Dikkat Eksikliği ve Konsantre Olamama
Yazar Ali Algın Köşkdere • Psikiyatrist • 27 Haziran 2016 • Yorumlar:
Erişkinlerde dikkat eksikliği sorunun kökenleri çocukluktadır ama çocuklarda karşılaşılandan farklıdır. Çocuklukta ruhsal yapı yeni geliştiği için ihtiyaç, istek ve dürtüler ile ne yapılacağı, nasıl baş edileceği soruları henüz kesin yanıtlar bulmamıştır. Çocuğun kalıcı idealleri yoktur. Çocukta, eğer yapması gerekenleri yapmazsa gelecekte yaşayabileceği sorunları tahmin etme yeteneği henüz gelişmediğinden onu motive eden ve güdüleyen ögeler farklıdır. Çocuklarda, bekleme ve kendini sakinleştirme yetileri yavaş yavaş olgunlaşır. Tüm bunların yanında bazı genetik ve biyolojik etkenler de çocuğun dikkatini odaklama ve hareketlerini baskılama yeteneklerini etkiler.
Çocuk bir ihtiyaç hissettiğinde bunu hemen gidermeye eğilimlidir. İçinden bir istek geldiğinde bunu gerçekleştirmenin yollarını aramaya başlar. Çocukların dikkati hemen çelinebilir. Bir konuda dikkatlerini sürdürmeleri, isteklerini frenlemeleri zordur.
Gelişim ve büyüme sürecinde yukarıdaki özellikler değişir. Bir erişkin ihtiyaçlarını önceden tahmin edebilir, bir ihtiyacının ya da isteğinin gerçekleştirilmesini erteleyebilir. Cinsellikle ya da saldırganlıkla ilgili dürtülerini farklılaştırarak yaşayabilir. Bir erişkinin idealleri ve amaçları vardır. Bunları gerçekleştirmek için neler gerektiğini düşünebilir ve planlayabilir. İdealleri ve amaçları uğruna bazı isteklerini erteleyebilir, bazılarından vazgeçebilir.
Tüm bu gelişimler dikkatin bir konuya odaklanmasını ve çevreden etkilenmeden sürdürebilmesini olanaklı kılar. Bir erişkin çevredeki olaylara kendisini kısmen kapatarak dikkat etmesi gerektiğini düşündüğü bir konuyla ilgilenebilir. Bu ilgilenme sırasında konu ile ilgili bilgilerini anımsayabilir. Böylelikle kendisine bir plan ve yol haritası çizerek bunu izleyebilir. Bunların sonucunda işlerini organize edip gereken zamanda bitirebilir.
Erişkinliğinde dikkat ve konsantrasyon eksikliği yaşayanlar önergeleri takip edemezler. Bir konuya odaklanmada bu konu hakkında gereken bilgileri anımsamada zorluk çekerler. Bu nedenlerle işlerini ve yaşamlarını tatmin edici bir biçimde organize edemezler. İşlerini ya zamanında bitiremezler ya da bitirmeden yarım bırakırlar. Bu sorunlar iş, aile ve eğitim alanlarında ve tüm yaşamlarında kendisini gösterir.