Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi Nedir?

​​Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Tedavisiiçinöncelikle çocuğun temel olarak problem yaşadığı alan dikkat testleri ile belirlenmelidir. Problem alanın yoğunluğuna göre bir tedavi planı sunulmalıdır. Her çocuğa aynı program uygulanmamalıdır çünkü her çocuğun gelişimi farklı farklı ve kendine özeldir. Bazı çocuklar seçici dikkat alanında problem yaşarken bazı çocuklar bölünmüş dikkatte yaşayabilir. Bazı çocuklar hiperaktif belirtilerle kurallarda zorlanırken bazı çocuklar dürtüsellik etkisi ile kıpır kıpır sürekli hareket halinde olabilir. Uygulanan Dikkat Testleri aracılığı bu alanlar ve Dikkat/Hiperaktivite/Dürtüsellikprobleminin düzeyi ortaya konulmalıdır. Daha sonra bu sonuca ve gözlemlere göre Bilişsel ve Bedensel Programı, Attentioner Dikkatimi Topluyorum ya da Nöroaktivite Dikkat Programı uygulanmaktadır.

Bilişsel ve Bedensel Müdahale Programı,Kenan Demirkapı tarafından 2019 yılında geliştirilmiş ve ön test-son test uygulamaları yapılarak 2021 yılında son şekli verilmiştir. Türkiye genelinde şimdiye kadar 561 Üniversite Akreditasyonlu Uzmanın eğitimi Klinik Psikolog Kenan Demirkapı tarafından gerçekleştirilmiştir. Eğitimi almış 461 Uzman Türkiye genelinde programı Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklara aktif olarak uygulamaktadırlar. Aynı Zamanda 2023 Yılında Beynin uyum ve gelişim yeteneğinden esinlerek geliştirilen Nöroaktivite Odak Programının da tek yetkili uygulayıcı kurumudur.

Attentioner Dikkatimi TopluyorumProgramı Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğuna yönelik uygulanan bir diğer programıdır. Attentioner Dikkatimi Topluyorum programı da 16 seans süren içerisinde farklı bilişsel egzersilerin olduğu Almanya Bremen üniversitesinden çevirisi yapılan bir programdır. Çocuğunuzun dikkat eksikliği düzeyine göre Attentioner dikkatimi topluyorum, Bilişsel bedensel müdahale programı ya da nöroaktivite odak programlarından biri veya aynı anda bir kaçı uygulanmaktadır.

BBMP Programı Ön test son test uygulamalarında Avrupa ve Amerika'da uygulanan dikkat testi olan Moxo Dikkat Testi kullanılmıştır. Program öncesi ve sonrası ortaya çıkan Z değerleri karşılaştırılmış ve programın dikkat eksikliği ve hiperaktivite problemlerini azalttığı yönünde anlamlı çıkmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktiviteye Yönelik 12 Oturumluk Bilişsel ve Bedensel Egzersizlerin yürütüldüğü BBMP Programı hakkında tüm merak edilenler aşağıda yer almaktadır. Ayrıca 30 seanslık Nöroaktivite Odak programı hakkında Daha fazla bilgi almak ve iletişime geçmek için;

Bilişsel Bedensel Müdahale Dikkat Geliştirme Programı nedir?

BBMP – Bilişsel ve Bedensel Müdahale Programı Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite’ye yönelik hazırlanmış içeriğinde 12 fiziksel egzersiz ve 36 bilişsel egzersizin bulunduğu beyin jimnastiği yolu ile nöroplastisite yeteneğini ve bedensel-davranışsal otokontrolü artıran özgün ve yapılandırılmış bir programdır.

Dikkat Geliştirme Odaklanma Programları genel işleyişi nasıldır?

Dikkat Geliştirme Odaklanma Programı Çocukların programa uyumunu artırmak amacıyla oyunun güncel kullanımı ile yürütülmektedir. Seçilen programa göre Puko, Tayfu ya da Odak isimli ana karaktere (kukla) çocukla birlikte dikkat becerileri ve davranışsal otokontrol öğretilmeye çalışılmaktadır. Her etkinlik sonrasında çocuğa bir puan stickeri verilmektedir. Bu sayede beynin ödül merkezinde dopamin salınımı artmaktadır. Dopamin karar verme, bilinçli düşünme, odaklanma, planlama becerilerinin kalitesini artıran bir nörotransmitterdir. Bu stickerlar ilk seans boyanan PUKO posterine yapıştırılmaktadır. Yeterli sayıda stickera ulaştığında ise PUKO onunla birlikte eve gitmeye hak kazanır. Oyun teması özetle motive edici nitelik taşımaktadır. Esas gelişim içeriğinde ki fiziksel ve bilişsel egzersizlerle mümkündür.

Dikkat Programları ile ilaçsız tedavi mümkün mü?

Dikkat Programları bilişsel egzersizlerle beyin jimnastiği doğrultusunda beyin işleyişindeki özellikle akademik başarıya hizmet eden frontal lobda işlevsellik ve kanlanma artırılır fiziksel egzersizlerle ise katekolamik metabolizma dediğimiz beyinde nöral ağları güçlendiren dopamin, nöroepinefrin, epinefrin gibi nörotransmitterlerin artırılması sağlanır. Dikkat Eksikliği ve hiperaktivitede kullanılan ilaçlarda bu amaçları taşımaktadır. Ancak BBMP bunu beynin öğrenme yeteneğine dayanarak yapmaya çalışmaktadır. Bu sebeple ilaç kullanmak istemeyen aileler için tercih edilebilen bir programdır.

Beyinde hangi değişiklikler olur? Beyne Zarar verir mi? Herhangi Bir Cihaz Takılmakta mıdır?

