Dişler Neden Sallanır? Her Sallanan Diş Çekilir Mi? Tedavisi Mümkün Mü?

Dişlerin sallanması, "mobilite" olarak adlandırılır. Mobilite, diş hekimliğine çok sık rastlanan bir problemdir. Dişlerin normalde de bir mobilitesi vardır, ancak bu çok kısıtlıdır ve fark etmemiz çok düşük olasılıktır. Bu durum "fizyolojik mobilite" olarak tanımlanır ve diş kökünü çevreleyen periodontal ligamentin çiğneme kuvvetlerini alveol kemiğine zarar vermeyecek şekilde iletmesi için bir gerekliliktir.

Erişkin yaşlarda, fizyolojik sınırları aşan mobilite ise, "patolojik mobilite" olarak tanımlanır. Mobilitenin sebepleri şunlardır:

1. Dişin destek kaybı: Periodontal hastalık sebebi dişi çevreleyen alveol kemiğin yıkımı sebebi ile
2. Diş sıkma-gıcırdatma
3. Dişin kök ucunda meydana gelen apseler
4. Hamielik, adet döneminde veya doğum kontrol hapları kullanımı sonucu hormonal değişimlere bağlı
5. Periodontal cerrahi tedaviler sonrasında
6. Çene kemiğinde tümör veya kist varlığı
7. Diş kökünün rezorpsiyonu (erime/aşınma)

Artan diş mobilitesi her zaman patolojik olarak nitelendirilmez; periodontal dokuların artan fonksiyonel ihtiyaçlara adaptasyonu ile de görülebilir. Bu nedenle "artmış mobilite" ile "patolojik mobilite" ayrımı iyi yapımalıdır ve mobilitenin olası nedenleri dikkatle incelenmelidir. Artmış mobilite, sebep ortadan kaldırıldığında, geri dönüşümlüdür. Patolojik mobilite ise yalnız periodontal tedavi ile geriye döndürülemez.

Bazen, aşırı diş taşı birikimine bağlı olarak periodontal hastalık ilerler ve alveol kemik yıkımı ileri düzeydedir. Ancak, var olan yoğun diş taşı kümesi, dişleri birbirine sabitler ve bu diş taşları temizlendikten sonra dişlerin sallandığı fark edilir. Hastalar bunu genelde diş taşı temizliğinin bir sonucu olarak kabul eder ve "Keşke yaptırmasaydım." diye düşünebilir. Aslında bu durum diş taşlarının bölgedeki uzun süreli varlığına bağlıdır ve onlar giderilmediği sürece kemik kaybı artarak devam edecektir. Bu durumun bir an önce önüne geçilmesi çok önemlidir.

Tek, kısa ve ince köklü dişlerde mobilite daha hızlı gelişir. O yüzden genellikle kişiler bu durumu ön dişlerinde fark eder. Her mobil diş çekilmek durumunda değildir. Mobilitenin sebebine bağlı olarak, etken ortadan kaldırıldığında dişin mobilitesi azalabilir veya ortadan kalkabilir. Ancak, periodontal hastalık sonucu alveol kemik kaybı varlığında, alveol kemik kaybının karakteri büyük önem taşır. Eğer kemiğin geri kazanımı (rejenerasyon) mümkün değilse, dişin mobilitesinin şiddetine bağlı olarak çekimi veya diğer dişlere sabitlenmesi düşünülebilir.

Dişin komşu dişlere sabitlenmesi, mobilite dişi ağız içinde tutmaya uygun şekilde nispeten daha azsa tercih edilir. İki şekilde olabilir; ya komşu dişlere yapışık şekilde kaplama yapılabilir, ya da dişler splintlenebilir. Splint, basitçe, mobil dişin ve ona komşu en az 3-4 dişin iç kısımlarından dolgu malzemesi ile birbirine yapıştırılması, şeklinde tarif edilebilir. Splintin dişetine çok fazla yakın olmaması sağlanarak bu bölümün arayüz fırçaları ile temizliği hastaya öğretilir.