DEPRESYON

“Bu aralar hiç tadım yok.”, “Bana neler oluyor böyle, eskisi gibi değilim.”, “Abi, bu aralar depresyondayım herhalde, canım hiçbir şey istemiyor” İyi de bu depresyon nedir? Bu sözleri her sarfettiğimizde depresyonda mıyız?

Eğer “ Haftalardır uyuyamıyorum ya da çok uyuyorum, sabah da dayak yemiş gibi uyanıyorum, çok halsizim” diyorsanız; “ Bir bıkkınlık, bir bıkkınlık sorma, içimden hiçbir şey yapmak gelmiyor, ev işleri ağır bir yük, yatağımı bile toplayamıyorum” hallerindeyseniz; haftalardır iştahınız yok ve kilo kaybediyorsanız ya da aşırı yemeye başladıysanız; saçınızı taramak, kendinize bakmak zor geliyorsa; hayatı boş ve anlamsız buluyorsanız; “Nasıl içim sıkılıyor anlatamam, bana hep kötü bir şeyler olacak gibi geliyor” diyorsanız; kendinizi eskisi kadar beğenmiyor ve işe yaramaz hissediyorsanız; eskiden hoşunuza giden şeyler artık ilginizi çekmiyorsa; “Kimseleri görmek istemiyorum, beni yalnız bıraksınlar karanlık bir odada” diyorsanız; hiçbir fiziksel hastalığınız yokken: “Offf, nasıl bir baş ağrısı bu ya da her yerim dökülüyor kollarım, bacaklarım nasıl da ağrıyor” diyorsanız; unutkanlığınız varsa, evet gerçekten depresyonda olabilirsiniz.

Bu belirtilerin tümünü yaşıyor olmanız gerekmez. Herkesin depresyonu kendine özeldir. Bazı kişilerde durgunluk, halsizlik gibi belirtiler öndeyken, bazı kişilerde huzursuzluk ve sıkıntı ön planda olabilir.

Herşeyin hafifi, ağırı var da depresyonun olmaz mı? Tabii ki var. Depresyonun da hafif, orta ve ağır şiddette olanı var. Ancak depresyonunuzun şiddetini değerlendirmeyi lütfen hekiminize bırakınız! Eğer depresyondaysanız, olumsuz düşünmeye, herşeyi kötü yorumlamaya meyillisiniz demektir. Bu nedenle hafif ya da orta şiddetteki depresyonunuzu ağır bir depresyon olarak yorumlayabilirsiniz. Bazen de acaba depresyonum ilerlerse bir akıl hastalığına dönüşür mü diye aklımızı meşgul eden sorular olabilir. Hayır, depresyon ilerleyip bir akıl hastalığına dönüşmez.

Hafif ve orta şiddetteki depresyonlarda “ Psikiyatrist benim ailevi, çevresel, işle ilgili sorunlarımı nasıl çözecek. Ben kendim baş etmeliyim. Çözebilirim” Ya da “ Kendi ayaklarımın üzerinde durmalıyım” gibi düşünceler nedeniyle tedavi gecikebilir. Ağır depresyonlarda ise hastanın, intihar düşünceleri ve girişimleri görülebilir.

Şimdiki sorumuz depresyon neden olur? Herşeyin bir sebebi var ya… Depresyon başlamadan önce, ağır kaza ya da ameliyat, ağır ve sürekli bir hastalığa yakalanma, sakat kalma, eş ya da çocuk kaybı, iflas, iş kaybı, aile içi sürekli ve şidetli geçimsizlik, şiddete maruz kalma, aldatılma gibi bir neden bulunabileceği gibi hiçbir gösterilebilir neden olmadan da depresyon ortaya çıkabilir. Nedeni gösterilebilir bir depresyonunuz varsa, bu nedenlerle başa çıkma konusunda yardıma ihtiyacınız var demektir. Depresyona girmek güçsüz olduğunuz anlamına gelmez. Herkesin omuzlarını çökertebilecek bir zorlayıcı yaşam olayı vardır. Üstelik yalnız değilsiniz. Toplumun en az üçte biri, belki de yarıya yakını hayatının bir döneminde depresyon yaşamaktadır.

Bir neden gösterilemiyorsa depresyonunuz ailesel ya da mevsimsel bir depresyon olabilir. Genetik bir geçiş ya da yatkınlık varsa bu tür depresyonlar genellikle tekrarlayıcıdır.. Bu durumda depresyonun tekrarlamasını önleyici, koruyucu tedavi gerekir. Eğer bebek bekliyorken, daha önce sıralanan depresyon belirtileri bende de var diyorsanız, gebelik depesyonu düşünülür ve depresyona girmenize neden olabilecek herhangi bir sebep olması gerekmez. Benzer şekilde doğum sonrası depresyonları da ortaya çıkabilir.

Şimdi, biraz da depresyonun tedavisine bakalım. Burada daha önce görmüş olabileceğiniz, fiziksel hastalıkların tedavileri ile ilgili deneyimlerinizi ve bildiklerinizi unutun. Teşhisiniz apandisit ise ameliyat olursunuz biter. Bronşit olduysanız, öksürüyorsanız ve ateşiniz varsa, antibiyotik, ağrı kesici, öksürük şurubu kullanırsınız. Bir hafta- on günde şikayetleriniz sona erer ve ilaç kullanmayı bırakırsınız. Ancak depresyon tedavisi sırasında şikayetleriniz yatışsa, kendinizi iyi hissetseniz bile tedavinizi bırakmamanız gerekir. Tedavide yaşınıza, cinsiyetinize, şikayetlerinize ve genel tıbbi durumunuza uygun çeşitli gruplardan bir antidepresan seçilir. İhtiyaç varsa durumunuza uygun bir terapi yönteminin de tedavinize eklenmesi gerekir. Antidepresan tedavi ve terapinin birlikte uygulanması, bu yöntemlerin tek başlarına ayrı ayrı uygulanmalarından daha etkindir. Üstelik biraz sabretmeniz gerekir. Antidepresan ilaçların etkinliği en erken 3. hafta başlayacaktır. Kendinizi tamamen iyi hissetmeniz birkaç ayı bulabilir. Ancak kendinizi iyileşmiş de hissetseniz tedavinizi erken sonlandırırsanız kısa bir süre sonra şikayetleriniz yeniden ortaya çıkacak ve bu defa tedavisi daha zor olacaktır. Kalıcı iyilik için tedavinizin en az bir yıl sürmesi gerekir. Size en uygun olan terapi yöntemini hekiminiz belirleyecektir.

Tedavi arayışı içinde psikiyatristinize başvurduğunuzda ya da yakınlarınız bir psikiyatriste başvurmanızı önererek sizi götürdüklerinde, lütfen merak ettiğiniz her şeyi psikiyatristinize sorunuz. İlk görüşmeden sonra görüşme odasından aklınızda soru işareti kalmadan çıkmanız önemlidir. Psikiyatristinize ve tedavisine güvenmek, emin olmak, iyileşmenizde hayati öneme sahiptir.

Mutlu ve huzurlu bir ömür dileğiyle…