığı durum ifade edebilmesine imkân tanınmalıdır. Duygularını ifade edebilmesi onun öfkeli anında küfürlü kelimelerin limanına sığınmasının önüne geçecektir.

• Çocuk küfürlü kelime kullandığında kesinlikle şiddet veya tehdit kullanılmamalı, ani ve abartılı tepkilerden uzak durulmalı, çocuğun dikkati başka yöne çekilmelidir.

• Çocuk küfür ettiğinde sert üslup ile yaklaşıp çocuğu korkutmak; çocukta o davranışın yok olmasına değil, bastırmasına neden olacaktır.  

• Ebeveyn kızgınlık anında kontrollü davranarak çocuğa kızgınlığını daha olumlu nasıl ifade edebileceği öğretilmeli. Yani küfürlü kelimelerin yerine uygun ve kabul edilebilir kelimeleri kullanmayı öğrenmesi sağlanmalı

• Çocuk küfür içeren televizyon programlarından uzak tutulmalı

• Çocuk tiyatro, resim, müzik, şiir, spor gibi uğraşlara yönlendirilmeli

• Ebeveyn çocuğa ilgi ve sevgisini gösterilmelidir. Çocuk önemsendiğini ya da takdir edildiğini hissetmek ister. Çocukta görülen uyum ve davranış problemlerinde en etkili ilaç ilgi ve sevgidir.