El Titremesi (TREMOR) Ellerim Neden Titriyor? Normal Mi? Nasıl Tedavi Edilir?

Titreme Nedir?

Titreme (tremor), vücudun bir veya daha fazla bölgesinin sallanıyormuş veya titriyormuş gibi görünmesine neden olan istemsiz, ritmik kas kasılmalarıdır. En sık el titremesi görülür ve genellikle stres veya yorgunluktan kaynaklanır, ancak bazen titreme çeşitli sağlık sorunlarına da işaret edebilirler.

Kimi için el titremesi önemsiz bir durumken kiminin en basit günlük işlerini gerçekleştirmesini bile zorlaştırabilir.

Aslında hemen herkes hareket ederken veya belirli bir duruşu korurken hafifçe titreyebilir. Bunlar genellikle o kadar küçüktür ki kişi bunları görmez veya fark etmez. El titremeleri, kişi ellerini vücudunun önünde düz tuttuğunda veya stresli ya da endişeli olduğunda daha belirgin olabilir.

Titreme çoğunlukla ellerde olsa da kollar, bacaklar, gövde, baş gibi diğer vücut bölgelerinde de ortaya çıkabilir, bazen titrek bir sese neden olabilen gırtlak bölgesi de etkilenebilir

Titreme tipleri Nelerdir?

Titreme tipleri çeşitli olabilir, önemli olan hangi durumda titremenin ortaya çıktığıdır.

İstirahat titremesi (tremoru): Bunlar, özellikle eller kucakta dinlenirken veya yürürken el kasları gevşediğinde ortaya çıkar. Çoğunlukla baş parmağın işaret parmağı üzerinde gidip gelmesi ve avuç içinin yukarı aşağı dönmesi şeklinde olan bir titremedir. Bu titreme tipik olarak Parkinson hastalığında görülür, ancak Parkinson tanısını koymak için hareket yavaşlığı, eklem tutukluğu ve başka kriterlerin de olması aranır.

Hareket halinde titreme (Aksiyon tremoru): Bunlar, istemli hareket sırasında veya bir pozisyonu koruma esnasında ortaya çıkan titremelerdir.

El titremesininedenleri nelerdir?

Titreme normal fizyolojik durumlarda görülebileceği gibi nörolojik hastalıklarla veya diğer sistemik hastalıklarla ya da bazı ilaçlarla ilişkili olabilir.

1. Artmış Fizyolojik Titreme
Artmış fizyolojik titreme belki de en sık gözlenen postüral tremordur. Genellikle vücudun her iki elde ve parmaklarda olur.

Bazı durumlar artmış fizyolojik titremeyi kötüleştirebilir;

• stres

• kaygı

• yorgunluk

• uyku eksikliği

• aşırı kafein alımı

• kuvvetli egzersiz

• aşırı aktif tiroid

Artmış fizyolojik titreme, mesleki veya diğer faaliyetleri için ince kas koordinasyonuna ihtiyaç duyulduğu durumlar dışında tıbbi tedavi gerektirmez.

2. Titremenin İlişkili Olabileceği Nörolojik Hastalıklar

Beynin hareketi kontrol eden derin kısımlarındaki anormalliklerden kaynaklanabilir.

Esansiyel Tremor :Esansiyel tremor (ET) en yaygın hareket bozukluğudur. İyi huylu esansiyel tremor, ailesel tremor veya kalıtsal tremor olarak da bilinir. ET'li hastalar ellerinde, başlarında, seslerinde veya diğer vücut kısımlarında titreme yaşayabilirler. Bu durum genellikle yetişkinlikte başlar ve yaşla birlikte çok yavaş da olsa ilerleyebilir. Titreme tipik olarak en çok elleri öne uzatırken veya bir fincan tutarken, kaşık kullanırken veya yazı yazarken fark edilir. Titreme genellikle eller/kollar tamamen gevşediğinde, örneğin kucakta dinlenirken durur. Stres genellikle titremeyi geçici olarak kötüleştirir. ET'nin nedeni bilinmemektedir, ancak hastaların yarısından fazlasında titreme olan başka bir aile üyesi vardır. ET için tanısal bir test yoktur. Bununla birlikte, doktorunuz titremeyi kötüleştirebilecek tiroid hastalığı gibi diğer durumlar için kanınızı test edebilir. Bazı ilaçlar da titremeyi kötüleştirebilir.

Parkinson hastalığı (PH): Titreme dışında eklem katılığı( tutukluk) ve hareket yavaşlığı gibi diğer hareketle ilişkili belirtilerin yanı sıra hareketle ilişkili olmayan uyku bozukluğu, kabızlık, koku duyusunda kayıp gibi belirtilerin birarada bulunduğu bir hastalıktır. Titremesi olan Parkinson hastalarının yaklaşık %75'inde istirahat tremoru geri kalanında aksiyon tremoru veya ikisi bir arada görülebilir. Titreme genellikle vücudun bir tarafında başlar ve bir süre sonra karşı tarafa geçebilir. Titreme, stresli veya duygusal dönemlerinde daha belirgin hale gelebilir.

İnme: İnmeden sonra, etkilenen bölgeye bağlı olarak çeşitli titremeler görülebilir. Bazal gangliyonların hasar görmesi kişide istirahat tremoruna neden olurken, beyinciğin hasar görmesi intansiyonel tremora (el hedefe yakalşırken artan titreme) neden olur.

