Dermoid Kist Nedir?
Yazar Taha Takmaz • 24 Mart 2023 • Yorumlar:
Dermoid kistler veya teratomlar yumurtalıklarda oluşan iyi huylu tümörler olarak bilinir. Yoğun içerikli bir dokusu bulunmaktadır. Saç, kemik, yağ, tırnak ve hatta diş gibi normalde yumurtalıklarda bulunmaması gereken bazı dokuları içerebilir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilmektedir. Erkeklerde testislerde, kadınlarda ise yumurtalıklarda meydana gelir. Olası komplikasyonlar nedeniyle cerrahi olarak belli bir boyuta geldiğinde çıkarılması gerekmektedir. Dermoid kist, katı ve sıvı içerikli kese benzeri bir yapıya sahiptir. Genellikle 9-10 cm'den küçüktür ve çok büyük boyutlara ulaşmaz. Dermoid kistlerin büyük bir kısmı iyi huylu tümörlerdir. Çok azı immatür teratom olarak adlandırılır ve kansere neden olabilir. Dermoid kist , her 10 hastanın birinde her iki yumurtalıkta da görülebilmektedir. Bu nedenle ameliyat öncesi değerlendirme dikkatli yapılmalıdır. Tek taraftan kist çıkarıldığında diğer yumurtalıkta da kistin olması ve bunun fark edilememe durumunda kist tekrar etmiş olmaktadır. Dermoid kistler vücutta sonradan oluşan kistler değildir. Doğumla beraber yumurtalıkta bulunan bu doku zamanla büyür ve karşımıza çıkar.
Dermoid Kist Belirtileri
Dermoid kistler genellikle asemptomatiktir (belirti göstermez). Bu tanıyı geciktirebilir ve kist boyutları büyüyebilir. Belirtisi olmadığı için rutin kadın hastalıkları muayeneleri sırasında elle muayenede veye ultrasonografik muayenede görülebilir. Çoğu zararsız olsa da kist büyümesi çeşitli komplikasyonlara ve semptomlara yol açabilir.
Dermoid kistin sebep olabileceği bulgular:
-
Cinsel birliktelik sırasında yaşanan ağrılar
-
Karında yaygın bir ağrı
-
Anormal vajinal kanamalar
-
Karında gözle görülür veya elle hissedilir şişlik
-
Hızlı bir şekilde görülen kilo artışı
-
Mide bulantısı, baş dönmesi, kusma
Bunun gibi belirtiler dermoid kist belirtileri olabilir. Kesin olarak cevap bulabilmek için bir uzmanla görüşmeniz faydalı olacaktır.
Dermoid Kist Nasıl Teşhis Edilir?
Dermoid kistler asemptomatik (bulgu oluşmaz) olabilir. Bu nedenle hastaların kliniğe başvurması daha zor hale gelmektedir. Teşhis rutin bir jinekolojik kontrol esnasında konabilir. En sık 20’li 30’lu yaşlarda ortaya çıkar. Ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme testleri ile tanı konulabilir. Dermoid kistler, görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilmelerini kolaylaştıran ayırt edici bir görünüme sahiptir. İçeriğindeki yağ, kıl, diş ve tırnak dokuları belirleyici olmaktadır.
Dermoid Kist Tedavisi
Kadınlarda 5cm ve üzerindeki boyutlardaki kistlerde cerrahi tedavi düşünülür. Kistin boyutu arttıkça baskı hissi, kistte rüptür (yırtılma) ve en önemlisi torsiyon riski artar. Normal şartlarda iyi huylu ve zararsız olan kistler büyüdükçe ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. Laparoskopik cerrahi dermoid kistleri tedavi etmek için kullanılır. Laparoskopi sırasında hasta genel anestezi altındadır. Sadece cerrahi aletlerin girebileceği şekilde birkaç adet 1cm’den küçük kesiler yapılır. Tüm hareketler bir monitör tarafından izlenir. Laparoskopik dermoid kist ameliyatının amacı, kisti büyümeden ve başta yumurtalıklar olmak üzere çevre dokulara zarar vermeden bölgeden çıkarmaktır. Kist yumurtalıktan laparoskopik aletler vasıtasıyla ayrıldıktan sonra güvenli bir torba içerisine alınarak karın dışarısına alınır. Bu sayede kist içeriğinin karın içine yayılması ve tekrarlama ihtimali ortadan kaldırılır, aynı zamanda kist içeriğinin karına bulaşması sonucu oluşabilecek karın içi enfeksiyonun önüne geçilmiş olur. Ameliyattan sonraki gün hasta taburcu olur ve ameliyattan birkaç gün sonra normal hayatına dönebilir.
