EMDR TERAPİSİ İLE İLGİLİ SORULAR /YANITLAR

HAZIRLAYAN : DİLEK GÜREL (UZM. PSİKOLOG –EMDR TERAPİSTİ)

EMDR TERAPİSİ NEDİR?

EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma Yeniden İşleme) Terapisi 1897 yılında ABD’ li Klinik

Psikolog Farencine Shapiro tarafından uzun yıllar yapılan araştırma ve uygulamalar sonucu

geliştirilmiş bir psikoterapi çeşididir. EMDR yapılan pek çok araştırma sonucu test edilmiş ve etkinliği

bilimsel olarak kanıtlanmış ve günümüzde Dünya Sağlık Örgütü tarafından Kaygı bozukluklarında

birinci öncelikli tedavi seçeneği olarak onaylanmıştır. EMDR’ nin temel hipotezi kısaca şu şekilde

açıklanabilir; yaşadığımız olumsuz travmatik olaylar, beynimizde diğer anılarımız gibi anı merkezine

kayıt olmak yerine düzensiz yığınlar halinde bekletilir. Siz farkında olmadan en ufak ses, renk, koku,

imge vb. bir uyaranla anılar tetiklenir ve nedenini hiç anlayamadığınız biçimde kendinizi huzursuz,

kaygılı, mutsuz hisseder bulursunuz. Çocukluğunuzda yaşamış unutmuş olduğumuzu sandığınız bir anı

tetiklendiğinde 70 yaşında bile olsanız aynı tazelikte hatırlanır. Travmatik yaşantıların illaki büyük

olaylar olması gerekli değildir. Çocukluk döneminde maruz kaldığınız aşağılanma, azarlanma, küçük

düşürülme, sürekli yoğun kötü muameleye maruz kalmak, fiziksel, duygusal şiddet, yoksulluk, utanç,

suçluluk duyguları, küçük yaşta anne-baba rolü üstlenmek zorunda bırakılmak vb. yaşantılar da

toplamında büyük travma etkileri oluşturur. Travmatik olayı ve ya durumları tam olarak hatırlamasak

bile içimizde hissettiğimiz olumsuz duygular, yersiz ani öfke patlamaları, nedeni tıbben açıklanamayan

ağrı veya garip bedensel duyumlar, kontrolsüz yeme içme davranışları, vb. izler bile bir ipucu

niteliğindedir. EMDR deki çift yönlü uyarımlar, travmatik anı ağlarına ulaşılmasını ve işlemlenip

nötürlenebilmesini sağlar. Tıpkı bedenimiz gibi beynimiz de kendini iyileştirme potansiyeline sahiptir.

EMDR, bu iyileşmeyi başlatan ve tamamlamasını sağlayan tek yöntemdir. Travmatik anılar EMDR ile

ortadan kaldırıldıkça beyinde var olan olumlu inançlar, duygular tekrar açığa çıkar ve bu yolla kişi her

geçen gün kendini daha rahat, huzurlu, mutlu, özgüvenli ve potansiyellerini ortaya koymaya başlar

hale gelir. EMDR ile işlenmiş anılar geri dönüşümsüzdür yani kurtulduğunuz bir anı tekrar sizi

rahatsız edemez.

EMDR TERAPİSİ HANGİ SORUNLARDA KULLANILIR?

İlk çıkışı psikolojik travma geçirmiş bireyler iken günümüzde başta;

 Kaygı Bozuklukları (Güncel kaygılar, gelecek kaygısı, genel kaygı bozukluğu)

 Korkular (Uçak, Hayvan, Kapalı yer, Ölüm vb)

 Takıntı Bozuklukları (OKB)

 Kronik Ağrı (Migren, Fibromiyalji vb)

 Sınav /performans Kaygısı

 Depresyon

 Panik Atak

 Kayıp – Yas travmaları

 Patolojik (saplantılı) Aşk

 Bağımlılıklar(alkol, sigara, madde vb)

