Eliminasyon Diyeti
Yazar Aslıhan Şahiner • Diyetisyen • 30 Kasım 2022 • Yorumlar:
-
Eliminasyon diyeti, inflamasyonu bastırarak bağırsak florasını iyileştirir.
-
Bağırsaktaki bağlar her 2-4 gün arasında yenilenir.
-
1 Haftada tüm duvar yenilenir. Fonksiyonel yağ, lif ve fitonütrientler bu duvarı güçlü kılar.
-
Süt - Süt Ürünlerinden ve glutenden ve diğer antibesinlerden eliminedir.
3 HAFTA BOYUNCA;
-
Hastanın beslenmesinden potansiyel besin uyaranları çıkarılır.
-
Hastanın semptomlarında hızlı gerileme görülür.
-
İnflamasyonun sakinleşmesiyle kronik immün aktivasyon azalır.
-
3 Hafta sonrasında beslenmeden çıkarılan besinler, yeniden tanıtılır.
UZAK DURULMASI GEREKEN
-
ALKOL
-
SIĞIR ETİ
-
ÇİKOLATA
-
KAHVE, SOFT İÇECEKLER, ÇAY
-
MISIR
-
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ
-
GLUTEN İÇEREN TAHILLAR
-
FISTIK
-
İŞLENMİŞ ET TÜREVLERİ
-
KABUKLU DENİZ ÜRÜNLERİ
-
SOYA VE SOYA ÜRÜNLERİ
-
ŞEKER (BEYAZ ŞEKER, YÜKSEK FRUKTOZLU MISIR ŞURUBU, KAHVERENGİ ŞEKER, SÜKROZ vs
SERBEST GIDALAR
-
BİTKİSEL SÜTLER; Badem sütü, Hindistancevizi sütü
-
BALIK
-
MEYVELER (ÖZELLİKLE LİSTEDE BELİRTİLEN)
-
GLUTEN İÇERMEYEN TAHILLAR
-
SAĞLIKLI YAĞLAR
-
KABUKLU KURUYEMİŞ (FISTIK HARİÇ)
-
TAVUK VE KÜMES HAYVANLARI
-
TOHUMLAR
-
SEBZELER
GLUTEN İÇEREN TAHILLAR, UNLAR VE NİŞASTALAR
-
Arpa
-
Bulgur
-
Kuskus
-
Durum buğdayı ( makarnalık buğday)
-
Siyez
-
İrmik
-
Malt- (malt içecekleri, extraxt, tatlandırıcı, şurup, sirke vs. )
-
Yulaf ( Yulaf kepeği , yulaf şurubu*)
-
Arpa şehriye
-
Çavdar unu
-
Buğday glüteni ( beyaz ekmek )
-
Kavuzlu buğday
-
Tüm buğday çeşitleri ( kepek,∙ nişasta.. )
GLUTENSİZ TAHILLAR, UNLAR VE NİŞASTALAR
-
Amaranth unu
-
Fasulye unu (nohut, fava)
-
Karabuğday, karabuğday kabuğu çıkarılmış tane
-
Chia çekirdekleri
-
Mısır (darı), mısır unu
-
Keten, keten tohumu
-
Yağlı tohumlar, Fındık, badem ceviz ve fındık unu (badem, hindistan cevizi, fındık)
-
Bezelye unu
-
Patates unu, patates nişastası
-
Kinoa
-
Pirinç (tümü), pirinç kepeği
-
Soya unu
-
Teff
GLUTENSİZ TAHILLAR; Eliminasyon diyeti süresince izin verilir. İnsülin Direnci Durumunda Dikkat !! İÇECEKLER; Kahve, alkol, tüm hazır içecekler ve süt eliminasyon diyeti süresince yasaklanır. !!! Hastalar kafeinsizliğe bağlı olarak baş ağrısı ve yorgunluk yaşabilir.
FONKSİYONEL YAĞLAR
• İnflamasyonu baskılar.
• Kan şekerini dengeler.
• Tatlı krizlerini engeller.
-
Zeytinyağı; HDL yükselterek, oksidatif hasarı engeller.
-
Hindistancevizi Yağı; MCFA içeriğiyle depolanmaksızın enerji metabolizmasında kullanılır; enerji üretimi için keton parçalara dönüştürülür.
-
Avokado Yağı; Antioksidan, potasyum, magnezyum, folat, kolin ve glutatyon kapasitesi yüksektir.
