Duyu Bütünleme Bozuklukları
Yazar Rabia Bulut • 13 Şubat 2023 • Yorumlar:
Gün boyunca duyularımızdan gelen bilgileri işliyoruz. İster işe metro yolculuğumuzun gürültüsü ve görsel yoğunluğu, ister yediğimiz yemeklerin tadı ve kokusu olsun. Görme, koklama, dokunma, ses, tat alma gibi 5 duyumuzun farkındayız ama 2 ek duyu daha olduğunu biliyor muydunuz?
Propriosepsiyon (vücut farkındalığı)
Eklemlerimizde ve kaslarımızda, beynimize uzuvlarımızın uzayda nerede konumlandığını söyleyen reseptörler vardır.
Vestibüler (hareket)
İç kulakta bulunan vestibüler reseptörler, beyne vücudun hareketi hakkında bilgi sağlar.
Çoğu çocuk, normal davranışsal tepkiler üretmek için çevrelerindeki dünyadan gelen duyusal girdileri kolayca işler. Bu bilgiler doğru bir şekilde işlenmediğinde veya ‘bütünleştirilmediğinde’ bir çocuğun günlük aktivitelerini gerçekleştirme yeteneği etkilenebilir.
Çocuğumun Duyusal İşleme Bozukluğu olup olmadığını nasıl anlarım?
Bir çocuk, etrafındaki dünyadan gelen duyusal bilgileri işlemekte güçlük çekiyorsa, davranışları birçok yönden etkilenebilir. Tam akademik potansiyellerine ulaşamamaları, sosyal etkileşimleri zor bulmaları ve yüzme, tatiller veya sinemaya gitmek gibi aile etkinliklerini rahatsız edici bulmaları daha az olasıdır. Aşağıda, Duyusal İşleme Bozukluğunun çocuğunuzda kendini gösterebileceği yolların bazı açıklamaları verilmiştir:
Dokunsal zorluklar (dokunma)
Bunlar, yapışkan veya kirli ellerden tiksinme, ayakkabı veya çorap giymeyi istememe, kıyafetleri kaşıntılı bulma, belirli yüzeylere ve kumaşlara dokunmaya ilgi duyma, saçlarının yıkanmasını veya taranmasını sevmeme veya dokulu yiyecekleri sevmeme şeklinde gösterilebilir.
Proprioseptif zorluklar (uzayda oldukları yerde)
Bu, ağır giysiler veya paltolar gibi altına sarılmak için ağır eşyalar arayan bir çocuk aracılığıyla kendini gösterebilir. Sınıfta kıpır kıpır görünebilirler ve sürekli hareket edebilirler.
Vestibüler zorluklar (hareket)
Dönme, sallanma gibi hareketlerden kaçınabilirler veya yükseklik korkuları olabilir veya bunun tam tersi olup bu duyumları arzulayıp her fırsatta bu faaliyetlere girişebilirler.
İşitsel zorluklar (işitme)
Bu, örneğin oyun alanında veya yüzme havuzunda yüksek seslere karşı aşırı duyarlılığı içerir. İşitsel duyulara az duyarlı olan çocuklar, etraflarındaki dünyaya dikkat eksikliği yaşıyor gibi görünebilir, yani isimleri söylendiğinde fark etmeyebilirler.
Bir uzman, bir çocuğun duyusal bilgileri nasıl işlediğini ve bunlara nasıl yanıt verdiğini belirlemeye yardımcı olabilir. Zorluk alanları belirlendikten sonra, bunları ele almak için stratejiler ve teknikler uygulanır. Ergoterapinin amacı, duyulara uygun tepkileri aktif, anlamlı ve eğlenceli bir şekilde teşvik etmektir.
Ergoterapi seansları sırasında, terapist, çocuğun sürekli olarak yapılandırılmış aktivitelerle çocuğa rehberlik eder.
Duyu bütünleme bozuklukları tedavisi haftada 1 defa da etkili olacak bir tedavi değildir aksine gerçekten etkili olması için okul, ev ve terapi seanslarını içeren 7/24 bir yaklaşım olması gerekir. Biz, çocuğunuzun duyusal zorluklarını açıklamak için evinizde sizinle birlikte çalışacak ve bunlar üzerinde çalışmak için teknikler ve stratejiler öğreteceğiz. Buna bazen ‘duyusal diyet’ denir. Çocuğunuzla düzenli olarak etkileşimde bulunan öğretmenlere de fikir vereceğiz.