Depresyon

Etrafımızdaki herkesin depresyondayım demesine neden olan şey ne ya da neden olan şeyler nelerdir ? COVID dönemi nedeniyle herkes zor bir dönemden geçiyor ve bu da birçok duyguyu da beraberinde getiriyor. Bu duygular çoğunlukla şartlara bağlı olarak birkaç gün veya hafta içerisinde kayboluyor. İki haftadan fazla uzun sürüyor ise ve sizin işlev yeteneğinizi etkiliyor ise depresyon belirtisi olabilir.

Peki Depresyon Nedir ?

Depresyon kesinlikle geçici üzüntü ile aynı şey değildir. Depresyon semptomları herkeste farklılık gösterir. En sık rastlanan belirtiler haftalarca ya da aylarca neredeyse her gün devam eden üzgün, kaygılı, ümitsizlik ve karamsarlık, değersiz hissetme, suçluluk ve çaresizlik gibi duyguları beraberinde getirir. Normalde severek yaptıkları aktivitelerden zevk alamadıklarını, günlük ve zorunlu ihtiyaçlarını gidermek içi bile kendilerinde güç bulamadıklarını da ifade ederler. Bu kişiler aile yakınlarından ve sosyal etkileşimlerden uzaklaştığını da ifade ederler. Aile yakınları veya çevresindeki kişiler bu değişimi fark ederler ama nasıl yardım edeceklerini bilemezler.

Duygularla nasıl başa çıkarız ?

Bunalmış hissediyorsan, yürüyüşe çıkabilirsin.

Üzgün hissediyorsan, 20 dakika boyunca bu hissi yaşamaya izin ver.

Kaygılı hissediyorsan, nefes ve gevşeme egzersizi yap.

Yalnız hissediyorsan, sevdiğin birini ara.

Yetersiz hissediyorsan, eski başarılarını hatırla (fotoğraf veya videolara bakıp ‘ben daha öncede başardım şimdi de başarabilirim’ diyebilmeliyiz).

Peki  ‘‘Sevdiğimiz bir insan depresyonda ise ona hangi cümleleri söylemeliyiz ? ’’ 

‘Senden daha kötü durumlarda olanlarda var’  cümlesi yerine ‘ Yaşadığın süreçte yalnız değilsin cümlesini kullanırsak kıyaslama yerine yanında olduğumuzu hissettirebiliriz.

‘Kendine acımayı bırak artık ! ’ cümlesi yerine ‘Sana sarılmamı ister misin ? ’ cümlesini kullanmak sitem yerine ben buradayım ve  sana sevgimi göstermek istiyorum demenin bir diğer yoludur.

‘Böyle hissetmek senin kendi suçun ’ cümlesi yerine ‘ Bütün bunlar geçecek’ cümlesini kullanmak suçlu söylemden ziyade bunun bir süreç olduğunu ve bu sürecin geçeceğini belirtmek  daha iyi hissettirecektir.

Depresyon Belirtileri Nelerdir ?

Sık görülen depresyon belirtilerinin bazıları şunlardır: Derin üzüntü durumu ,

Değersizlik veya umutsuzluk duyguları 

Karamsar ruh halleri

Uyku problemleri/ bozuklukları( uyku durumuna geçememesık sık uyanma ve uyku halinin artması)

İştah Problemleri (kilo kaybı veya kilo azalma)

Enerji eksikliği ( fiziksel enerjide azalma veya aksatma) veya normal aktiviteleri yerine getirmekte zorluk ( giyinmek veya yemek yemek)

Konsantrasyon güçlüğü 

Sosyal ilgisizlik  ve  yaşamı tehdit eden düşüncelerle meşgul olma( ölüm ve intihar ).

Kişiden kişiye depresyon farklı şeklide etkiler ve bu semptomların sadece bazılarına sahip olabilirsiniz ya da başka belirtilerde olabilir. Bu  belirtiler zaman zaman normal olabilir fakat günlük yaşamımızı etkiliyorsa bir belirtisi olabilir.

Erkeklerde Görülen Depresyon: Uzun saatler çalışma, madde kullanımı, şiddet eğilimin artması, öfke nöbeti gibi…

Gençlerde Görülen Depresyon: Huzursuzluk,öfke, baş ağrısı ve karın ağrısı gibi…

Yaşlı Bireylerde Görülen Depresyon: Duygusal belirtilerden çok vücutta nedeni belli olmayan ağrılar ve hafıza kayıpları gibi fiziksel belirtilerle de  kendisini gösterir.Kullanılması gereken ilaçları kullanmama ve kişisel bakımlarını aksatma gibi depresyon belirtileri de görülebilir.

