DİKKAT EKSİKLİĞİ OBEZİTEYE YOL AÇIYOR

• DİKKAT EKSİKLİĞİ OBEZİTEYE YOL AÇIYOR

Yaptığınız tüm diyetlere rağmen bir türlü kilo veremiyor, aşırı kilolarınızla obezite sınırına yaklaştıysanız; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunuz olabilir. Yapılan araştırmalara göre; yetişkin dönemde ciddi obezitesi olanların %40’nda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olduğu görülüyor. Bu kişilerde, aşırı-tıkanırcasına yeme gibi dürtüsel davranış bozukluğu olduğu ve dikkat, organizasyon yeteneğinden yoksun oldukları için verilen diyetlerde başarısız oluyorlar. Us Psikiyatri Enstitüsü’nden Psikiyatrist Dr. Hakan Karaş, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve obezite arasındaki ilişki hakkında bilgi verdi.

• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Kilo Aldırıyor

Obezite dünyada olduğu gibi ülkemizde de gittikçe artan bir sağlık sorunu haline geldi. Diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları, inme, uyku apne sendromu ve bazı kanser türleri obezitenin neden olduğu hastalıklardan sadece bazıları… Beden kitle indeksiniz, yani boyunuza göre sağlıklı olan kilonuz, sınırın ne kadar üzerindeyse siz de bu hastalıklar yönünden o kadar daha fazla risk altına giriyorsunuz demektir. Gittikçe artan sayıda araştırmalar dikkat dağınıklığı ve dürtü kontrol bozukluğuna yol açan Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu hastalığının sadece çocuk ve ergenlerde değil yetişkinlikte de obezite nedeni olduğunu göstermektedir. Bu yüzden, obezitesi olanlar sadece depresyon ve kaygı bozuklukları açısından değil, dikkat eksikliği olup olmadıkları yönünden de psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmelidirler.
Genellikle çocukluk hastalığı olan DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) hastalığı olanların yarısından fazlasında bu hastalık erişkinlik döneminde de devam ediyor.

• Diyetlerinde Başarısız Oluyorlar

Araştırmalar hem çocukluk çağında hem de erişkinlik döneminde dikkat eksikliği ve hipreaktivitenin obeziteye yol açtığını göstermektedir. Erişkinlik döneminde özellikle ciddi obezitesi olanların yaklaşık %40’ında dikkat eksikliği ve hiperaktivite hastalığı olduğunu görülmektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite erişkinlik döneminde daha zor teşhis edildiği için bu kişilerin diyet yapması ve obezitenin tedavi edilmesi de zorlaşmaktadır.

• Dürtüsel Davranış Bozukluğu Olduğu İçin Kontrolsüz Yiyorlar

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan kişiler dürtülerini kontrol etmede zorluk yaşayabiliyorlar. Bu dürtü kontrol sorunlarının başında; tıkınırcasına ya da kontrolsüz yeme yer almaktadır. Araştırmalar obezite hastalarının yarısından fazlasında kontrolsüz/tıkınırcasına yeme bozukluğu olduğunu göstermektedir. Bir dürtü kontrol sorunu olan tıkınırcasına yeme bozukluğu da dikkat eksikliği ve hiperaktivite ile yakından ilişkili olduğu için, obezitede bu iki psikiyatrik rahatsızlık bir arada bulunmaktadır.

• Yeme Bağımlılığına Neden Oluyor

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu beyinde dopamin yetersizliği ile ilişkili olduğu için yine dopamin ile ilişkili olan bağımlılıklar bu kişilerde çok sık görülmektedir. Bağımlılık yapıcı maddeler beynin ödül merkezlerinde dopamini artırırlar. Araştırmalar; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olanlarda özellikle kokain ve alkol bağımlılığı başta olmak üzere birçok bağımlılığa yatkınlık geliştiğini göstermektedir. Bu bağımlılıklara benzer şekilde dikkat eksikliği ve hiperaktivite hastalarının çoğunda yeme bağımlılığı görülür. Çünkü, yiyecekler tıpkı bağımlılık yapıcı maddeler gibi dopaminin beynin uyarmasını sağlarlar. Dolayısıyla bu hastalar için yiyecekler sadece keyif verici maddeler değil aynı zamanda eksik olan beyin uyarılmasını sağlayan şeyler olmaktadır.

• Mutlaka Tedavi Edilmeli

Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan aşırı kilolu obez diye adlandırılan bir kişinin diyet ile kilo vermesi diğer obezlere göre daha zordur. Çünkü hem dürtüsellik bu kişilerde daha fazladır hem de diyet yapmak için gerekli olan dikkat ve organizasyon yeteneğinden daha yoksundurlar. Tüm bunlardan dolayı yaşam tarzlarını değiştirmekte daha çok zorlanırlar. Araştırmalara göre; dikkat eksikliği ve hiperaktivite tedavi edildiğinde hem çocuk ve ergenlerde hem de erişkinlik döneminde kilo vermenin daha mümkün hale geldiğini ve bu kişilerin diyet, spor, sosyal etkinliklere katılma gibi yaşam tarzı değişikliklerini daha kolay yapabildiklerini göstermiştir. Günümüzde obezitenin tedavisi sırasında rutin olarak psikiyatri uzmanları mutlaka yer almaktadır. Bu şekilde hem depresyon ve diğer psikiyatrik rahatsızlıklar hem de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olup olmadığı değerlendirerek tedavide daha olumlu sonuçlar alınmaktadır.