Dudak-Damak Yarıklığı

Yarık dudak ve damak; hamileliğin ilk üç aylık döneminde meydana gelen, konjenital (doğuştan) bir ağız ve yüz şekil bozukluğudur. Dudak damak yarıklığı 1/750 oranında konjenital olarak görülen ve en sık rastlanan yüz anomalisidir.

Dudak Damak Yarıklığına Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Embriyolojik gelişim sırasındaki hücre transferinde meydana gelen gecikmeler, anatomik yapılarda yarıklara neden olmaktadır.

Yapılan araştırmalara bağlı olarak Dudak-Damak yarıklığına neden olan faktörler;

• Kromozomal bozukluklar,

• Geç ebeveyn yaşı (riski önemli ölçüde arttırmaktadır)

• Fetal büyümeyi bozan ve malformasyonlara neden olan çevresel ve kimyasal faktörler (sigara kullanımı, kurşun kirliliği, influenza (grip) ve rubella (kızamıkçık) virüsleri)

• B6 vitamin eksikliği,

• Folik asid eksikliği,

• Obezite

Dudak Damak Yarıklığına Bağlı Dil ve Konuşma Bozuklukları

Dudak damak yarıklı çocuklar, dil ve konuşma gelişimi açısından risk altındadırlar çünkü damak yarıklığı; dudak, sert damak, yumuşak damak, diş, burun gibi yapıların birinin ya da birden fazlasının yapısal olarak bozuk olmasına ve bu organların artikülasyon için gerekli olan hareketleri uygun bir biçimde yapamamasına neden olmaktadır. Bu yüzden çocukların erken dönemden itibaren bir ‘dil ve konuşma terapisti’ tarafından değerlendirilmeye alınmaları gerekmektedir.

Ameliyat sonrası dönemde mekanizmanın düzelmesi normal konuşmayı kolaylaştırır. Ancak yine de normal gelişimle kıyaslandığında bir gecikme söz konusudur. Yarık damaklı çocuklarda görülen en yaygın konuşma sorunları; konuşma sesi bozuklukları ve rezonans bozukluklarıdır.

• Konuşma sesi bozukluklarında genellikle konuşma sırasında ses atma işlemleri, var olan sesi başka bir sese dönüştürme işlemleri ve normal olmayan konuşma sesi üretimleridir.

• Hipernazalite ise; bireyin velofarengeal kapanma sorunundan kaynaklı olarak konuşması için gerekli olan akustik enerjiyi ağız boşluğuna iletememesinden dolayı ortaya çıkan bir rezonans bozukluğudur. Konuşmanın genelinde genizsi ses hakimdir.

Dudak Damak Yarıklığında Dil ve Konuşma Terapisi

Uzaman Dil ve Konuşma Terapisti doğumdan itibaren aile ile birlikte işbirliği kurmakta ve çocuğun dil ve konuşma gelişimini takip etmekte ve aileye önerilerde bulunmaktadır.

Dudak damak yarığında konuşma terapisinin başarısı, ekip çalışmasının varlığına bağlıdır. Plastik cerrah, kulak burun boğaz uzmanı, genetik, çocuk nörolojisi, konuşma terapisti, ortodontist, odyolog, psikolog, çocuk gelişim uzmanı bu ekibin parçalarındandır.