Depresyon Türleri  Nelerdir ?

-Klinik  Depresyon (Majör Depresif  Bozukluk), 

Distimi (Kronik Bozukluk), 

A Tipik Depresyon,

 Mani (Bipolar) Depresyon, 

Mevsimsel Depresyon, 

Psikotik Depresyon,

 Postpartum Depresyon

Depresyon birçok farklı türde kendisini gösterebildiği gibi en çok rastlanan türlerinden bahsedelim. İki ana kategori de toplanır. Bunlar: Klinik (majör depresif bozukluğu) ve distimik depresyon ( kronik bozukluğu).

Depresyon şiddet derecesine göre farklılık göstermektedir.  Bunlar: hafif,orta ve ağır depresyon olarak kategorize edilir. Yaşanılan depresyon türünün doğru tespit edilmesi tedavi sürecinin doğru sürdürülmesi için büyük önem taşır. Özellikle klinik depresyon ve distimi depresyonda  ki gibi şiddetli depresyon türlerinde hiçbir tedavi uygulanmaması ya da tedaviyi doğru sürdürmemek ciddi problemlere yol açabilir. Birçok bozukluğu da beraberinde getirebilir. Bunlar: uyuşturucu bağımlılığı ve alkol gibi yaşamı tehdit edebilecek durumlara yol açabilir.

-Klinik  Depresyon (Majör Depresif Bozukluk)

DSM-IV’ e göre klinik depresyon  tanısı konulabilmesi için iki haftalık bir zaman periyodu içerisinde; derin ve sürekli bir umutsuzluk, çaresizlik ve değersizlik hissi belirtileri olması gerekir. Başka belirtileri de sahip olabilirsiniz. Bu belirtiler: her gün yorgunluk veya enerji kaybı, suçluluk duygusu, konsantrasyon bozukluğu, uykusuzluk veya aşırı uyuma, aktivitelerde belirgin ilgi ve zevk azalması, psikomotor ajitasyon ( huzursuzluk) ve retardasyon (yavaşlama), tekrarlanan ölüm ve intihar düşünceleri ve belirgin kilo kaybı veya artma belirtilerinden  biri veya daha fazla semptom olmalıdır. 

Kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülür. Buluğ çağı, menstruasyon, düşük, menopoz gibi hormonal değişiklikler  nedeni ile majör depresyon  görülme riski artığı düşünülür.

Peki Klinik Depresyonu Ne Tetikler ?

Genellikle ölüm, boşanma, ayrılık, fiziksel, seksüel ve duygusal istismar. Yaşamsal değişiklikler, taşınma, iş değişikliği, partner ve iş yerindeki çatışmalar da tetikler. Bazı ailelerde klinik depresyon  nesilden nesile geçebilir. Bununla beraber aile geçmişinden depresyon olmayanlarda da görülebilir.

Distimi Depresyon (Kronik Bozukluk)

Distimi depresyon  belirtileri genellikle en az iki yıl boyunca devam eder. Kliinik depresyonda  görülen  semptomlarının aynılarını yaşarlar.Bunlar: düşük duygudurumu olması, yorgunluk, umutsuzluk, konsantrasyonda zorluk, iştah ve uyku ile ilgili problemlerdir. Klinik depresyon belirtilerinden farklı olarak  suçluluk duygusu ve ölümle ilgili veya özkıyım düşüncelerinin olmamasıdır.

Distimi hastaya, yanlış teşhis koymamak için çok dikkatli olmalıdır. Genellikle beyin biyokimyasındaki anormaliklerden kaynaklandığı için psikoterapi tek başına yeterli olmayacaktır.Antidepresanlarla birlikte tedavi etmek daha yararlı olacaktır.

Depresyon Nasıl Tedavi  Edilir?

Depresyon şiddetinin düzeyleri tedavi için önemli bir nokta.  Orta ve yüksek şiddetli derecede depresyon tedavilerinde en çok tercih edilen yöntemler antideprasanlar ve psikoterapilerdir. Depresyon şiddeti  hafif  derecede ise konuşma terapilerinin etkili olduğu söylenebilir. Diğer terapi yöntemlerini de etkilidir. Bunlar:  BDT, Kişilerarası-Bireysel  –Aile Terapi-Grup Terapisi , Psikodinamik Terapi , EMDR , Bedensel Terapi dir.