Duygu Kutusu

ÜSTÜNE ZİNCİR VURULMUŞ DUYGU KUTUSU

DUYGULARI BASTIRMA ŞEMASI

“Pandoranın kutusu nasıl kötülükle kaynıyorsa benim kutum da içime attığım duygularla kaynıyordu. Önceleri kutunun içine attığım duygularımın bir fırsat bulup gün yüzüne çıkmasından aşırı korkuyordum. Nasıl pandoranın kutusu açılınca dünyayı mahvederse; benim kutum da açılırsa benim dünyamı mahvedecekti. İçime attığım o duyguların ortalıkta başıboş gezdiğini düşünemiyordum bile. Bu benim kesinlikle sonum olurdu. İnsanlarla iyi kötü kurduğum ilişkilerimin hepsi alt üst olur, kimse bir daha beni yanında istemez, sevmezdi. Tabi ki bunu göze alamazdım. Ve son çarem kalmıştı, kutuyu zincirlemek ve ben de öyle yaptım. Artık çok huzurluyum. Bunları söylüyorum diye kurduğum ilişkilerimde beni sahtekâr görme sakın! Ben de isterdim duygularımı özgürce dışa vurabilmeyi. Örneğin, üzüntümü tebessümle saklamamayı, öfkemi içime atmamayı... Lakin küçükken bana duygularımı ulu orta ortaya çıkarmamam iyice tembihlendi. Nasıl mı? Küçük örnekler verebilirim: Ne zaman üzülsem “Her şeye ağlanmaz sil gözyaşlarını” dendi. Ne zaman öfkelensem “ Terbiyesizlik yapma! Büyüklerinle doğru düzgün konuş”. Ne zaman korktuğumu söylesem “ Sen de çok ödlek çıktın” denildi, alay edildi. Ben de haliyle duygularımı gizler oldum. Tabi ki bu süreç benim için de hiç kolay olmadı. Çocukça yaralar aldım, görmezden gelindim hatta yok sayıldım. Eee sonuçta yetişkin dertlerim yoktu benim. Kısaca ben duygularımı paylaşmamam gerektiğini çocukluğumda öğrendim. Ve onları ulu orta paylaşmaz olup sustum. Zaten kimse de neden sustun demedi. Sorun çıkarmazsan, ağlamazsan, öfkelenmezsen, üzüldüğünü söylemezsen ailen rahat bir nefes alır. Onlar için her şey yolundadır. Ben de uslu bir çocuk olup ailemin huzuru kaçırmak istemedim. Ve şimdilerde fark ediyorum ki; kimsenin huzuru kaçmasın diye ağzına zincir vurmuş çok tatlı bir insanım.”

Hayatınızda buna benzer yaşanmışlıklar yer alıyorsa, duygularınız görmezden gelindiyse, zararlı bulunduysa, ayıplandıysa kısaca kendinizi duyulmuş, anlaşılmış hiç hissetmediyseniz ve onları dış dünyadan sakladıysanız duygusal yoksunluklarla harmanlanmış duyguları bastırma şemanız oluşmuş olabilir.

Duyguları bastırma şeması nedir? Bastırılması güç öfkeyi bastırmaktan tutunda saklanması zor mutluluğu saklamaya kadar duyguları göstermeme halidir. Peki, bunun en uç noktası nedir derseniz kişinin kendi duygusuna kör, sağır olup boşlukta yaşamasıdır. (kopuk korungan modda yaşam sürmesi).

Duyguları bastırma şemasına teslim olduğunda kişi her zaman düz ve sakin olur. (mutlu da olmaz, üzüntüsünü de göstermez). Duyguları bastırma şeması varsa ve duygularını göstermemek için kendisini ortamlardan geri çekiyorsa bunun adı şema kaçınmasıdır. Ya da kişi duygularını kendisini zorlarcasına sürekli bahsetme gereği duyuyorsa buna da şemanın aşırı telafisi diyoruz. Uzun vadeli olarak düşündüğümüzde duyguları bastırma şeması hem kendi iç dinamiğimizi negatif yönde etkilerken hem de çevremizle doyumlu ilişki kurmamızı engeller.

Peki, içimizdeki bu şemayla nasıl baş edebiliriz? Duygularımızı önce kendimiz hissedip, anlayıp kabul etmekle başlayabilir ve bunları kabul edilebilir şekilde uygun miktarda paylaşabiliriz.

Eğer ki duygularınızı bastırma şemanız kendinizle bile yüzleşmenize engelse ve onun neticesinde ortaya çıkan ruhsal problemlerinizin olduğunu düşünüyorsanız bir şema terapistinden yardım alabilirsiniz.