Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu daha çok çocukluk döneminde gözlenen bir hastalık olarak bilinirken, artık erişkin dönemde de büyük oranda devam ettiği kanıtlanmış önemli bir psikiyatrik bozukluktur. Dünyada yaygın şekilde görülmektedir. Yapılan çalışmalarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun çocuk ve ergenlerdeki sıkılığı %5-10 arasında bildirilmiştir. Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun görülme sıklığı ise %3-8 arasında belirtilmiştir. Görüldüğü gibi geçmişte sadece çocukluk yaş dönemine sınırlı bir hastalık olarak bilinirken artık yapılan araştırmalardaki görülme sıklığına bakıldığında erişkinlik döneminde de yüksek sıklıkta devam etmektedir.

belirtileri, dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüselliktir. Bazı kişilerde dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik/dürtüsellik bir arada görülürken, bazılarında sadece aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ya da sadece dikkat eksikliği görülmektedir. Erişkin dönemde hastalığın hiperaktivite kısmı biraz daha azalabilmekle birlikte dikkat eksikliği belirtileri daha ön plana geçer.

Adından da anlaşılacağı üzere dikkat eksikliği ve hiperaktivite/dürtüsellik olmak üzere 2 ana belirti kümesi bulunmaktadır. Genel olarak kişinin dikkati çabuk dağılır, unutkandır, zihni çok hızlı çalışır ve konudan konuya geçer, bir konuya odaklanamaz, ayrıntılara dikkat edemez, eşyalarını kolay kaybeder, erteleme sıktır, sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanılır. Günlük yapacağı basit etkinlikleri bile unutabilir. İşlere başlamakta ve başlasa bile bitirmekte kişi zorluk yaşar. Sık hata yapar. Dikkat gerektiren işlerden özellikle kaçınılır. Organizasyon ve planlama işlerinde zorlanır. Tüm bunlardan dolayı süreç içinde kişide yetersizlik hissi yaşar, özgüven kaybı gelişir. Hiperaktivite belirginse uzun süre birini dinlemekte, sırasını beklemekte zorluk yaşanır, bir yerde uzunca süre sakin oturamaz. Kişi sabırsızdır. Kendisine sorulan sorular bitmeden hızlıca yanıt verir. Sıklıkla başkalarının sözünü kesebilir. Engelllenme eşiği düşüktür, kişide sıkça tahammülsüz görülebilir. Sinirlilik olabilir. Birden fazla işle uğraşıp çoğunu yarım bırakırlar. Çoğu kez karşısındakini dinlemiyormuş hissi verir. Bu ilişkilerde çoğu kez soruna yol açar. Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan kişilerde duygusal iniş çıkışlar sıkça görülür. Kişi gayet iyi hissederken bir anda gergin ve sinirli olabilir. Sonuçlarını düşünmeden ani kararlar alabilirler. Hayal kırıklıkları ile baş etmekte zorlanır, kolay mutlu olamazlar. Öfkesini yatıştıramaz, ufak tartışmaları kavgaya dönüştürür. Tehlikeli ve riskli aktiviteleri severler. Uyku düzenlerinde bozulma sık görülür. Tehlikeli araba kullanmayı severler. Dikkatleri çabuk dağıldığı için zihinsel performans gerektiren işlerden kaçınırlar, hareketli işleri tercih ederler.

Bunlar bir erişkinin yaşamını oldukça etkileyebilecek belirtilerdir. Bu temel belirtiler erişkin dönemde okul, iş performansında ve ilişkilerde bozulmaya yol açar. Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan kişide tüm bu nedenler ile etkili başa çıkma becerileri geliştirmesinde de sorun olabilir. Bu da kişinin başarısızlığını daha da arttırır. Başarısızlığın artması ile kaygıyı daha da artar. Kaygı arttıkça dikkat ve bellek işlevlerini daha da bozar ve bu bir kısır döngüye yol açar.