Dermoid Kist Ameliyatı
Yumurtalık kistleri zararsız kabul edilse de çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilecekleri belirtilmelidir. Kistler yavaş da olsa büyüyebilir ve bu durum yumurtalık torsiyonu (kendi etrafında dönmesi) neden olabilir. Bu durum da yumurtalığa giden kan akışını engelleyerek çok şiddetli ağrıya neden olabilir. Torsiyon durumu yumurtalığın beslenmesine de engel olacağından doku hasarı (nekrozu) ve yumurtalık kaybına kadar giden ciddi bir tabloya yol açabilir. Bu durum kısırlıkla sonuçlanabilir. Bazı durumlarda çeşitli nedenlerle açık ameliyat yapılması gerekebilir. Bu yöntemde yumurtalık içindeki kiste ulaşmak için karın boşluğunu tamamen açacak bir kesi kullanılır. Özellikle kist çok büyükse veya kötü huylu olma potansiyeli varsa ameliyatın açık yöntemlerle yapıldığını söyleyebiliriz. Hastalar her iki cerrahi işlem için de genel anestezi alır, böylece ağrı, karıncalanma veya acı hissetmezler. Ameliyattan sonra, ameliyat bölgesinde hafif bir ağrı hissedebilirsiniz. Ancak ağrı kesici kullanımı ile bu ağrı azaltılabilir. Bu konuda doktorunuz ameliyat sonrası uygun tedaviyi düzenleyecektir.
Dermoid Kist Ameliyatı Sonrası
Dermoid kisti ameliyatından sonra bazen karın şişliği görülebilir. Bu durum genellikle anestezi sonrası bağırsakta oluşan gazlardan dolayıdır ve geçici bir durumdur. Bu şişlik genellikle bir hafta içinde kademeli olarak azalır. Ameliyattan 1-2 ay sonra egzersiz yapmaya başlayabilirsiniz. Ameliyat sonrası uzun vadede bir karın şişliği gözlenmez. Ameliyatın tipine bağlı olarak değişmek üzere ameliyat sonrası ağrı şikayeti olabilir ancak bu da her geçen dün daha da azalacaktır. Yumurtalık kisti ameliyatından sonra cinsel ilişki ne zaman başlanacağı konusu; sağlığınıza, ameliyatın boyutuna ve doktorunuzun tavsiyelerine bağlıdır. Normal bir operasyonda 3 haftadan sonra ilişkide bir sakınca bulunmamaktadır. Hamileliğe izin verilmiyorsa veya doktorunuz tarafından istenmeyen bir durum olarak belirlenirse, mutlaka modern bir korunma yöntemi kullanılmalıdır. Oral kontraseptiflerin yani doğum kontrol haplarının kullanılması önerilebilir. Gebelik planlanmıyorsa özellikle çikolata kisti ameliyatından sonra doğum kontrol haplarının kullanılması önerilmektedir. Yumurtalık kisti ameliyatından sonra hamile kalmanın herhangi bir sakıncası yoktur. Eğer ek bir sağlık problemi yoksa ameliyattan yaklaşık iki ay sonra gebelik planlanabilir.
Dermoid Kist Tehlikeli Midir?
Bu kistler iyi huylu tümörlerdir. İleride kansere dönüşme ihtimali son derece düşüktür. Olgun teratomlar olarak da adlandırılan bu kistler genellikle kansere dönüşmez. Ancak aynı doku, ne yazık ki habis tümörler gibi davranan olgunlaşmamış teratomlar olarak bilinen tümörlere yol açabilir. Küçük boyuttaki dermoid kistler genellikle başka nedenlerle yapılan ultrasonografik incelemede tespit edilir ve genelde riskli veya tehlikeli değildir. Ancak zamanla büyüyen kist 5 cm ve daha büyük bir boyuta geldiğinde torsiyon (kendi etrafında dönmesi) ve ağrı gerçekleşebilir. Bu durum yumurtalığa giden kan akışını keserek yumurtalık kaybına neden olabilir. Bu olasılık düşük olsa da gerçekleşme ihtimali vardır. Bu durumda acil ameliyatla yumurtalığın düzeltilmesi, kistin çıkarılması ve patolojiye gönderilmesi gerekebilir. Ayrıca çok büyük kistler diğer organlara baskı yaparak rahatsızlık verebilir.
Dermoid Kist Kaç Cm olduğunda Tehlikelidir?
5 cm ve daha büyük dermoid kistler hasta için tehlike oluşturabilir ve torsiyon denilen bir durum gerçekleşebilir. Bu kistlerin çevresini saran kapsüller oldukça kalın olduğundan, yırtılma oranı oldukça düşüktür fakat nadirde olsa görülmektedir.
Dermoid Kist Genetik Midir?
Dermoid kistler germ hücrelerinden gelişir. Kök hücreler, bölünme sürecinde meydana gelen çeşitli engeller nedeniyle yumurta hücrelerinden farklı dokulara dönüşürler. Dermoid kist genetik değildir hastalık anneden kıza geçmez.