Duygusal Yeme Nedir?

Duygusal yeme birtakım duygu durumlarına yanıt olarak meydana gelen bir yeme davranışı eğilimi olarak ifade edilmektedir. Duygusal yeme davranışı genellikle stres, endişe, korku, can sıkıntısı, üzüntü, yalnızlık veya yetersizlik duygularının hissedilmesinin sonucu olarak meydana gelir. Olumsuz duyguları bastırma isteği ile yemek yeme davranışı çarpışınca kendini güçlü hissetmek ya da unutmak için ortaya yemek yeme arzusu çıkar. Günlük yaşam olaylarının getirdiği stres ya da ani beklenmedik gelişen olaylar sorunda yaşanan yoğun duygulanım ile baş etmenin bir yolu olarak yemek yeme davranışını gözlemlemek mümkündür. Önceleri duygusal yeme, aşırı yeme davranışı gösteren bireylerle ilişkilendirilirken günümüzde diyet yapanlarda da duygusal yeme davranışı olabileceği ileri sürülmektedir. (Maggard, Shugarman, Suttorp, Maglione,2015)

Yemek yeme davranışını etkileyen pek çok faktör vardır. Ancak duyguların yemek yemeyi nasıl etkilediğini tahmin etmek zordur. Duyguların durumuna göre ya da bireyin karakteristik özelliklerine göre yemek yeme ve duygular arasındaki ilişki değişiklik gösterebilir. Fiziksel açlık ve duygusal açlık belirtileri birbirinden farklıdır. Fiziksel açlık durumunda bireyin midesinde bir kazınma, burukluk olmakta ve kan şekeri düşebilmektedir. Birey doygunluğa yedikçe ulaşmaktadır. Açlığı giderme davranışı, duygusal yeme davranışı olan bireyden farklıdır. Örneğin birey meyve, sebze vb. gibi enerji içeriği düşük bir besin veya atıştırmalıklarla açlığını giderebilir. Fiziksel açlık, aşamalı olarak gelişir. Kişi aç olduğu için yediğinde seçenekler daha fazla ve vasıflıdır. Yani sebzesi, et, tavuk ya da balığı, çorbayı, pilav veya makarnayı, yoğurdu içeren bir öğündür.

Duygusal açlıkta ise tam tersi bir durum söz konusudur. Duygusal açlık aniden başlamakta ve fiziksel belirti vermemektedir. Birey ne bulursa onu yemekte ve daha çok enerji değeri yüksek besinleri tercih etmektedir (Sevinçer, Konuk, 2013). Duygusal açlık hemen tatmin edilmesi gereken bir durumdur. Fakat fiziksel açlık bekleyebilir. Mide dolu olduğu halde duygusal bir ihtiyacı karşılamak için yiyorsa büyük ihtimalle yemeye devam eder. Ama aç olduğu için yiyorsa doyduğunda duracaktır. Duygusal yemek yeme sendromu, sonrasında suçluluk duygusu bırakır. Fiziksel açlık bırakmaz.

Duygusal yemenin nedenleri; 

-Yalnızlık, ilgi ve sevgi ihtiyacı, negatif duygulardan kurtulmak.

-Pozitif duygulardan kaynaklanan aşırı yeme. (kutlamalar)

-Kendimizi kötü hissettiğimizde negatif duygulardan kurtulmak için kendimizi yemek yemeye veririz. Daha sonra her negatif duygumuzda o duygudan kurtulmak için yemek yemeye başvururuz ve böylece bir kısır döngünün içine düşmüş oluruz.

-Kutlamalar gibi ödül amaçlı yenilen yemeklerden sonra gelen pozitif duygu hissi kişiyi bir süre sonra tekrar o duyguyu yaşaması için yemek yemeye sevk eder.

Kendinizle ilgili asıl keşfetmeni gereken şey kendinizi bir anda yemeğin içinde bulduğunuz anın öncesinde ne düşündüğünüz ve ne hissettiğinizdir. Çünkü o düşünce ve duygular sizi bir sonraki aşamaya yani yeme davranışına sevk etmektedir. Diğer önemli nokta ise; yemeği neyin yerine koyduğunuzdur. Ancak, bazı duygusal yeme ataklarının temelinde kronik stres, depresyon, panik atak, yeme bozuklukları gibi psikolojik sorunlar yatabilir bu tür durumlarda, konusunda uzman bir psikolog ya da psikiyatrın yardımı alınmalı, gerekirse tıbbi destek verilmelidir.