-
Ghee/Sade Yağ; Süt proteinlerinden tamamen eliminedir. SCFA içeriği nedeniyle kolay sindirilirler. Sindirim enzimlerinin salınımını da uyararak sindirimi kolaylaştırırlar. İçeriğindeki bütirik asit nedeniyle antiviraldir.
-
Susam Yağı; Karaciğer fonksiyonlarında ve inflamasyonun baskılanmasına yardımcıdır.
-
Yağlı Tohumlar; Fonksiyonel yağ kaynağıdırlar. Alerjen oldukları tespit edildikleri durumda diyetten hemen çıkarılırlar.
SEBZELER ve MEYVELER
-
Renkli sebze ve meyveler;
-
Phytonutrientlerden zengindir.
-
Antioksidanlardan zengindir.
-
İnflamasyonu baskılar.
-
Meyve tüketimi kontrollü ve beraberinde protein ile birlikte olmalıdır.
-
NAR – DETOKSİFİKASYON
-
YABAN MERSİNİ – EN GÜÇLÜ ANTİOKSİDAN
-
ELMA – İNFLAMASYONU BASKILAR
-
Kuru meyve ve asidik meyve tüketimi sınırlandırılabilir.
BAHARATLAR
-
Tüm baharatlara izin verilir.
-
SİNDİRİM İÇİN; Kırmızı Biber, Kişniş, Zencefil, Tarçın, Kimyon, Dereotu, Nane
-
ANTİMİKROBİYAL; Karanfil, Kekik, Biberiye
-
ANTİINFLAMATUAR; Zerdeçal
-
Ev yapımı soslar ve sirkeye izin verilir.
DİE OFF
• Die-Off sendromunda; tedavi esnasında hızla ölen bakteriler, mantarlar veya mayalar; lipopolisakkaritler (LPS) olarak bilinen toksinleri bağırsaklara salgılarlar.
• Bağırsak astarı geçirgen veya sızdırıyorsa, bu zehirler kan dolaşımına geçer.
• Toksinler vücutta dolaştığı bu süreçte kişilerin kendilerini daha iyi hissetmeden önce, kendilerini daha kötü hissetmelerinin ya da daha iyi-kötü his dalgalanmalarının nedeni budur.
Die-off BELİRTİLERİ :
Ateş
Kas Ve Eklem Ağrıları
Yorgunluk, Titreme
Baş Ağrıları Ve Migren Boğaz Ağrısı
Kurdeşen, Kaşıntı, Deride Döküntüler
Yoğun Tatlı İsteği
Fazla Mukus
Beyin Sisi
Artan İshal, Kabızlık, Şişkinlik Ve Gaz
Hiperaktivie, Artan Öfke- Anksiyete , Sinirlilik
Ter Veya Gaitada Kötü Koku
Die Off Semptomlarını Azaltma Yöntemleri
1. Probiyotikleri yavaş yavaş veya ileriki aşamalarda eklemek; Bu sayede vücudu tolere edebileceği seviyede toksik yüke maruz bırakmış oluruz.
2. Detox için karaciğeri destekleyecek Smoothie / Çay tariflerini diyete ilave etmek :
Smoothie : Kereviz Sapı, Salatalık, ½ Elma, 1 Çay Kaşığı Spirulina, Zerdeçal, Limon Suyu
Çay 1: 1 Tutam Top Karanfil, 5-6 Tane Top Karabiber, 1 Kabuk Tarçın İle Havanda Dövülerek Parçalara Ayrılır. Bir Tea Bag Poşetinde 1 Litrelik Sıcak Suya Salınıp, Tüm Gün İçirilsin.
Çay 2: Devedikeni (Milk Thistle) Çayı
3. Aromaterapik Sıvı Desteği : 2 Damla Nane Yağı + 2 Damla Limon Yağını ; 500 Ml Suya Damlatıp - Tüm Gün İçilsin. Ya da 1 Lt. Suya 2 Damla Karanfil Yağı Damlatıp, Tüm Gün İçilsin.
4. Terlemek : Sauna- Buhar Banyosu Yapmak Toksin Atımını Hızlandırır.
Gerekli durumlar LEKTİN, HİSTAMİN ve benzeri potansiyel uyaranlarda beslenmeden çıkarılır.
