Deneyimsel Oyun Terapisi

Deneyimsel Oyun Terapisi (DOT); Byron E. Norton ve Carol Crowel Norton tarafından, çocuklarla yaptıkları çalışmalar sonucunda edindikleri tecrübelere bağlı olarak çocuk merkezli oyun terapisi ve ilişkisel oyun terapilerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş, 2-11 yaş arasındaki çocuklarla çalışılan yönlendirmesiz bir oyun terapisi çeşididir. Deneyimsel Oyun Terapisi oyunların, oyuncakların ve rollerin sembolik anlamları üzerinden ilerlediği için çocukların metaforları kullanabilme becerisinin gelişmiş olması önemlidir. Dolayısı ile 2 yaştan itibaren uygulanabilmektedir.

Çocuğa oyunu yönlendirmesine izin verildiğinde, oyunun nasıl ilerleyeceğine çocuk karar verir.Deneyimsel Oyun Terapisi, çocukların dünyayı bilişsel olarak değil deneyimleriyle algıladıkları hipotezi üzerine kuruludur.Oyun çocuğun kendisini nasıl hissettiğine ek olarak kendi deneyimlerini sergilediği bir alandır.Çocuklar rahatsız edici duygular üzerine düşünemezler, bunun yerine o duyguları çeşitli ortamlarda, çeşitli davranışlar ile hareket ederek deneyimlerler.

Çocuğun terapötik sürecindeki en önemli unsur, terapist ve çocuk arasındaki ilişkidir.Çocuk kurguladığı oyuna terapisti ne zaman dâhil etmek isterse, terapist o zaman oyuna girer.Çocuk kendini güçlü, terapisti zayıf konuma koyabilir.Çocuk böylece yetişkinlerin sahip olduğu gücü oyun içerisinde deneyimlemiş olur.Çocuğun verdiği role giren terapist de çocuğun yaşadıklarını ve duygularını deneyimleme fırsatı bulur.

Deneyimsel Oyun Terapisinde metaforların önemi büyüktür.Çocuk Merkezli Oyun Terapisini(ÇMOT) DOT’dan ayıran en önemli kısım, metaforların yorumlanmasıdır.Çocuklar yaşadıkları sıkıntıları fantezi oyunları ile maskeleyerek anlatırlar.Ve içsel süreçlerini yansıtırken metaforik öğeler kullanırlar.Çocuğun kullandığı metaforlar, yaşadığı travmatik deneyim hakkında ipuçları taşır.Bu yüzden terapist için oyuncakların taşıdığı metaforik anlamlar önemlidir.Terapist bu metaforlardan aldığı bilgileri önemser ve gerektiği durumlarda aile ile paylaşır.

Bu ekolde çocuk eşyaya, kendine ve terapiste açıkça zarar vermediği sürece yaşantısını deneyimlemede serbesttir.DOT, sınırlar konusunda esnek bir terapi modelidir.

DENEYİMSEL OYUN TERAPİSİNİN AŞAMALARI

1)Keşif Aşaması: Çocuk odayla,terapistle ve yeni ortamda kendine dair beklentileri ile karşılaşır.

2)Güveni Test Etme Aşaması: Çocuk kendi hakkında önemli bilgiler paylaşmadan önce, terapistin kendine bağlılık düzeyini değerlendirir.Burada çocuğun amacı terapist ile güven ilişkisi kurmaktır.

3) Bağlılık Aşaması: Çocuk artık terapiste güveniyordur ve kendisi için anlamlı duygusal temalar içeren fantezi oyununu oynamaya başlar.Terapisti oyuna davet eder.Bu aşamada çocuğun oyunu çok yoğundur.Yaşadığı sıkıntıyı bu bölümde metaforlarla anlatır.

4)Terapötik Büyüme Aşaması: Duygusal acıyı deneyimlemesi ile birlikte çocuk yavaş yavaş kişisel güçlenme hissini geri kazanmaya başlar.Böylece bir zamanlar acı veren olay veya ilişki yüzünden atladığı gelişimsel aşamalara ulaşmaya yönelik bir büyüme başlar.

5)Sonlandırma: Oyun gerçek yaşam içi prova temasını işlemeye başladığında sonlandırmaya uygundur.Çocuğun ilişkinin sonlanmasını kabulü ve terapötik birlikteliği korumak açısından seansların bitişine çocuğu hazırlamak önemlidir.

DENEYİMSEL OYUN TERAPİSİ (DOT) HANGİ PROBLEMLERDE KULLANILIR?

Kaygılar ve korkular

Travma sonrası stres bozukluğu(TSSB)

Çocukluk Depresyonu

Uyum ve davranış bozuklukları

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu(DEHB)

Dürtüsellik/impulsivite

Okuma ve Konuşma Bozukluklukları

Özgüven Problemi

Öğrenme güçlüğü

Bağlanma bozuklukları

Ebeveyn alkolizm

Ebeveyn stresi

Bağlanma sorunları

Şiddete şahit olma

Psikolojik Ağrılar(Çocukta baş ağrısı, karın ağrısı)

Boşanma Sonrası Adaptasyon Sorunları

Duygusal,fiziksel ve cinsel istismar

Kardeş kıskançlığı

Öfke problemleri

Uyku ve yeme bozuklukları