Diş Teli Tedavisi

Diş telleri, çarpık dişleri veya maloklüzyon olarak bilinen yanlış kapanmış çeneleri düzeltmek için kullanılan cihazlardır.

Diş telleri metal veya seramikten, tellerden ve onları dişlerinize bağlayan yapıştırıcı malzemeden yapılır. Ortodontist, bu tür bir cihaz ve yanlış hizalanmış dişlerin tedavisinde uzmanlaşmış bir doktordur.

Diş Teli Acıtır Mı?

Diş telleri hakkında en sık sorulan sorulardan biri, diş tellerinin herhangi bir ağrıya veya rahatsızlığa neden olup olmadığıdır. Diş tellerinin ağıza uygulanması sırasında acı hissetmezsiniz. Yeni yerleştirilen braketlere diş teli takıldıktan sonra, birkaç günden bir haftaya kadar sürebilen hafif bir ağrı veya rahatsızlık olacaktır. Çoğu hasta, telleri, genişleticileri ve / veya telleri yerleştirildikten sonraki ilk 4 gün ile bir hafta arasında ve bir tel ayarlaması ve / veya bir aktivasyon randevusundan sonra bir miktar rahatsızlık yaşar. Dudaklarınızın ve yanaklarınızın dişlerinizdeki tellere alışması için bir ila iki hafta gerekebilir. Ancak, bazen hafif ve nadiren orta şiddette bir ağrı beklenebilir. Normalde kullanılan ağrı kesiciler ilk günlerde kullanılabilir.

Diş tellerinin yerleştirilmesi en ufak bir acı vermeyecektir. Diş telleri takıldıktan sonraki ilk birkaç saat içinde yemek yemek daha uzun sürebilir, ancak bunun nedeni büyük ölçüde diş tellerini takmaya alışmanın ve onlarla çiğnemeyi öğrenmenin biraz zaman almasıdır. Bazı durumlarda dişler normalden daha hassas olabilir. Diş tellerinin yerleştirilmesinden sonraki ilk birkaç gün daha yumuşak, daha sıvı bazlı bir diyet ( çorbalar, yoğurt, patates püresi vb.) uygulanmalıdır. Sert, çiğnemesi zor gıdalardan kaçınılmalıdır. Gün ilerledikçe, dişler hareket etmeye başladıkça hafif bir rahatsızlık hissetmeye başlayabilirsiniz.

Diş tellerinin takılmasından sonraki ilk birkaç gün biraz rahatsız edici olabilir. Bunun nedeni, dişlerin yeniden hizalanma sürecine başlaması ve diş teli ve elastik bağların basıncına alışık olmamasıdır. Gerektiğinde diş tellerinin üzerine uygulamak için ortodontik mumun nasıl kullanılacağını size gösterilecektir. Mum pürüzsüz bir yüzey oluşturur ve iç yanaklarda ve dudaklarda tahrişi azaltır.

Beş gün ila bir hafta sonra, diş telleri ile ilgili herhangi bir ilk rahatsızlık ortadan kalkmalı veya çok fazla iyileşmelidir. Dişler yavaş yavaş diş tellerine alışacak ve yemek yemek çok daha kolay olacaktır. Bazı sert yiyecekler yine de kullanıcı için zorluk oluşturabilir, ancak bu noktada normal yemeye devam edilebilir.

Ortodontik randevular

Diş teli değişiklikleri, tellerin etrafındaki elastik (renk) veya metal bağları değiştirmek, tellerde ayarlamalar yapmak ve ortodontik tedavinin ilerlemesini izlemek için düzenli ortodontik randevular gereklidir. Diş telleri, dişleri kademeli olarak yeni ve uygun bir hizaya getirerek çalışır, bu nedenle randevularınız aktivasyon yapılır. Randevudan sonraki ilk birkaç gün veya yeni bir tel taktığınızda biraz rahatsız edici olabilir, ancak bu rahatsızlığın kaybolacağını unutmayın.

Diş teli çeşitleri

Ortodontistinizin önerdiği diş teli tipi, çarpık dişlere sahip olmanın yanı sıra yaşınız ve örtülü kapanışınız olup olmadığı gibi birkaç faktöre bağlı olarak değişebilir. Diş telleri kişiye ve ihtiyaçlarına göre özeldir. Çoğu insan için akla gelen klasik diş telleri, her bir dişinize ayrı ayrı yapıştırılan metal braketlerden yapılır. Ark teli dişlerinize ve çene hattınıza baskı uygular ve elastik ligatürler ark telini braketlere bağlar. Dişleriniz yavaşça istenilen yere hareket ettikçe ark teli periyodik olarak ayarlanır ve ortodontist randevularında elastik bantlar değiştirilir.