Dikkat programları içerisinde ki bilişsel egzersizler beyinde işlevselliğin ve kan akışının az olduğu bölgelerde işlevsellik ve kan akışı artmaktadır. Bu gelişmelere bağlı olarak beynin öğrenme kapasitesi artmaktadır. Beyin işleyişine olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır. Ayrıca başaveya herhangi bir yere takılan herhangi bir cihaz vb. uygulamalar yoktur. Bu tarz cihazların etkililiği ise hala soru işaretleri taşımaktadır.

Dikkat Programları kimlere uygulanır?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Tedavisinde 4-18 yaş aralığında Dikkat eksikliği, Dikkat Dağınıklığı, Odaklanma, Hiperaktivite ve Dürtüsellik problemleri ve bunlara bağlı akademik ve arkadaş ilişkilerinde sorun yaşayan tüm çocuklara uygulanabilmektedir.

Programda hangi beceriler vardır?

BBMP beynin Nöroplastisite yeteneğine dayanan içerisinde alt hedefler olarak kognitif beceriler, Akıl yürütme ve yönergeleri takip etme becerileri, duyusal ve kısa süreli bellek becerileri, beyin hemisferlerinin çift yönlü uyarımına yönelik becerileri, denge – stabilizasyon becerilerini, Postüral kontrol becerilerinin gelişimini içerir. Bu sayede Dikkat eksikliği, Hiperaktivite ve dürtüsellikte iyileşme sağlanabilir.

Bir Seansta Neler Yapılmaktadır? Kaç Dakika Sürmektedir?

Öncelikle her oturum başında uygulanan denge-stabilizasyon egzersizleri ile beyin işleyişinde dikkatle ilgili mekanizmaların uyarımı sağlanır. Bu beceriler aynı zamanda Postüral kontrolün gelişimini destekleyerek bedensel otokontrolü ve davranışsal kontrolsağlar. Program içerisindeki Psikososyal etkinliklerle davranışsal otokontrole yönelik becerilere odaklanılır. Son olarak Yürütücü dikkat ve Kognitif beceriler gelişimine yönelik etkinlikler yürütülerek Dikkat süresi ve kalitesi artırılmaya çalışılır. Seans süresi 60 dakikadır.

Evde kullanılabilecek materyalleri mevcut mudur?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu yaşayan bireylerde somut materyal kullanımı hayati önem taşımaktadır. bu materyaller çocuklarda odaklanma ve öğrenme sürelerini artırmaktadır. Aşağıda Dikkat Geliştirme materyallerine yer verilmiştir. Tüm bu materyaller sizinle süresiz paylaşılmaktadır.

• Muhakeme Beceri Kartları

• Kod Beceri Kartları

• Biliş Beceri Kartları

• Ritim Beceri Kartarı

• Bellek Beceri Kartları

• Şifre Beceri Kartları

• Strateji Beceri Kartları

• Analoji Beceri Kartları

• Denge Tahtası

• PUKO Puan Stickerleri

• PUKO Kuklası

• Poster

PUKO ne demektir?

Planla, Uygula, Kontrol et, Odaklan kelimelerinin baş harflerinin birleşimidir.

Programda ev Oyunları var mıdır?

BBMP’de 12 oturumluk bir önceki oturum kazanımlarının hedeflendiği modüler ev oyunları serisi bulunmaktadır. Bu şekilde becerilerin devamlılığı ve döngüsel tekrar amaçlanmaktadır. Ev ödevleri sanal ortamda kullanılabilen bilişsel beceri kartları ve bazı fiziksel egzersizlerden oluşmaktadır. Bu sayede hem ailecek eğlenceli vakit geçirme hem de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile mücadele edilebilmektedir.

BBMP ile ilgili klinik gözlemim?

BBMP uygulanan çocuklarda temel hedefler Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite ve Dürtüsellik üzerine yoğunlaştırılmış olmasına rağmen uzman – çocuk ilişkisinden hareketle çocukta ikincil iyileşmeler sağlanabilmektedir (Daha uyumlu, disiplinli vb).

Dikkat Geliştirme Programı etkileri kalıcı mıdır?

BBMP kapsamında çalışılan hedefler beynin Nöroplastisite yeteneğine dayalı etkinlikler olmasından dolayı kalıcı bir özellik taşıyabilmektedir. Ancak zamanla bu becerilerin kullanılmamasından kaynaklı olarak artan öğrenme hızı terapi sürecine göre daha stabil bir düzeyde seyredebilir.

BBMP olumsuz etkileri var mıdır?

Tüm davranış değişiklik programlarında olası problemler ihtimal dâhilinde bulunmakla beraber BBMP programı uygulanan çocuklarda herhangi olumsuz bir öykü ile karşılaşılmamıştır.

Program kaç oturumdur? Kaç Ay Sürmektedir?

Çocukların test sonucuna göre 16 seans, 24 seans ve 32 seanslık 3 ayrı program süresi bulunmaktadır. Bu süreçte doğru beslenme alışkanlığına yönelik diyetisyen desteği, duygusal destek amaçlı psikolog desteği ve dikkat eksiklği - hiperaktiviteye yönelik de özel eğitim uzmanı desteği program içerisinde sunulmaktadır.

Program ile davranış problemleri çözülür mü?

Çocuk ile uzman arasındaki ilişki ve davranışsal otokontrol doğrultusunda belli oranda bir iyileşme sağlanabilir. Ancak bunun dışında uzman desteği ile gerekirse terapi sürecinde davranış problemleri çalışılabilir ve iyileşme yakalanmaktadır.