Duygu Kontrolü Nasıl Yapılır?
Yazar Saliha Kübra Kalkan • Psikolog • 13 Haziran 2021 • Yorumlar:
Önce ne hissettiğinizi fark etmelisiniz ki, ardından duygularınıza yön verebilesiniz. Hangi duyguların sağlıklı ve hangilerinin size zarar verebileceğini de işte bu duygu regülasyonu ile anlayabilirsiniz. Çünkü bir çok duyguyu yaşayabilen insan için, tıpkı sütün bozulması gibi temiz ve duru hissiyatlar da zaman içerisinde farklı ortam ve durumlarda değişimlere uğruyor; olması gerekenin dışına çıkıyor. Ancak eğer bu değişimin farkındalığını kazanabilirseniz, o zaman yönünü istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz!
Mesela “Onda varsa bende de olsun” anlamına gelen kıskanma, insani bir duygudur ve kişinin sağlıklı gelişimini destekler. Kardeşini kıskanan çocuk, bir sorunla karşılaştığında nasıl bir yöntem çizmesi gerektiğini düşünürken, aslında problem çözebilme kabiliyeti de gelişmektedir. Araya rekabet duyguları girdiği zaman, kişi başarıya ulaşmada ve ilerleme kaydetmede motivasyon da elde edebilir. Ancak eğer kıskanma duygusu hasetliğe dönüşürse ve “bende yoksa onda da olmasın, bende varsa kimsede olmasın” diyorsa kişi, orada durmak lazım. Çünkü bu duygular insanın içini kemirir ve zamanla hasta eder…
Hata yapabilme şansına sahip bir varlık olarak, pişmanlık duygusunu da yaşayabilme hakkına sahiptir insan. Fakat eğer kişi pişmanlık değil de suçluluk duygusunu daha fazla yaşıyorsa, bu durum bir çok psikolojik ve fiziksel sorunları beraberinde getirebiliyor. Her gün belli bir enerji miktarıyla güne başladığımızı var sayarsak, suçluluk duygusuyla bu enerji eriyip bitiyor; sadece yorgunluk bırakıyor geriye. Kısacası, suçluluk duygusu kişiyi hasta ederken; pişmanlık duygusu harekete geçiriyor, yeni başlangıçlar yapmayı sağlıyor.
Olaylara karşı bazen öfke duygusuyla müdahale edebilen kişi, eğer bu duygusunu ters giden bir şeyleri düzeltmek yerine, içinde bastırmayı tercih ederse, o biriken öfke, kin ve nefrete dönüşür. Özellikle insanın o naif ruhunu yıpratarak, mutsuz ve çözümsüz kişi durumuna getirir. Dolayısıyla sahip olduğumuz daha nice güzel duyguları olması gerektiği gibi, doğru zamanda işe yarar şekilde kullanma şansına sahipken onu bastırmayı, insancıl olmayan tarafıyla kullanmayı tercih etmek, öncelikle kişinin kendi bünyesine zarar veriyor. Ancak ne tür duygular içinde olduğunuza dair farkındalık kazanmak, duygularınızı düzenlemenizde en önemli faktördür. Dolayısıyla, duygularınızın başkalarına ve kendinize zarar verip vermediğini tahlil edin önce. Mesela kıskanma duygusu sizi gerçekten geliştiriyor mu? Yoksa içinizdeki hırs mı sadece? Ya da öfke ile hissettiğiniz anlaşılamama duygusu, sadece içinizde size acı mı veriyor (kin ve nefret gibi), yoksa kendinizi daha iyi ifade edip gerekli önlemleri almanıza mı katkı sağlıyor? Ardından, eğer hırs ile hareket ettiğinizin farkına vardığınızda mesela, hemen kendinizi toparlayabilmek ve onu olumlu bir duygu olan kıskanmaya çevirebilmek daha kolay olacaktır. Çünkü duygularınızın kontrolünü, duygularınızı fark ederek gerçekleştirebilirsiniz!