En Ölümcül Deri Kanseri Melanom'a Dikkat!
Yazar Ayça Tuğrul • Dermatolog • 7 Ağustos 2018 • Yorumlar:
Baharın gelmesi ile birlikte daha uzun, daha sıcak günlere ve plaj tatili günlerimize yaklaşıyoruz. Masmavi deniz ve beyaz kumları görmek, uzanmak ve güneşin tadını çıkarmak için sabırsızlanıyoruz.
Ancak; güneşin, cilt kanserinin en ölümcül tiplerinden biri olan Melanom'a neden olduğunu unutmayın. Erken teşhis edildiğinde Melanom tedavi edilebilir bir kanserdir, genellikle lezyonun basit eksizyonu ve bir dermatoloğun yakın takibi gerekir. Bununla birlikte, erken teşhis edilmediğinde Melanom'un çok hızlı bir şekilde diğer organlara yayılabileceği ve ölümcül olduğu unutulmamalıdır.
UV ışınlarına maruz kalma, Melanom ve Melanom olmayan deri kanserlerinin gelişimi için bilinen bir risk faktörüdür. Güneşe maruz kalmanın, kanser gelişiminde, DNA hasarına ve immun sistemin baskılanmasına neden olduğu bilinmektedir. Toplam kümülatif güneşe maruz kalma, skuamöz hücreli ve bazal hücreli kanserlerin gelişimiyle ilişkili iken, yoğun aralıklı güneş maruziyeti Melanom gelişimi ile ilişkilendirilmiştir.
Ayrıca, güneş yanığı öyküsünün de özellikle Melanom gelişiminde önemli bir risk faktörü olduğu bilinmektedir.
Melanomun nedeni çok faktörlüdür. Genetik yatkınlığa ek olarak, açık ten, kırmızı saç, çil ve güneş yanığına yatkınlık gibi fenotipik özellikler, güneşli yerlerde veya yüksek rakımlarda yaşayan kişilerin Melanom riskinde artışa neden olur.
Aralıklı güneş ışığına maruz kalan kişiler Melanom gelişimi açısından en yüksek risk altındadır. Kapalı meslek gruplarının tatillerde yoğun güneş maruziyeti ile birlikte öncelikle aralıklı UV radyasyonuna maruz kalan vücut bölgelerinde Melanom'un gelişme eğilimi gösterdiği görülmüştür. Örneğin, erkeklerde genellikle sırt etkilenirken, kadınlarda ise genellikle alt bacaklar etkilenir.
Melanom gelişme riski daha yüksek açık tenli, kırmızı saçlı, çilleri ve kalıtsal gen mutasyonları olan insanlarda, güneşten korunma son derece önemlidir. Melanom önlemede güneş koruyucunun rolü biraz tartışmalı olsa da yapılan çalışmalar, güneş kremi kullanıldığında 10 yıla kadar Melanom gelişimini önleyebileceğine dair güçlü kanıtlar ortaya koymuştur.
18 yaşından itibaren, düzenli cilt muayeneleri yapılmalıdır. 100'den fazla ben, ailede cilt kanseri öyküsü, çoklu güneş yanığı öyküsü varlığında ve 40 yaş üzerinde yılda en az bir kez cilt muayenesi yaptırmalısınız. Melanom, var olan benlerden veya ben gibi görünebilen yeni bir nokta şeklinde gelişebilir. Bu nedenle, değişen bir kahverengi lekeniz varsa dermatoloğunuzla görüşün.
Dermatoloğunuzla yıllık tam cilt taramaları yapın!
Şüpheli lezyonlar için benlere aylık olarak bakın. Benleri incelerken (parmak araları ve vücut arka kısmı dahil) aşağıdakilere bakılması gerekir;
A. (Asymmetry) Asimetri; lezyonun bir yarısı diğeriyle eşleşmiyor ise,
B. (Border) Kenar; kenarları düzensiz ise,
C. (Color) Renk; renk dağılımı homojen değil ise,
D. (Diameter) Çap; boyutu 6mm’den büyük ise,
E. (Evolution) Gelişim; bir benin doğal seyrinin dışında gelişen her türlü değişikliktir.
Yüzeyi düz bir bende kabarıklık oluşması, bende kaşıntı başlaması, kanama olması, Melanom gelişim riski açısından önemlidir.
Ciltteki bir lezyon gözle görülür şekilde değişmiş veya bu kriterlerden herhangi birini karşılıyorsa, dermatolog tarafından kontrol edilmelidir.
Yaz mevsiminin yaklaşması ile birlikte, güneş koruma ve önleyici tedbirler açısından bazı hayat kurtaran önlemleri hatırlamanın tam zamanı olduğunu düşünüyorum. Daha önce sıkça duyulan bu bilgileri alışkanlık haline getirmek gerekmektedir. İyi güneş koruma uygulamalarını izleyerek, cilt kanseri riskinizi azaltacak ve kahverengi lekeler ve kırışıklıklar gibi görünür yaşlanma belirtilerini çarpıcı bir şekilde engelleyeceksiniz. İşte size 7 ipucu;
1. Her gün düzenli, cilt tipine uygun güneş kremi kullanın.
Evet, güneşi görmediğiniz günlerde bile!
2. Dışarıda 2 saatlik kuralları izleyin.
Güneşte vakit geçirmekten korkmayın, sadece iki saatte bir SPF ürününüzü yeniden uygulamayı unutmayın. Ve, güneş ışınlarının en zararlı olduğu saatlerde (10.00-15.00) gölgede bulunmaya özen gösterin.
3. Dağarcığınızdan ‘’bronzluk” kelimesini eleyin.
4. Yılda bir kez tam vücut taraması yaptırın.
5. Geniş kenarlı şapka kullanın.
6. Antioksidanlara önem verin.
Cildiniz topikal bir C vitamini ürününün günlük kullanımından küçük bir yardımla kendini güneşe karşı daha iyi koruyabilir.