Doğum Sonrası Depresyon (Peripartum Depresyonu)

Doğum sonrası depresyon, hamilelik zamanı ya da doğumdan birkaç hafta sonra başlayan bir depresyon türüdür. Kadınların çok büyük çoğunluğu hormonlar sebebi ile hamilelik sırasında ya da doğumun hemen ardından duygusal değişim yaşarlar. Buna ‘hamilelik hüznü’ denir. Duygudurumdaki bu değişim kısa süre içerisinde, tedaviye gerek kalmadan kendi kendine düzelmektedir. Ancak bazı kadınlarda bu duygudurum değişimi Major Depresyon Bozukluğu tanısı alabilecek boyuta varabilmektedir.

Eğer bir kadın hamilelik sırasında ya da doğumun ardından dört hafta içerisinde depresif belirtiler gösterirse doğum zamanı başlangıçlı Major Depresyon tanısı alabilir.

Doğum sonrası depresyonunda anneler bebekleri sebebi ile olan yükün altında  eziliyorlarmış gibi ya da boşlukta hissedebilirler. Ayrıca bebeklerinden kopuk  hissedebilirler, bu durum da genellikle suçluluk hissetmelerine ve annelikten  keyif almamalarına neden olabilmektedir. Devamlı ağlamaklı halde dolaşma da  meydana gelebilir; kadınların duygulanımda dalgalanmalar ve yaşamdan zevk  alamama gibi belirtiler görülebilir. Bunların yanı sıra insanlardan uzaklaşma, öz  bakım yetersizliği, kontrolü kaybetme, kavgaya eğilim gösterme, evden dışarı  çıkmama gibi davranışsal belirtiler de çok sık meydana gelmektedir. 

HAMİLELİK/ ANNELİK HÜZNÜ NEDİR? 

Yeni doğum yapmış annelerde görülen normal sınırda olan hafif şiddette  depresyon, karamsarlık, mutsuzluk, duygusal dengesizlik, zihin bulanıklığı,  yorgunluk, tahammülsüzlük, yakınlara bağlılık, kolay ve sık ağlama şeklinde  ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle en fazla 15 gün sürer ve sosyal destekle  kaybolur. Annelik hüznünün en büyük sebepleri arasında doğum süreciyle ve  bebekle ilgili endişeler ve annelik rolünün kadına getirdiği sorumlulukların  farkındalığı gibi unsurlar yer alır. 

DUYGUSAL BELİRTİLER 

- Üzgün ve mutsuz hissetme 

- Suçluluk ve yetersizlik duygusu 

- Değersizlik hissi

- İlgi ve isteklerin azalması 

- Yaşamdan keyif alamama 

- Çok ağlama veya ağlayamama 

- Dengesiz bir ruh hali 

- Sinirli olma durumu (çabuk sinirlenme) 

- Cinsel isteksizlik yaşama 

DÜŞÜNCELERDEKİ DEĞİŞİM 

- Bebeğe ve/veya kendine zarar vermeye yönelik düşünceler yaşama - Kendini eleştirme 

- Kendini suçlama 

- Kötü anne olduğunu düşünme 

- Umutsuzluğa kapılma 

- Ölüm ve intihar düşünceleri 

- Başkalarından daha başarısız olduğu düşünceleri 

- Konsantrasyon bozukluğu 

- Karışık ve netleştirilemeyen düşünceler 

- Başkaları tarafından değersiz görüldüğü düşüncesi 

FİZİKSEL BELİRTİLER 

- Uyku bozuklukları 

- Yeme bozuklukları 

- Genel bir enerji kaybı 

- Yavaşlama veya yerinde duramama 

- Sinirli/ Gergin olma  

- Libido azalması ve cinsel ilişkiden soğuma 

DOĞUM SONRASI DEPRESYONA NELER NEDEN OLABİLİR? 

- Hamilelik sırasında yaşanan depresyon 

- Beklenmedik yaşamsal olaylar (ölüm vb.) 

- Planlanmamış gebelik 

- Erken ya da geç gebelik 

- Erken ya da geç/ istenmeyen evlilik

- Eşler arasındaki sorunlar (güvensizlik, iletişimsizlik vb.) 

- Cinsel travma öyküleri 

- Çok çocuğun olması 

- Daha önceki gebeliklerde depresyon geçirilmiş olması 

- Yüksek riskli bir gebelik yaşamış olması 

- Erken doğum, travmatik doğum 

- Kayıpla sonlanan gebelik ve doğum deneyimleri 

- Bebekte yoğun bakım ihtiyacının olması 

- Hayatında mücadele etmeye çalıştığı başka zorluklar olanlar - Sosyal desteğin yetersiz olması 

- Kadının ya da eşinin işsiz kalması 

- Daha önce yaşanmış olan travmalar 

- Birinci derece yakınlarda hamilelik ve doğum sonrası psikiyatrik öykü  yaşanmış olması 

- Erken anne-bebek ayrılığı (annenin bebeğinden fiziksel olarak ayrı kalma  durumu) 

DOĞUM SONRASI DEPRESYON TEDAVİSİ 

Tedavi, kadının semptom şiddet ve tipine göre değişir. Destek grubuna katılmak,  terapi almak ya da doğum sonrası depresyon ilaçları kullanımı tedavi için gerekebilir. Bu dönemde konuşarak tedavi çok büyük gelişim sağlar. Tedavisiz  bırakılan depresyon hem anne hem de bebek için tehlikelidir.