Deprem Sonrası Öğrenmemiz Gereken Önemli Bir Konu: Psikolojik İlk Yardım Nedir?

Hepimiz yaşadığımız yerde,ülkemizde ya da dünyada kötü olaylar yaşayanlara yardım eli uzatmak isteriz. Afet ya da kazalardan etkilenmiş insanlara acilen yardım etmemiz de gerekebilir. Ama bazen ciddi kriz olaylarından etkilenen bireylere insani,destekleyici ve pratik bir psikolojik ilk yardım hizmeti sunmayı bilemeyebiliriz. Zor durumdaki bireylere destek olmak için en azından ne söylenebilir ve neler yapılabilir bilmek bile bir faydadır. Böylece hiç kimseye zarar vermemiş oluruz,kendimizin ve karşımızdakinin de güvenliğini sağlamış oluruz.

PİY NEDİR?

Psikolojik İlk Yardım(PİY),acı çeken ya da desteğe ve yardıma ihtiyaç duyan kişilere sunulan insani ve destekleyici müdahale olarak tanımlanmaktadır.(Sphere(2011) ve IASC'e(2007)göre).Sadece profesyonellerin yaptığı bir şey değildir,profesyonel psikolojik danışmanlık da değildir.

PİY aşağıdaki konuları içerir;

• Kişileri zorlamayan pratik bakım ve destek sağlamak
• İhtiyaç ve kaygıları belirlemek
• İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmak(gıda,su,bilgi alma gibi)
• İnsanları konuşmaya zorlamadan dinlemek
• Rahatlatıp sakinleşmelerine yardımcı olmak
• İnsanların bilgi edinmesi,hizmetlere ve sosyal desteklere ulaşmaları için yardım sağlamak
• Kişileri gelecekteki olası zararlardan korumak

PİY'in yararları;

• Güvende hissetme
• Başkalarıyla bağlantı kurma
• Sakin ve umutlu olma
• Sosyal,fiziksel ve duygusal desteğe erişme
• Gerek birey gerek topluluk olarak kendilerine yardımcı olabileceklerini hissetmek

PİY kimin içindir?;

• Yakın zamanda ciddi bir kriz  durumuna maruz kalmış stresli insanlar içindir
• Hem çocuklar hem yetişkinler içindir
• Destek isteyen herkes içindir
• Kriz yaşantısı geçirmiş ve yardım istemeyen kişilere zorla yardım edilmez,destek istediklerinde kolayca ulaşılabilir olun yeter.

PİY yerine daha acil desteğe ihtiyacı olanlar profesyonellere(tıbbi personel,ruh sağlığı uzmanları,yerel otoriteler...vb gibi) yönlendirilmelidir. Bu kişiler;

• Acil medikal bakıma ihtiyacı olanlar
• Hayati tehlike taşıyan yaralılar
• Kendilerine ve çocuklarına bakamayacak düzeyde üzgün insanlar
• Kendine zarar verebilecek insanlar
• Başkalarına zarar verebilecek insanlar

PİY ne zaman verilir?

Bu yardım genellikle afet sırasında ya da afetten hemen sonra verilir. Bazen günlerce ve haftalarca sürebilir.

PİY nerede sunulur?

Olay/kaza yeri veya yadım hizmetlerinin verildiği sağlık merkezleri,sığınaklar,kamplar,okullar,gıda gibi yardımların dağıtıldığı tesisler olabilir. Özel olarak konuşulabilecek bir yerde olmasına dikkat edilmelidir.

YAPIN;

• Dürüst ve güvenilir olun
• İnsanların kendi kararlarını verme hakkına saygılı olun
• Mahremiyete saygı gösterin,hikayelerini gizli tutun
• Kişilerin kültürüne,yaşına,cinsiyetine uygun bir şekilde davranın

YAPMAYIN;

• Yardım karşılığında para ya da bir iyilik istemeyin
• Yanlış bilgiler vermeyin
• Yerine getiremeyeceğiniz sözler vermeyin
• Kişileri yardım almaya zorlamayın,ısrarcı ve rahatsız edici olmayın,baskı yapmayın