Diğer tür diş telleri şunları içerir:

• Daha az görünen seramik “şeffaf” diş telleri

• Tamamen dişlerinizin arkasına yerleştirilen lingual teller

• Görünmez diş telleri, aynı zamanda şeffaf plaklar (invisalign) olarak da adlandırılır ve gün boyunca çıkarılıp tekrar takılabilir

Diş telleri dişleri nasıl hareket ettirir?

Diş telleri, dişlerinize uzun süre sabit bir baskı uygulayarak hareket ettirir. Dişlerinizin bağlı olduğu çene kemiği şekli kademeli olarak bu basınca uyum sağlar.

Dişlerimizin doğrudan çene kemiğimize bağlı olduğunu düşünme eğilimindeyiz ve bu da nasıl hareket ettirilebileceklerini hayal etmemizi zorlaştırır. Ancak diş etlerinizin altında, dişlerinizi çenenize bağlayan kemiklerinizle çevrili bir zar vardır. Bu zar, dişlerinizin pozisyonunu kontrol eder ve diş telleri tarafından dişlerinize uygulanan basınca tepki verir.

Randevu sırasında diş tellerinin takılması işlemi ağrısızdır ve takılması bir ila iki saat sürer. Ayar yaparken diş telleri taktığınız ilk hafta ağrı hissedebilirsiniz. Diş telleriniz seanslar sırasında her ayarlandığında, birkaç gün ağrınız olabilir.

Braketlerin yapıştırılması

Dişleriniz temizlenip ve kurutulduktan sonra seramik, plastik veya paslanmaz çelik braketler yapıştırıcı ile dişlerinize yapıştırılır. Braketlerin takılması rahatsızlık verebilir ancak ağrıya neden olmaz. Bu braketler, dişlerinize eşit basınç uygulanmasını sağlayacaktır. Paslanmaz çelik, nikel titanyum veya bakır titanyumdan yapılmış tellerle birbirine bağlanmış ve çevrelenmiştir.

Ligatürler

O-ringler veya ligatür adı verilen elastik bantlar, dişlerinizin üzerine geldikten sonra braketlerin etrafına yerleştirilir. Çeneniz üzerindeki baskıyı artırır ve çoğu geleneksel tel tedavisinde rutin olarak kullanılır.

Ark telleri

Ark telleri, braketleri dişlerinize bağlar. Dişlerinizin yerine oturması için uygulanan basınç mekanizmalarıdır. Ark telleri paslanmaz çelikten olduğu kadar nikel titanyum veya bakır titanyumdan da yapılabilir.

Bukkal tüp

Bukkal tüpler, azı dişlerinizden birine takılabilen metal parçalardır. Bukkal tüp, diş tellerinin diğer kısımlarını ağzınızın arkasında birbirine tutturur. Ortodontistiniz daha sonra diş tellerinizin farklı kısımlarını sıkıp serbest bırakabilir.

Yaylar

Bobin yaylar bazen ark teline yerleştirilir. İki dişinizin arasına baskı uygularlar, onları ayırırlar ve boşluk eklerler.

Diş teli tedavisi ne kadar sürer?

Tedavi süreleri kişiden kişiye değişir, ancak genel olarak bir ila üç yıl arasında diş teli tedavisi tamamlanabilmektedir. Ortodontistinizin talimatlarını dikkatlice takip ederek, diş teli tedavinizi mümkün olan en kısa sürede tamamlayabilirsiniz.

Diş teli her yaşta takılabilir mi?

Diş teli takmak için asla çok yaşlı olmadığınızı öğrenmek sizi şaşırtabilir.  

Bir ergen olarak, çene hattınız ve altta yatan doku, siz bir yetişkin olma sürecini tamamlayana kadar hala hareket etmektedir. Bu aşamada kemikleriniz daha esnek olduğundan dişleriniz harekete daha duyarlı olabilir.

Dişleriniz diş tellerinize daha hızlı tepki veriyorsa tedavi o kadar uzun sürmeyebilir. Dişlerinizin ve çenenizin büyümesi durduğunda, diş tellerinin düzeltemeyeceği bazı bozukluklar mevcuttur.

Genel olarak, yetişkinler diş teli takıldıklarında çocuklarla aynı süreci yaşarlar. Tedavi süresinin yanı sıra, diş telleri isteyen bir yetişkin olduğunuzda göz önünde bulundurmanız gereken başka şeyler de vardır.

Hamileyseniz veya hamile kalmayı düşünüyorsanız, diş tellerinin hamileliğinizi nasıl etkileyebileceği konusunda kadın doğum doktorunuzla konuşmalısınız.

Ayrıca, etkilenebileceğini düşündüğünüz altta yatan sağlık sorunlarınız varsa, yine doktorunuzla konuşmak isteyebilirsiniz.

