Demans (Bunama)

Demans (bunama), beyin fonksiyonlarını etkileyen bir çok bozukluğa bağlı olarak gelişen unutkanlık-hafızada bozulma, zihinsel becerilerde ve dil becerilerinde bozulma, kişilik değişikliği, sinirlilik, davranış bozukluğu gibi psikiyatrik semptomlarla karakterize ilerleyici bir hastalıktır. Hastalık yavaş ve sinsi bir şekilde başlamakta ve kişinin günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede zorlanmasına neden olmaktadır. Bu evrede genellikle belirtiler yaşlılığa bağlanmakta ve ihmal edilmektedir. Bazen hasta yakınları tarafından hastanın eski olayları çok iyi hatırlaması güçlü hafızasısın olduğu şeklinde yanlış yorumlanmaktadır. Alzheimer hastalığında önce yakın hafıza etkilenmektedir. Kısa dönem hafızada bozukluk olması nedeniyle hasta sürekli eskilerden söz etmektedir. Daha ileri evrelerde kişilik ve davranış bozuklukları, halüsinasyonlar, sinirlilik ve ajitasyonlar hasta ve yakınlarında büyük problemlere neden olmaktadır. Günlük yaşam aktivitesinde bozulmaların başladığı dönemde tanı konması ve tedavi başlanması önem kazanmaktadır.

DEMANS(BUNAMA) NEDENLERİ

1- ilerleyici demans nedenleri: Bu grup demans nedenleri ilerleyici olup kesin tedavisi bulunmamaktadır.

-Alzheimer hastalığı: Demansın (bunama) en sık nedenidir.

-Vaskuler demans (bunama): Beyinde oluşan damar tıkanıklıkları sonucu

oluşmaktadır.

-Fronto-temporal lob demansı

-Lewy cisimciği demansı

-Parkinson hastalığına bağlı demans

-Huntington hastalığına bağlı demans

-Kafa travmalarına bağlı demans: Boksör, futbolcu gibi sürekli-tekrarlayıcı kafa

travmasına maruz kalan kişilerde oluşmaktadır.

-Creutzfeldt-Jakob hastalığı

2-Tedavisi edilebilir demans (bunama) semptomlarına neden olan hastalıklar

-Enfeksiyonlar ve immun sistem hastalıkları: Menenjit gibi enfeksiyon

hastalıkları, MS gibi immun sistem hastalıkları

-Metabolik ve endokrin bozuklukları: Tiroid hastalığı, hipoglisemi, sodyum,

kalsiyum bozuklukları, B12 vitamin eksikliği

-Nitrusyonel bozukluklar: Dehidratayon (yeterli sıvı almama), B1 vitamin

eksikliği

-İlaç yan etkileri

-Subdural hematom: Kafa travmasına bağlı olarak gelişmektedir. Özellikle

yaşlılarda hafif bir kafa travması sonucu kişilik değişiklikleri ve unutkanlık

görülmektedir. Çoğu yaşlı hasta kafa travması geçirdiğini hatırlamamaktadır. Bu

nedenle ani gelişen hafıza kaybı-unutkanlık ve kişilik değişikliği olan hastalarda

dikkatli olunmalıdır.

-Zehirlenmeler: Ağır metal zehirlenmeleri, böcek ve haşere temizleyici

ilaçlamalarda kullanılan kimyasal maddeler, fazla miktarda alkol kullanılması

-Beyin tümörleri

-Anoksi; Hipoksiye neden olan hastalıklar uyku apnesi, astım, kalp krizi,

karbon monoksit zehirlenmeleri gibi.

-Normal basınçlı hidrosefali (beyinde su toplanması) : Ataksi (yürürken

dengesizlik, idrar kaçırma ve unutkanlık ile karakterize bir hastalık olup beyinde

ventriküllerin genişlemesi nedeniyle oluşmaktadır. Beyne konan şant çoğu

hastada şikayetleri ortadan kaldırmaktadır.