Mast hücrelerinde üretilip depo edilen histamin; kaşıntı, hapşırma, astım, baş ağrısı, kızarıklık, kulak çınlaması gibi semptomları yaratabilmektedir.
Histamin intoleransını düşündüren durumlarda Histaminsiz Diyet Protokolü uygulanabilir.
Tahıllar ve kuru baklagillerde bulunan lektinler; ince bağırsaklar boyunca uzanan sıkı bağları parçalayabilme özelliğine sahiptirler.
FİTİK ASİT:
Tüm tahıl, baklagiller ve kuruyemişler gibi tohumların da türünü devam ettirebilmek için filizlenmesi gerekir. Ancak uygun şartlar oluşana kadar kendini fitik asit sayesinde korur. Birçok bitki hücresinde depo halinde bulunan fosfordur. Fitik asit ise bitki için yararlı ise de bizim sindirim sistemimizde fitaz enzimi yoktur. O nedenle Ca, Fe, Zn, Mg, Cu, Mn gibi minerallerle bağ oluşturup bu minerallerin emilimini azaltır
Bakteriyel fitaz özelliği gösterenler; Escherichia Coli, Bacillus Subtilus, Candida Crusei, Aspergillus♣ Fumigatu
KURUBAKLAGİLLLERİ VE TAHILLARI FERMENTE ETME YÖNTEMİ
Evde yapabileceğimiz en basit fitat parçalama işlemi fermantasyondur. Fermantasyon ön sindirimdir. Dolayısıyla zor sindirilen kuru baklagil ve tahılları ön sindirimden geçirmiş oluyoruz. Öncelikle yıkadığımız baklagili içme suyuyla ıslatıp, bu şekilde 24 saat bekletiyoruz. Mevsim yazsa, ekşimemesi için buzdolabına koymakta fayda var. Arada bir gerekli görülürse suyu değiştirilmelidir. 24 saatin sonunda ıslatmış olduğumuz baklagili iyice yıkayıp süzüyoruz. Islatma kabına tekrar içme suyu doldurup bu sefer içerisine bir su bardağı da peynir altı suyu ilave ediliyoruz. Peynir altı suyu takviyesiyle yeniden ıslatılan baklagilleri tekrar 24 saat bekletiyoruz. Sürenin sonunda baklagilleri ya da tahılları süzerek kullanabiliriz
FİLİZLENDİRME YÖNTEMİ
Filizlendirilecek olan bakliyat veya tahılın kabuklu olması gerekir. İyice yıkanmış tohumlar geniş bir kaba alınır. Üzerini birkaç parmak geçecek kadar taze su eklenir ve 24 saat suda bekletilir. Daha sonra suyu tamamen süzülerek çimlendirmenin yapılacağı kaba veya kavanoza aktarılır. Üzerine bir tülbent örtülür ve günde 2 defa sabah ve akşam olmak üzere tohumlar sudan geçirilir ve tamamen süzüldükten sonra üzeri tülbentle örtülür. Direkt güneş ışığı almayan aydınlık bir yerde bekletilir. Çimlendirmenin püf noktası tohumları sürekli nemli tutmaktır. Tohumun cinsine göre 3 ile 5 gün arasında filizlenme gerçekleşir. Filizler tohumun boyuna ulaştığı veya 1 santim olduğu zaman kullanabilirsiniz. Tohumu ve filizi birlikte yenir.
Mercimek: 8-14 saat suda bekletilir, 1 günde filizlenir. Kırmızı, siyah ya da yeşil mercimek kullanılabilir. Küçükler daha hızlı filizlenir.
Börülce: 12-14 suda bekletilir, 1 günde filizlenir. Güçlü lezzeti nedeniyle karıştırılarak yenmesi tavsiye edilir.
Nohut: 12-18 saat suda bekletilir, filizlenme 1,5 gün ya da daha fazla sürebilir.
Susam: 8-14 saat suda bekletilir, 1-1,5 günde filizlenir. Kavrulmamış susam kullanılır. Filizlendirme ve saklama süresi 1,5 günü geçmemelidir
Ayçekirdeği: 8-14 saat suda bekletilir, 18 saatte filizlenir. Kavrulmamış çekirdekler kullanılır. Suda bekletme süresinin sonunda kabukları ayıklanır.
Arpa: 8-14 saat suda bekletilir, 1-1,5 günde filizlenir. Kabuksuz arpa kullanılır.
