D Vitamini Eksikliği

Tıp dilinde kalsiferol denilen, yağda çözünen, karaciğerde ve yağ dokuda depolanan vitamin çeşitlerinden biridir. Güneşten ve besinlerden alınan D vitamini, karaciğerde ve böbrekte değişime uğrayarak daha etkili bir kimyasala dönüşmektedir.

Günümüzün yaşam koşulları, kapalı ortamlarda çalışmak, açık hava aktivitelerini yeterince gerçekleştirmemek, yetersiz beslenme D vitamini eksikliğini artırmaktadır. D vitamini eksikliği, her yaş grubunu etkileyen ve önemli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına sebep olan bir etkendir.

D vitamini eksikliği belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

- Genel vücut ağrısı
- Yorgunluk
- Yürümekte zorlanma (denge problemi)
- Kemik ağrısı
- Kuvvet kaybı
- Saç dökülmesi
- Baş ağrısı
- Depresyon
- Değişken ruh hali
- Uykusuzluk 
- Eklemlerde ve parmaklarda ağrı
- Gözaltı morlukları
- Aşırı terleme
- Kilo vermekte güçlük çekme
- Sürekli üşüme

Vücudun ihtiyacı olan D vitaminin en önemli kaynağı güneş ışınlarıdır. Vücut için gerekli olan D vitaminin %95’ini güneşte bulunan ultraviyole ışınlar, geri kalan kısmını da yiyecekler sağlamaktadır. Bunun için derinin doğrudan güneş ışığı görmesi gerekmektedir. Kıyafetlerin üzerinden ya da camların arkasından güneş almak D vitamini eksikliğini giderme konusunda etkili değildir. Aynı şekilde güneşlenirken kullanılan 20 faktör ve üzeri güneş kremleri de deride D vitamini yapımına engel olmaktadır. Kapalı ortamlar D vitamini eksikliğine sebep olduğundan daha çok açık havaya çıkmak önem kazanmaktadır. Hemen hemen her yaşta D vitamini eksikliğinin görülmesinin sebebi de yeterli şekilde güneşten faydalanamamaktır. Özellikle sıcak yaz günlerinde öğlen güneşine uzun süre maruz kalmanın negatif etkileri olabileceği için sabah ve öğleden sonraki saatlerde gün ışığına çıkmak iyi olacaktır. Güneş ışığı gereksinimi, kişilerin ten rengine, yaşına ve güneşlenme şekline göre değişiklik gösterebilir. Deri rengi koyu olan kişilerin yeterli D vitaminin deride oluşabilmesi için özellikle kış aylarında daha uzun süre güneş ışığına ihtiyacı vardır.

Güneşin az bulunduğu aylarda ya da bölgelerde D vitamini eksikliği yaşamamak için beslenme ve diyet düzenine D vitamini içeren besinleri eklemek gerekmektedir. 

D vitamini içeren besinler şunlardır:
- Yağ bakımından zengin olan balık çeşitleri (somon, uskumru, ton balığı, sardalye)
- Süt ve süt ürünleri
- Yumurta
- Portakal suyu gibi doğal meyve suları
- Tavuk ciğeri
- Balık yağı 
- Tahıl ürünleri 
- Isırgan otu
- Maydanoz

Son zamanlarda D vitamini katkısı yapılmış gıda ürünleri de piyasaya sunulmuştur.

Kandaki D vitamini düzeyine yılda en az iki kez bakılmalı ve düşük değerler çıktığında mutlaka doktor önerisi ile takviye tedavisine başlanılmalıdır. 

D vitamini eksikliği son yıllarda kanser dahil birçok hastalıkla ilişkilendirilmiştir. Kadınlarda görülen meme kanserinin oluşmasında bir katkısı var gibi görünmektedir. 

Özellikle kış aylarında solunum yolu enfeksiyonu sıklığında artış yaşayan kişiler mutlaka kan D vitamini düzeyine baktırmalı ve gerekirse takviye almalıdır.