 Yeme Bozuklukları

 Kötü çocukluk yaşantıları ile baş etme

 Cinsel taciz- istismar- aldatılma vb. olaylarla baş etme

 Tüm doğal ve ya insan eli ile oluşturulmuş olumsuz yaşam olaylarının etkisinden kurtulma

vb. sorunlarda kullanıldığı gibi;

“Performans Arttırma” olarak adlandırılan kişinin bir hedefe ulaşmasında zihinsel

kapasitesini arttırma amaçlı da kullanılmaktadır. Şizofreni, Kişilik Bozuklukları yeni yeni

kullanılmaya başlayan diğer alanlardır.

 

EMDR İLE HİPNOZ ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

EMDR, Hipnozdan çok farklı bir tedavidir. Hipnozda bireyin bilinci kapalıdır ve ona bir takım telkinler

verilir. EMDR de ise, bireyin bilinci tamamen açık terapistle birlikte tüm süreci adım adım takip eder.

Hatta danışanın farkındalığının tamamen açık olması gereklidir. Beyinde uyarılan veya kullanılan

alanlar hatta beyin dalgaları açısından bile hipnozla arasında büyük farklar vardır.

EMDR NASIL UYGULANIR?

EMDR ilk önceleri terapist tarafından uygulanan ritmik göz hareketlerini takip etme şeklinde

başlamışsa da daha sonra işitsel ve ya dokunsal olarak değişik uyarımlarında aynı başarılı etkiyi yaptığı

tesbit edilmesi sonucu bu çift yönlü uyarımlarda kullanılmaktadır. Standardize etmek için daha sonra

EMDR cihazları üretilmiş bu cihazlara farklı kombinasyonlar eklenmiştir. Terapi sırasında danışan

terapistin yönlendirmeleri ile bu süreci yürütür. Çift yönlü uyarımların bireydeki yansımaları dikkatle

takip edilerek süreç yürütülür. Bu cihazların hiçbir yan etkisi veya tehlikesi yoktur. Seans anında

terapist dikkatinizi aklınızdan geçen düşünceler ve ya beden duyumlarına dikkat etmenizi ister. Bu

yorucu olabilir o yüzden aç, yorgun, acil yetişmeniz gereken işler varsa telaşlı olmamanız gereklidir.

Çıktığınızda ise; dinlenmeye ihtiyaç hissedebilirsiniz. O yüzden seanslarınız için özel zaman ayırmanız

sizin faydanıza olacaktır.

EMDR TERAPİSİNE KİM KARAR VERİR SÜREÇ NASIL İŞLER?

EMDR terapisi almak için başvuran bir danışan uzman tarafından her açıdan değerlendirilir. Gerekirse

Piskolojik testler de uygulanır. Çünkü, her ne kadar çok etkili bir terapi olsa da danışanın uygun ve

hazır halde olması gereklidir. EMDR için danışanlara hazırlık seansları yapılmadan uygulanması

kaldıramayacağı bir stres yaşamasına sebep olabilir. Ön görüşme sırasında terapistin tecrübe bilgisi

devreye girer ve bunu değerlendirir. Ayrıca EMDR’ uygun olmadığı ya da EMDR ye uyum yapamayan

danışanlar başka psikoterapilerden yaralanabilir.

KAÇ SEANS SÜRER?

Bu her danışana, sorununa, sorunlarının ağırlığı, şiddeti, yoğunluğuna göre değişir. Tek seanslık bir

terapi değildir. Tek travma/ olay tek seansta bitebilir ama bireyin durumu ve koşullara göre bu

uzayabilir. 1-4 arası etkileri daha sağlıklı görülür, diğer terapilere göre çok kısa ve hızlı olsa bile süreç

çok önemlidir. Seanslar artıkça kişiler de Özgüven, Özsaygı , kendilik algısı artan biçimde devam eder

ve danışan kendini gittikçe daha güçlü ve güvenli hissetmeye, olaylar, durumlar ve kişilerle daha iyi

başetme gücünü elde eder. Daha önce cesaret, güç gösteremedikleri durumlara kolayca girişip

başarılı biçimde onları yapabildiklerini görürler.

