Dışa Atım Bozuklukları (ALT ISLATMA / ALTINA KAÇIRMA )
Yazar Fuat Kırcelli • Çocuk Psikiyatristi • 1 Aralık 2016 • Yorumlar:
Dışa Atım Bozuklukları (ALT ISLATMA / ALTINA KAÇIRMA )
Dışa Atım Bozuklukları iki alt hastalık grubundan oluşmaktadır. Bunlar altına dışkı
kaçırma (Enkoprezis) ve altına idrarını kaçırma ( Enürezis ) dır. Enkoprezis 4 yaşını tamamlamış,
en az 3 ay süreyle ve en az ayda bir çocukların altına dışkılarını kaçırmaları olarak tanımlanmıştır.
4 yaşına kadar bir çocuğun altına dışkısını kaçırması normal olarak değerlendirilmelidir. Her
çocukta tuvalet eğitimi farklı yaşlarda olur. Genelde ebeveynler diğer çocuklarla çocuklarını
karşılaştırarak karar vererek çocuklar üzerine farkında olmadan psikolojik baskı oluştururlar.
Her çocuğun büyüme gelişmesi birbirlerinden farklı olduğu gibi çocukların idrar keselerinin, dışkıyı
tutan kaslarının ve bunu kontrol eden sinir sistemi gelişimide farklılık gösterir. Bazen çocuklar
tanımda bahsettiği gibi 4 yaşını hafifte geçmiş olabilir. Enürezis ise 5 yaşını tamamlamış, arka
arkaya 3 ay boyunca , en haftada iki kez çocuğun altına idrarını kaçırmasıdır. Genelde idrar
kaçırma gece yattıktan bir süre sonra meydana gelir. Bazı çocuklarda bu gece boyunca birden
fazla tekrarlama gösterebilir. Toplumda enurezisin gözükme sıklığı ortalama olarak yüzde 4
civarındadır.
Enkoprezis ise toplumda ortalama yüzde 2 civarında görülmektedir. Bu rakamlar tanı kriterlerini
karşılamış çocuk sayılarıdır. Bazı çalışmalar 5 yaşındaki çocukların yüzde 20 sinin yatağını
ıslattığını göstermektedir. Çoğu zaman bu durum aile tarafından diğer psikiyatrik bozukluklarda
olduğu gibi saklanmaktadır. Dışa Atım Bozukluklarının altında çoğu zaman genetik nedenler
yatmaktadır. Çoğu zaman yakın akrabalarda da geçmiş altına kaçırma sorunu gözlenir.
Enkoprezisin altında başlangıç olarak kabızlık yatabilir. Düzensiz , aynı çeşit yemek yiyen,
yeterince sıvı tüketmeyen ve hazır gıdalarla beslenen çocuklarda önce kabızlık arkasındanda
enkoporezis gelişme olasığı yüksektir. Bazı durumlarda çocuğun idrar kesesinin küçük olması ya
da idrar kesesi kaslarının yeterince gelişmemesine bağlı olarakta enurezis ortaya çıkabilir.
Uyku bozukuğu olan çocuklarda derin uydukları için uyanmakta zorlanarak altına idrar kaçırabilir.
Uygun olmayan tuvalet eğitimleride enurezis ya da enkoprezisin ortaya çıkmasına yol açabilir.
Dışa atım bozuklarından enurezis yaşla beraber azalır ancak bu süreçteki yaşadığı psikolojik
olaylar çocuğumuzun gelecek hayatta kendine güveni az, kaygılı birisi olmasına neden
olabilir.Enkoprezis ise genelde çocukların yaşadıkları sorunların dışa vurumudur.Her iki
durumdada alta yattan sebeblerin psikolojik boyutu detaylıca değerlendirilmelidir.
Bazen altında basit bir sorun yatabilirken bazende ne çocuğun ne de ailenin başedemeyeceği
sorunlar olabilir.Dışa atım bozukluklarının tedavisinde önce sebebi bulmak gerekir.Bulunamadığı
durumlarda davranışçı tedaviler oldukça etkilidir. Dışa atım bozukluklarında başka psikolojik durumlar eşlik
ediyorsa ya da davranışçı tedavilere yanıt vermiyora medikal tedaviler kullanılabilir.