Depresyon Nedir?

Depresyon, genellikle yoğun üzüntü, umutsuzluk ve değersizlik hissi ile karakterize edilen bir ruh halidir. Beyin kimyasında ve yapısında meydana gelen değişikliklerle ilişkilendirilebilir ve biyolojik, genetik, çevresel ve psikososyal faktörlerden etkilenebilir.

Depresyonun Belirtileri Nelerdir?

Depresyonun belirtileri arasında sürekli üzüntü, ilgisizlik, enerji eksikliği, uyku problemleri (uykuya dalma veya uykuda kalma zorlukları), iştah değişiklikleri, konsantrasyon güçlüğü, karar verme zorluğu ve intihar düşünceleri bulunabilir.

Depresyonun Türleri Nelerdir?

Depresyonun türleri arasında; Majör Depresif Bozukluk (majör depresyon), Distimi (Kronik Depresyon), Mevsimsel Depresyon, Gebelikle İlişkili Depresyon(Lohusa Depresyonu), Adet Dönem Depresyonu ve Bipolar Bozukluktaki Depresyon yer alır.

Majör depresyon, en yaygın olanıdır ve genellikle günlük aktiviteleri etkiler. DSM-5'e göre tanımlanan ve en az iki hafta boyunca günlük işlevselliği etkileyen belirgin bir düşük ruh halidir. Bu durumda kişi, genellikle ilgi ve zevk alamaz, enerji seviyeleri düşer, uyku ve iştah değişiklikleri yaşar ve odaklanma güçlüğü çeker.

Distimi, kronik bir depresyon türüdür. Kişinin en az iki yıl süresince sürekli bir düşük ruh hali ve genel olarak keyif eksikliği yaşadığı bir durumdur. Bu belirtiler genellikle daha hafif düzeydedir, ancak kişinin günlük işlevselliğini etkileyebilir. Bundan dolayı farkına varılması uzun sürebilen depresyon türlerinden biridir.

Mevsimsel depresyon, mevsimlere bağlı olarak değişen depresyon türüdür. Bu depresyon her yıl aynı dönemde başlayıp aynı dönemde sona erer. Mevsimsel depresyon geçiren pek çok insanda belirtiler sonbaharda başlayıp kış boyunca devam eder ve kişi kendini sürekli halsiz ve keyifsiz hisseder. Daha az karşılaşılmakla birlikte mevsimsel depresyon ilkbahar ve yaz aylarında da ortaya çıkabilir.

Gebelikte İlişkili Depresyon, Hamilelik sırasında veya doğumdan sonraki 4 hafta içinde görülebilen bir depresyon türüdür. Hamilelik oldukça köklü değişimlerin anne vücudunda yaşandığı bir süreçtir. Vücudun geçirdiği bu değişim esnasında hormonlarda da son derece önemli artışlar görülür. Bu süreç doğum sonrasında da belirli bir süre devam etmektedir. Ayrıca doğum sonrasında anne hayatında sosyal ve psikolojik değişimler olur. Sorumluluk ve toplumsal beklentiler artar. Yaşanılan bu süreç çerçevesinde anne davranışsal değişimler gösterebilir ve bu durum doğum sonrası depresyon olarak adlandırılır.

Adet Dönemi Depresyonu, tekrarlayıcı bir şekilde adetlerin başlamasından önceki hafta boyunca ortaya çıkan ve adetlerin başlamasıyla veya adetin başlamasından birkaç gün sonra gerileyen duygusal ve davranışsal belirtilerle kendini gösterir. Kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Bipolar Bozukluktaki Depresyon, eskiden 'manik depresif bozluk' olarak bilinen bipolar bozuklukta kişi, iki farklı duygu durumu (mani ve depresyon) arasında kalır. Hastalığın mani döneminde uykusuzluk, aşırı neşe, aşırı hareketlilik gibi belirtiler olur. Depresyon döneminde ise mutsuzluk, çökkünlük, sevilen etkinliklere ilginin azalması gibi klasik depresyon belirtileri görülür. Depresif belirtilerle başvuran kişilerin öyküsünde mani veya hipomani (maninin daha hafif formu) varsa teşhis bipolar depresyondur. Eğer öyküde mani veya hipomani yoksa teşhis majör depresyondur.

Depresyonu Olan Biri Ne Yapmalı?

Depresyonda olan biri, profesyonel yardım almaya ve destek sistemini kullanmaya teşvik edilmelidir. Psikoterapi, ilaç tedavisi veya her ikisinin bir kombinasyonu gibi tedavi seçenekleri mevcuttur. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, düzenli uyku düzenine sahip olmak ve sosyal etkileşimleri sürdürmek de yardımcı olabilir.

Depresyonda Olan Birine Nasıl Müdahale Ederiz?

Başka birinde depresyon belirtilerinin farkına vardıysak o kişiye empati göstermeli, dinlemeli ve ona yardımcı olabilecek kaynakları önermeliyiz. Onlara profesyonel yardım almaları konusunda cesaret vermek ve destek olmak da önemlidir. Ayrıca, kendilerini tehlikede hissettiklerinde veya intihar düşünceleri görüldüğünde hemen profesyonel bir yardım aramalarını sağlamak oldukça önemlidir. 

Depresyonda Tedavi Süreci Nasıl İlerler?

Depresyonda tedavi süreci, bireye özgüdür ve genellikle birkaç farklı yol izlenir. İlk adım, bir uzmanla (psikiyatrist veya psikolog) görüşmek ve doğru teşhisi koymaktır. Ardından, tedavi planı belirlenir. Bu plan genellikle psikoterapi (konuşma terapisi, bilişsel davranışçı terapi), ilaç tedavisi veya her ikisinin bir kombinasyonunu içerebilir. Tedavi süreci, düzenli terapi seansları veya ilaçların düzenli alınması gibi belirli adımları takip eder. Tedavinin etkili olup olmadığını değerlendirmek için düzenli olarak takip edilir ve gerektiğinde tedavi planı tekrar düzenlenebilir. Tedavi planına sadık kalmak ve süreklilik sağlamak iyileşmek için oldukça önemlidir.