Multipl skleroz (MS): MS'li birçok kişi bir dereceye kadar titreme yaşar. Bu durum genellikle hastalık, merkezi sinir sisteminin hareketi kontrol eden yollarındaki bölgelere zarar verdiğinde gelişir.

Travmatik beyin hasarı (TBH): TBH'nin bir sonucu olarak ortaya çıkan titremeye travma sonrası titreme (posttravmatik tremor -PTT) denir. Nadiren görülür.

Distoni: Distonisi olan kişilerde ortaya çıkan titremeler çoğunlukla sarsıntılı ve düzensiz, öngörülemez ve aritmiktir. Distonik kasılmaya ikincil ortaya çıktığı için distonik tremor denir.

Diğer nedenler:
Aşağıdaki durumlar da el titremesine neden olabilir:

• alkol kötüye kullanımı veya yoksunluğu

• cıva zehirlenmesi

• hipertiroidizm

• karaciğer veya böbrek yetmezliği

• stres, kaygı veya yorgunluk

• travma sonrası stres bozukluğu gibi psikiyatrik durumlar

• kalıtsal ataksi veya frajil X sendromu gibi kalıtsal dejeneratif bozukluklar

• İlaçlar (bazı astım ilaçları, bazı antidepresanlar ve duygudurum dengeleyiciler, epilepsi ilaçları (valproat), prokainamid gibi anti-aritmik ilaçlar, kanser ilaçları, siklosporin gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, kortikosteroidler, bazı antiviral ilaçlar, spesifik antibiyotikler, amphetamin) 

Ellerin titremesi normal midir?
Herhangi bir hastalığı olmayan normal kişilerde de eller titreyebilir. Bu durum özellikle kişi stresli veya endişeli hissediyorsa ya da yetersiz uyku almışsa geçerlidir.

Bir kişinin günlük hayatını etkilemeyen hafif el titremeleri genellikle endişe kaynağı değildir. Bununla birlikte, günlük aktivitelerini engelleyen şiddetli veya kalıcı el titremesi varsa, nedenini araştırması için bir hareket bozukluklarında uzmanlaşmış nöroloğa görünmelidir.

Ellerin titremesi nasıl durur?

1. Yaşam tarzı değişiklikleri: Artmış fizyolojik tremoru olan kişilerde el titremelerini azaltmaya yardımcı olabilecek bazı yaklaşımlar şöyle sıralanabilir;

• şiddetli egzersizden kaçınmak

• aşırı alkol tüketiminden kaçınmak

• kafein ve amfetamin gibi uyarıcılardan kaçınmak

2. Altta yatan durumların tedavisi: Hipertiroidizm veya alkol yoksunluğu gibi altta yatan bir durum nedeniyle ortaya çıkan el titremeleri tipik olarak uygun tedavinin ardından düzelir.

3.Psikolojik teknikler: Anksiyete veya panik atak nedeniyle titreme yaşayan kişiler, farkındalık ve nefes egzersizleri gibi rahatlama tekniklerini uygulamaktan fayda görebilirler.

4. İlaçların değiştirilmesi: İlaç kullanırken titreme yaşayan bir kişi yan etkiyi doktoruna bildirmelidir. Doktor ilaç dozajını ayarlayabilir veya kişiyi farklı bir ilaca geçirebilir.

5.Fizik tedavi: Fizyoterapist kas kontrolü, işleyişi, koordinasyonu ve gücü geliştirmek için egzersizler öğretebilir

6. Mesleki terapi: Bir ergoterapist, titreme ile yaşayan kişilerin olağan günlük aktivitelerine devam etmelerine yardımcı olabilir.

Ne zaman doktora görünmeli?

Ellerinde veya vücudunun diğer bölgelerinde aniden titreme gelişen herkes teşhis için doktoruna görünmelidir. Bir doktorun, bazıları acil tıbbi tedavi gerektirebilecek daha ciddi nedenleri ekarte etmesi gerekecektir.

Belli bir hastalığa ya da tıbbi duruma bağlı titremeleri olan kişiler, titremeler kötüleşirse veya günlük yaşamların etkilemeye başlarsa hareket bozukluklarında uzmanlaşmış nöroloğa görünmelidir.

Botulinum Toksin Enjeksiyonu
Botulinum toksini bölgesel olarak aşırı aktif kasları felce uğratarak titreme kontrol edilebilir. Özellikle ses ve baş titremelerinin tedavisinde faydalı olabilir. Ancak, el titremeleri için botulinum toksin enjeksiyonları parmaklarda güçsüzlüğe de yol açabilir. O nedenle konusunda deneyimli bir nöroloğun uygulaması gerekir.

Cerrahi Tedavi
İlaç ve diğer tedavilerin etkisiz kaldığı ciddi vakalarda, derin beyin stimülasyonu (DBS) veya radyofrekans ablasyonu gibi cerrahi seçenekler önerilebilir.

DBS ameliyatında beyin cerrahı göğsün üst kısmındaki derinin altına küçük bir jeneratör yerleştirir. Bu jeneratör, beynin bazı istemsiz hareketleri koordine eden ve kontrol eden kısmı olan talamusa yerleştirilen elektrotlara elektrik sinyalleri gönderir. Gönderilen sinyaller titremeye neden olan aşırı aktif hücre grubunun anormal davranışlarını düzenler.