Duygusal Açlık: Besin Seçimleri ve Beslenme Tedavisi

Duygusal açlığı, fizyolojik olarak doygunluk sağlanmasından bağımsız olarak duyguların etkisi ile hissedilen açlık döngüsü olarak tanımlayabiliriz. Duygusal açlığın doyurulması halinin kişinin hissettiği olumsuz duygularla mücadele etme amacı ile çoğunlukla seçtiği yüksek şeker, yağ içeren yüksek kalorili besinlerin tüketimi ile doygunluk sağlamaya çalışılmasıdır. Beslenme rutininde sağlıklı besin seçimleri konusunda yetersiz ve psikolojik ihtiyaçlara karşı duyarsız kalınarak sağlıksız aşırı besin tüketiminin psikolojik ve fizyolojik sağlığı olumsuz etkileyebileceği görülmektedir.

1 - Duygusal açlığın tedavisi ile ilgili olarak neler yapabiliriz ?

Öncelikle, açlık durumunuzu dikkatli bir şekilde inceleyerek duygusal mı yoksa fizyolojik bir açlık mı yaşadığınızı belirlemelisiniz. Fizyolojik açlık ve doygunluk vücut için gerekli ve normal bir süreçtir. Duygusal açlık ise kişi de sıklıkla tekrarlanan aşırı yeme ataklarına ve psikolojik/biyolojik olarak rahatsızlıklara sebep olabilecek bir durumdur. Diyetisyen ve psikologlar ile birlikte çalışılarak tedavi edilebilir.

2 - Hissedilen açlığın duygusal mı yoksa fizyolojik mi olduğunu nasıl anlayabiliriz ?

Fizyolojik açlık kendisini ağır ağır hissettiren, mutlaka belirli besinlerle beslenme ile tatmin edici bir durumgerektirmeyen, bir duygunun hissettirdiği bir yoksunluk değil de bedensel olarak hissedilen bir açlık durumudur. Ayrıca fizyolojik açlık sonucu tüketilen besinler ve miktarları konusunda pişmanlık hissedilmez ve suçluluk duyulmaz. Duygusal açlık durumunda da tam tersine belirli duyguların beslenme ile tatmini hedeflenir ve beslenme sürecinin sonunda çoğunlukla yoğun bir pişmanlık ve suçluluk yaşanır. 

3 - Duygusal açlık hissedenlerin sıklıkla tercih ettiği besinler hangileridir ? 

Duygusal açlık durumunda kişinin “rahatlatıcı besin”olarak tarif edebileceği besinlerin tüketildiği görülmektedir. Bunlar tamamen kişiye özel olabilir. Ancak genellikle yüksek oranda yağ veya şeker içeren yüksek kalorili ve paketli ürünler olarak örnek verebiliriz. Bir şekilde duygusal bir bağ kurulan veya tetikleyici durumla(reklamlar vb.) birlikte daha sık tercih edilebilen abur cuburlar (hazır, paketli besinler) denilebilir. 

4 - Duygusal yemenin vücut sağlığı üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkiler nelerdir ? 

Duygusal yeme sürecinde açlık ve tokluk durumlarının farkındalığı zorlanmaktadır. Kişiler, bu süreçte beslenme ile olumsuz duyguların etkilerinden kurtulma hatta olumlu duygular hissetmeye çalışma arayışında olabilmektedir. Bu durum alışkanlık haline geldiğinde belirli olumsuz duygulara karşı otomatik bir yeme durumu görülebilir. Bunun sonucunda da duygusal yeme sıklığı arttıkça sağlıklı vücut ağırlığının denetimi ve kontrolünde azalma görülmeye başlamaktadır. Alınan fazla kiloların vücut yağ oranını arttırması ile obezite başta olmak üzere çeşitli hastalıkların görülme sıklığı artmaktadır. 

5 - Diyetisyen ve psikolog desteği ile birlikte günlük yaşama dahil edilebilecek davranışlar neler olabilir ? 

Öncelikli olarak, duygusal açlığın farkında olunması ile duygusal yemenin sıklığı, bu süreçte tüketilen besinlerin türü ve miktarı üzerinde bilgi sahibi olabiliriz. Bu durumun nedenleri ve vücudunuzun sağlıklılık haline etkilerini detaylıca inceleyebiliriz. Sonrasında yeme ataklarının tekrarlanmasının önlenmesi amacıyla, olumsuz duyguların bastırılması veya onlardan kaçınmak yerine bu duyguları fark edebilmek, duygulara karşılık olarak besin tüketimini ilk tercih edilecek yol olmaktan çıkarmayı denemek önerilebilecek davranışlardır diyebiliriz.