Doğumsal anomaliler - Dudak damak yarıkları

Dudak damak yarıkları toplumda her 1000 doğumdan birinde görülür. Dudak ve damak gelişimi intrauterin hayatın 4 ile 12. haftaları arasında tamamlanır. Bu dönemde çeşitli etkenler (akraba evliliği, genetik, A vitamini eksikliği, annenin hamilelik sırasında radyasyona mağruz kalması, uyuşturucu kullanımı, kontrolsüz ilaç kullanımı, anne veya babanın sigara kullanması, alkol kullanımı vs.) dudak-damak yarığı oluşmasına sebep olabilir.

Doğumla beraber en önemli problem beslenmedir. Aynı zamanda yarık damak parçalarının ve dudak ile burnun şekillendirilmesi amacıyla, doğumu takiben 1-2 gün içinde ortodontist tarafından aparey yapılır. Bu aparey ile yapılacak olan şekillendirmenin amacı hem dudak ve burun hem de damak operasyonu sırasında oluşacak olan skar dokusunu en aza indirmek ve bununla beraber ideal estetik ve fonksiyonu sağlamaktır.

Bebek 3-6 aylıkken dudak operasyonu yapılır. Bu sırada plak kullanılmaya devam edilir. Damak operasyonu 1 yaşlarında gerçekleştirilir.

Konuşma başlamadan konuşma terapisti ile irtibat sağlanmalı ve bebek konuşma eğitimi almalıdır, çünkü bu bebeklerde ağız-burun arasındaki açıklık nedeniyle bazı seslerin oluşması çok güçtür. Konuşma terapisine ne kadar erken başlanırsa bebeğin kelimeleri doğru telaffuz etmesi ve anlaşılır konuşmayı öğrenmesi o kadar kolay olur.
Ortodontistle 2. görüşme 5-6 yaş civarında olmalı, daimi dişler düzgün sürene kadar da bu birliktelik devam etmelidir. Dudak-damak yarıklı hastalarda; yarık hattında diş eksikliği, üst çene darlığı, üst çene geriliği, yarık hattından dolayı dişlerde konum bozuklukları görülebilir. Ortodontik tedavi ile dişlerdeki konum bozuklukları zamanında düzeltilebilir. Köpek dişlerinin sürmesi sırasında gerekli olduğu takdirde yarık bölgenin kemik grefti ile onarımı yapılır.

Tedavi ekibi; çocuk doktoru, ortodontist, diş hekimi, çene-yüz cerrahı, plastik cerrah, kulak-burun-boğaz uzmanı, konuşma terapisti, psikiyatri uzmanı, pedodontist (çocuk diş hekimi), ve prostodontist (diş protez doktoru) den oluşmaktadır.