Diyabet ve Kanser

Kanser bir yıldaki ölümlerin %13’ünden sorumludur.

• Dünya geneline bakıldığında kanser görülme sıklığı daha çok Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde daha çok görülür. Sosyoekonomik düzey düşük, beslenme konusunda bizler kadar şanslı olmayan Afrika ülkelerinde kanser görülme sıklığı daha azdır. Bu sonuçların ortalama yaşam süresi ile alakalı olduğunu da söyleyebiliriz.

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2012 verilerine göre yılda;

• 14.1 milyon kişi yeni kanser teşhisi alıyor.

• 8.2 milyon kişi kanserden hayatını kaybediyor.

2025 yılında yıllık yeni kanser teşhisi alan kişi sayısının 20 milyona yaklaşacağı öngörülüyor.

Diyabet ve kanser arasında bir ilişki var mıdır?

Karaciğer, pankreas, böbrek, prostat ve rahim kanserlerinin diyabet ile ilişkisi vardır. Örneğin diyabetik olan bir hastada karaciğer kanseri görülme olasılığı diğer insanlara göre 2.5 kat daha fazladır. Yine diyabetik olan bir hastada rahim kanseri görülme olasılığı diğer insanlara göre 2.2 kat daha fazladır.

Prostat kanserinde ise diyabetik olmak koruyucudur. Diyabetik erkeklerde testesteron düzeyi düşük olduğu için prostat kanser riski azalır.

Diyabetik olmak bağırsak, meme, böbrek, rahim kanserlerinin hem görülme sıklığını arttırır hem de kanserin seyrinde değişikliklere sebep olur.

Kansere sebep olan ilk üç madde;

1. Sigara %30

2. Obezite %15

3. Hareketsiz yaşam %10

Meme kanserinin dünyadaki sıklığına bakarsak gelişmiş ülkelerde daha fazla rastlandığını fark ederiz. Bunun dört sebebi vardır;

1. İleri yaşta ilk gebelik

2. Doğurganlıkta azalma

3. Emzirmenin azalması

4. Obezite, yaşam tarzı

Bu sonuçlara baktığımızda diyabet ve kanserin ortak dostlarının obezite olduğunu görürüz.

Obezite ile ilgili kanserler;

• Özofagus (yemek borusu kanseri)

• Pankreas

• Kolon

• Meme (menopoz sonrası)

• Böbrek

• Endometrium

Diyabette kanser riskinde artış mekanizmaları;

• Obezite

• Hiperinsülinemi, IGF-1

• Östrojen ve androjen

• Serbest yağ asitleri

• Adipokinler

• Kronik inflamasyon ve oksidatif stres

• NF-kB sistem

• Hiperglisemi

• AGE-ROS-Mitokondrial disfonksiyon

• Enfeksiyonlar

• Kullanılan ilaçlar

Diyabette kanser ölümlerinde artış nedenleri;

• Taramaların daha az yapılması

• Tanıda daha ileri evre hastalık

• Hiperinsülinemi ve hiperglisemi ortamında artmış tümör hücre proliferasyonu

• Daha az agresif tedaviler

• Kanser varlığında diyabetle ilgili komorbiditeler

• Kemoterapiye yanıtta yetersizlik

• Diyabet ilaçlarının kanser tedavisi üzerine etkisi

• Farklı tümör biyolojisi

Kimler kanser taraması yaptırmalıdır?

Risk grubundaki bireylerin taranması anlam ifade eder. Örneğin;

• 50 yaşındaki bir erkeğin prostat açısından kan testlerini yaptırması gerekir.

• Bir kadının menopoz sonrası standart risk grubundaysa mamografi yaptırması gerekir.

• Ailesinde belli tipte kanser olan bireylerin bu kanserlere dair taramaları yaptırmaları gerekir.

Kanserli hastada beslenme nasıl olmalıdır?

• İşlenmiş kırmızı et tüketmek kanser riskini arttırır.

• Sebze ve tam tahıldan zengin beslenme kanser riskini azaltır.

• Yüksek kalorili ve şekerli gıdalardan uzak durulmalıdır.

• Kanser tedavisi öncesi, tedavi esnasında, sonrasında ideal kilo korunmaya çalışılmalıdır.

Diyabet açısından;

Düşük yağlı + düşük kalorili + lifli gıdalardan zengin diyetin faydası kanıtlanmıştır.