Diş tellerinin bakımı

Diş tellerini taktıktan sonra, diş telleri ve diş eti arasına sıkışabilecek bazı yiyeceklerden de kaçınmanız gerekir. Bu yiyecekler şunları içerir:

• Sert şekerler

• Patlamış mısır

• Sakız

Diş tellerinin , dişleriniz diş çürümesine neden olabilecek yiyecekleri üzerinde biriktirme ihtimali yüksektir. Diş minesini çürüten şekerli içecekler ve nişastalı yiyecekleri ne sıklıkla tükettiğinize dikkat etmelisiniz.

Diş telleriniz varken, her 4-8 haftada bir ayarlama için ortodontiste gitmeniz gerekecektir. Ortodontistiniz ağız sağlığınızı koruduğunuzdan ve diş tellerinize iyi baktığınızdan emin olmak için kontrol edecektir. Ortodontistiniz gerektiğinde O-ringleri de değiştirecektir.

Diş telleri ile diş temizliği

Diş teli varken dişlerinizi temizlemek ve diş ipi kullanmak gülüşünüz ve sağlığınız için hayati önem taşır. Diş telleriniz varken ağız bakımınız konusunda ekstra dikkatli olmanız önemlidir. Yemeklerden sonra dişlerinizi fırçalamak, yiyeceklerin diş telleriniz ve dişleriniz arasına sıkışmasını önleyecektir. Ortodontistin özel diş ipi, günde iki kez diş tellerinin etrafına diş ipi kullanmayı mümkün kılacaktır.

Diş tellerinizin etrafında kolayca dolaşabilen ve temizlenmesi zor alanlara ulaşmanıza yardımcı olan diş ipi kullanımı faydalıdır. Diş ipi kullanmak veya diş aralarını temizlemek için balmumu kaplı ip kullanmak, fırçalar tarafından kolayca gözden kaçan ulaşılması zor yerlerin temizlenmesini sağlar. Diş tellerinizle daha fazla zaman alsa bile diş ipi kullanmayı atlamayın. Bu diş ipi kullanma teknikleri, süreci daha hızlı ve daha kolay hale getirebilir. Hangi yöntemi seçerseniz seçin, diş telleri sizi hizalamak için çalışırken dişeti hastalığını ve diş çürümesini önlemek için düzenli olarak diş ipi kullanmanız önemlidir. Her dişin arasını günde bir kez diş ipi ile temizleyin ve braketlerin etrafını ve tellerin altını temizlemek için küçük bir interproksimal fırça kullanın.

Diş ipi diş telleriyle nasıl kullanılır?

Diş telleri ile ip kullanabilmek için mumlu bir diş ipi önerilmektedir. Bir ayna karşısında yaklaşık 40cm uzunluğunda bir diş ipi parçası kesin. Diş ipini tel ile dişlerinizin arasına geçirin. Diş ipini tutmayı kolaylaştırmak için diş ipinin uçlarını işaret parmaklarınızın etrafına sarın.

İpliği iki dişin arasına hafifçe bastırın ve ipi her iki dişin yanları boyunca yukarı ve aşağı kaydırın. Üst dişleri yapıyorsanız, baş aşağı bir U şekli yapın: Bir dişin yan tarafından dişeti çizgisine gidin ve ardından diğer dişin yan tarafına gidin.

Diş ipini çıkarın ve telin arkasından yavaşça açın. Diş ipini dişten çıkarmamaya dikkat edin. Yanlışlıkla teli vurabilir ve braketten dışarı fırlatabilirsiniz.

Bir sonraki diş çiftine geçin ve işlemi tekrarlayın.

Diş telleriniz varken, altı ayda bir ila bir yılda bir temizlik için diş hekiminizden randevu almaya devam etmelisiniz.

Yetişkinlerde diş teli tedavisi

Geleneksel diş telleri

Şeffaf plaklar

Şeffaf plaklar (invisalign plakları) , her iki haftada bir değiştirilen şeffaf hizalayıcı aygıtlardır. Günde 20 ila 22 saat ağızda kalırlar, yemekler ve dişlerinizi temizlemek için çıkarılırlar.  

Hizalayıcılar daha az dikkat çekicidir ve neredeyse görünmezdir. Plak tedavisi diş ipi ve fırça kullanımını olumsuz yönde etkilemez. Plaklarınızı çıkarıp dişlerinizi fırçalayıp rahatça diş ipi kullanabilirsiniz.

Kendinden bağlanan diş telleri (self ligating braketler ya da kapaklı braketler)

Kendiliğinden bağlanan tellerde tel, braket üzerindeki küçük bir metal klipsin içinden geçer.  

Lingual diş telleri

Lingual braketler, braketlerin dişin arka tarafına yapıştırılması dışında, geleneksel tellere benzer.