EMDR SIRASINDA İLAÇ KULLANILIR MI?

EMDR terapisi için başvurduğunuzda Doktorunuz tarafından düzenlenmiş ilaçlar hakkında bilgi alınır

ancak bunlara müdahale asla yapılmaz ancak terapi sürecinde iyileşme oldukça doktorunuz dozlarınızı

azaltma ve ya kesme yoluna gider. Başlangıçta hiç ilaç almıyorsanız terapistiniz sizin sorunuzu ilaçsız

yanlızca EMDR ile çözebileceğinizi değerlendirirse ilaçsız devam etmeye karar verir. Ancak ilaç desteği

almanıza karar verirse, sizi doktora yönlendirir ve bazı durumlarda ilaç ve EMDR bir süre birlikte

devam eder.

EMDR ÇOCUKLARA ve ERGENLERE UYGULANIR MI?

EMDR çocuklara hatta basit formlarda bebeklere bile uygulanabilir. Ancak çocuklara ve ergenlere

EMDR uygulayacak terapistin Çocuklar için EMDR sertifikası olması şarttır. Büyükler için EMDR

sertifikası olan biri, bu sertifika ile çocuklara uygulama yapamaz. Çünkü çocuklar için uygulanan

EMDR prosedürleri farklıdır.

Çocuklar ve Ergenlerde EMDR ;

 Okul korkuları , kaygıları

 Okulda yaşanan akran zorbalıkları, içe kapanıklık, özgüven sorunları

 Cinsel saldırılar

 Özgül öğrenme güçlüğü, disleksi, matematik vb. ders korkuları

 Kayıp yas yaşantıları, doğal felaketlere maruz kalma

 Sınav/performans kaygısı

 Performans arttırma vb.

 Yeme problemleri

 Dikkat eksikliği, dürtüsellik

 Bilgisayar/oyun vb. bağımlılıkları

 Davranış ve uyum sorunları

Değişik problemlerde başarılı ve etkili biçimde kullanılmaktadır.

EMDR BİREYSEL OLARAK UYGULANABİLİDĞİ GİBİ AYNI TRAVMATİK OLAYA MARUZ KALMIŞ

GRUPLARA VE ÇİFTLER ARASINDAKİ SORUNLARDA ÇİFT TERAPİSİ FORMLARINDA DA

UYGULANABİLİR. DEĞİŞİK TEKNİK VE YÖNTEMLERLE ZENGİNLEŞTİRİLEREK ETKİSİ VE HIZI

ARTIRILABİLİR.

EMDR TERAPİSİ ALMAK İSTERSEM DİKKAT EDECEKLERİM NELERDİR?

Ruh Sağlığı Meslek yasasının olmaması her terapi gibi EMDR almak isteyen danışanlarında alanda

istismar edilmesine yol açar. Bu yüzden bilinçli tüketici olmak adına ;

 Gideceğiniz EMDR terapistinin EMDR TÜRKİYE DERNEĞİ ÜYESİ olup olmadığını mümkünse

psikolog olmasını kontrol ediniz. Web sitesinden veya bizzat derneği arayarak terapistin

kayıtlı olup olmadığını ya da eğitim düzeyini öğrenmeniz mümkündür.

 II. Düzey EMDR diplomasına sahip olmasına mutlaka bakılmalıdır.

 EMDR seansı en az 60 dakika (yetişkinlerde) sürer bundan daha az 15-20 dk EMDR seansı

olmaz.

 Terapist cihaz kullanıyorsa cihaz varken yanınızda birebir size eşlik edip seans birlikte

yürütülür. Size cihaz takıp gidemez ya da sadece bekleyemez. Saniye saniye soru cevap

halinde yapılandırılmış biçimde tedavi protokolünü takip eder.