Değişim için Motivasyon

Diyelim ki hayatınızla ilgili yolunda gitmediğini düşündüğünüz ve değişmesini istediğiniz bazı noktalar var. Fakat değişimin nasıl olacağı, nereden başlanacağı, ne yapmanız gerektiği, değişimin size getirecekleri veya sizden götürecekleri gibi birçok konuda endişe yaşadığınızı hissettiniz.

Başlangıçta ne yapmak istediğinize karar verirken ya da başlamaya karar verdiğiniz bir konuda girişiminizin başarılı bir sonuç verip vermeyeceği ile ilgili kaygı yaşamak normaldir. Çünkü bilinmeyene doğru adım atarken genellikle gelecekte ne olabileceği ile ilgili ister istemez düşünmeye başlarız. Mesela, genellikle insanlar yeni bir okula başladıklarında, yeni bir işe girdiklerinde, yeni bir görev aldıklarında, yeni bir erkek/kız arkadaşa sahip olduklarında, yeni bir yere taşındıklarında olduğu gibi işlerin nasıl gideceği ile ilgili düşünebilir. Bu normaldir. Burada yeni olan şey, kendinizle ilgili değiştirmek istediğiniz bazı özellikler olabilir. Bu durumda da, bir miktar endişe doğal olabilir. Çünkü her zamankinden daha farklı bir sürece doğru adım atmaya ilerliyorsunuz. Değişim, ilk etapta zorludur. Çünkü aşina olunan yerde kişi kendisini daha mutlu ve huzurlu hisseder.

12 ile 18 aylarında olan bir çocuğu düşünelim. Genellikle çocukların yürümeye başladığı dönemlerdir. Yürümeye başlamadan önceki aşamalarda, ilk önce çocuk emekler daha sonraki dönemlerde de çocuk boyuna uygun, uzanabileceği bir nesneye tutunarak ayağa kalkmaya başlar, sıralayarak adımlar atar ve sonrasında da destekle yürümeye başlar. Derken kendi kendine yürümeye başladığı döneme doğru adım atar. Yürüme aşamasına gelinceye kadar çocuk düşerim diye hiç deneme yapmamalı mı? Fiziksel açıdan herhangi bilinen önemli bir sağlık problemi olmayan bir çocuk için düşündüğümüzde düşmeden yürüyen bir çocuk görülmemiştir. Tabii ki, çocuğu cesaretlendiren ve motivasyonunu artıran ebeveynler de burada önemli rol oynamaktadır.

Bazen çeşitli olaylarla ilgili bir dizi problem çıkma ihtimalini ve hayatta negatif yönlerinde olabileceği gerçeğini göze almak daha gerçekçi olacaktır. Olumsuzluk yaşayıp yaşamamak bizim elimizde değildir. Bütün bunlara rağmen belirsizlikten korkan, başaramayacağına inan ve değişmekle ilgili olumsuz senaryolar üreten yanınıza tıpkı çocuğunu adım atmaya cesaretlendiren şefkatli bir ebeveyn ya da sevdiği bir dostuna şefkatle yaklaşan bir kişi gibi kendinize yaklaşmayı deneyip kendinizi motive etmeye çalışabilirsiniz.

Zihninizden geçen olumsuz, başarıyı baltalayabilecek türdeki düşünceler, hedefe giden yolda çabalarken daha çok tökezlemenize sebep olabilir. Girişim yapmanızı engelleyebilir. Bu nedenle kendinize, en büyük zaferlerin emekle kazanıldığını hatırlatmak kendinizi motive etmenize yardımcı olabilir. Fakat bazen olumsuz noktaları yaşamak kişilere ayrı bir deneyim de kazandırabilir. Mesela, eksiklikleri görmek, telafi etmeye çalışmak ya da tamamen farklı bir yöne kayabilmek adına başka bakış açıları da kazandırabilir.

Değişimin etkisinin ne olabileceğini daha rahat görebilmek için değişimin eksi ve artı yönlerini yazmak, hangi tarafın daha ağır bastığını anlamada ve ne yapmanız gerektiğine yardımcı olabilir. Yazarak çalışmak, neden değişmenin daha iyi olabileceğini ya da olamayacağını keşfetmeyi görsel yönden daha da kolaylaştırabilir. Çoğunlukla, bir şeyler sizi huzursuz ediyor ve rahatsız ediyorsa değişimin artı yönleri daha baskın gelebilir. Önemli olan şudur: Hiçbir şey yapmamak değişim için atacağınız adımdan daha mı avantajlı olur? Yoksa dezavantajlı mı? Değişimle ilgili karar verdikten sonra bazı insanlar o yolda yapılması gerekenlerle ilgili daha rahat ilerlerken kimisi de bunu nasıl yapacağını bilemediği, cesaret edemediği için veya değişim aşamasındaki bazı gelişmelerle ile ilgili kaygılanabilir. İçinde bulunduğunuz durumu kendi kendinize aşamayacağınıza inanıyorsanız bu konuyla ilgili profesyonel bir destek almak değişim için atılabileceğiniz önemli adımlardan bir tanesi olabilir.

Klinik Psikolog Sermin Bozbağ