Karabuğday: 15-20 dakika suda bekletilir, 1-1,5 günde filizlenir. Kavrulmamış karabuğday kullanılır. Yulaf: 8-14 saat suda bekletilir, 1-1,5 günde filizlenir. Kabuksuz yulaf kullanılır.
Pirinç: 12-18 saat suda bekletilir, 1 günde filizlenir. Kahverengi işlenmemiş pirinç kullanılı
Çavdar: 8-14 saat suda bekletilir, 1-1,5 günde filizlenir.
Badem: 10-14 saat suda bekletilir, 1 günde filizlenir. Kavrulmamış badem kullanılır. Filizlendirme ve saklama süresi 2 günü geçmemelidir.
ET KEMİK SUYU TARİFİ
Bağırsak duvarının iyileşmesinde kemik suyunun rolü çok büyüktür. Kemik suyunun yapısında bol miktarda bulunan jelatin, doğal yağlar, mineraller, vitaminler ve amino asitler bağırsak duvarının tedavisinde son derece önemlidir.
Malzemeler: Mümkün Olduğu Kadar İlikli Kemik (bağ dokularıyla birlikte, ortadan kırılmış kuzu veya dana kemiği)
Yapılışı: Bütün kemikleri büyükçe bir tencereye doldurunuz. Önce suda yarım saat kadar bekletin ve kanlı suyunu dökün. Sonra filtre edilmiş suyu kemikleri örtecek kadar doldurunuz. Kaynamaya başlayınca üstündeki kef adı verilen tabakayı alınız. 2-3 saat kaynatınız ve soğutunuz. Kemiklerin iliklerini, etli kısımlarını ayıklayınız ve çorbada kullanmak üzere dolaba kaldırınız. İlikleri ve etleri alınmış kemiklerin olduğu tencereyi ağzına kadar filtre edilmiş suyla doldurunuz. İçine doğal tuz, tane karabiber, defne yaprağı ve sirke ekleyin, kaynamaya bırakın. (Sirke konmasının sebebi kemiklerdeki mineralleri sökmesi içindir) Aroma vermesi için içine soğan, sarımsak ve çeşitli sebzeler de atabilirsiniz. Kaynayınca ocağı kısın ve çok kısık ateşte en az 8-10 saat kaynatın. Pişme süresi bittikten sonra soğumaya bırakın. Ilıklaştıktan sonra, et-kemik suyunu büyük bir kepçe ile alın, cam kaplara süzgeçle süzerek doldurun ve soğuyunca buzdolabına kaldırın
TEKRAR TANITIM;
• Her seferinde tek bir besin denenmeli.
• Denenen besine ait semptom yoksa diğer besine geçilir.
• Denemeler arasına 2’şer gün ara ile olmalı.
• Hangi besin ile başlanacağı önemsizdir.
Denenen besine ait semptom varsa; 3-6 Ay boyunca o besinin eliminasyonuna devam edilir.
ELİMİNASYON DİYETİ ÖRNEK PROGRAM
Sabah:
2 Adet Yumurta (Haşlama, Rafadan, Omlet, Menemen ya da Tereyağı/Zeytinyağı ile Tavada)
+ Zeytin + Ceviz + Yeşillik
Öğle:
Kemik veya Tavuk Suyu Çorbalar veya Etli Sebze Yemeği veya Zeytinyağlı Sebze Yemeği veya Izgara Tavuk, Balık, Et veya Ton Balığı
+ Salata (Limon, Zeytinyağı ve Avokado ile)
İkindi: (Çok aç hissedildiği taktirde)
Açık Çay / Yeşil Çay / Kahve + 1 Tatlı Kaşığı Hindistan Cevizi Yağı
+ 1 Adet Taze Meyve veya Hindistan Cevizi veya Badem/Fındık/Ceviz
Akşam:
Kemik Suyu Çorba
+ Etli Sebze Yemeği veya Zeytinyağlı Sebze Yemeği veya Izgara Tavuk, Hindi, Balık, Et, Köfte veya Ton Balığı veya Güveç veya Et Sote Yumurtalı Ot Kavurmaları (Yumurtalı Pazı / Ispanak / Pırasa) ! Öğle yemeğinde ızgara seçenekleri tercih ettiğiniz günlerde akşam yemeğinde diğer seçeneklere yönelelim.
+ Salata (Limon ve Zeytinyağı ile)